stefnuræða forsætisráðherra og umræða um hana.

Virðulegi forseti. Ágætu landsmenn. Það er freistandi að koma hér í kvöld og gagnrýna harðlega ríkisstjórn, banka, framkvæmdarvald, löggjafarvald og dómsvald. Staðreyndin er sú að það er mjög auðvelt, af nógu er að taka.

Það er líka freistandi að benda á að við framsóknarmenn bentum á lausnir í febrúar 2009 um almennar leiðréttingar lána, leið sem ríkisstjórnin hefur þverskallast við að hlusta á en sífellt fleiri sjá að var hið eina rétta og er enn.

Það væri freistandi að tala um hægagang og vandræðagang ráðherra og ríkisstjórnar í atvinnumálum. Það er líka augljóst að ríkisstjórnin heyrir ekki þótt hún segist hlusta. Staðreynd sem við heyrum hérna úti segir: Of seint, of lítið.

Allt þetta væri hefðbundin umræða hér í þingsal. Staðreyndin er sú að allt þetta getum við sett aftur fyrir okkur hér í dag. Ýtum pólitískum ágreiningi til hliðar, ýtum því til hliðar hver á hvaða hugmynd, sameinumst um þær lausnir sem allir sjá að þarf að fara í.

Í fyrsta lagi: Setjumst nú yfir með hvaða hætti við getum komið almennum aðgerðum fram í skuldamálum heimila og fyrirtækja. Lausnin verður að vera sáttaleið milli ólíkra hópa skuldara og milli skuldara og fjármagnseigenda. Við höfum að hámarki 30 daga í þetta verkefni.

Í öðru lagi: Segjum atvinnuleysinu stríð á hendur. Við líðum ekki langtímaatvinnuleysi eða landflótta vegna atvinnuleysis. Við verðum að taka höndum saman og setja kraft í atvinnulífið. Þar verða til ný störf, þar verður til hagvöxtur, þar verða til þeir peningar sem ríkiskassinn þarf á að halda. Það verður ekki stoppað í fjárlagagatið með skattahækkunum og stórfelldum niðurskurði á störfum í velferðar- og heilbrigðiskerfi. Þar eru líka atvinnumál. Öfgar og pólitískt ofstæki hafa stöðvað marga atvinnuuppbyggingu á síðustu mánuðum. Setjumst nú yfir þessi mál strax og leysum þau, við megum engan tíma missa. Lykilorðin í atvinnumálum eru nýting auðlinda.

Í þriðja lagi. Við sjáum öll að þær hugmyndir sem fram koma í frumvarpi til fjárlaga ganga ekki upp. Forsendurnar eru rangar og tillögurnar eftir því. Við skulum hins vegar viðurkenna að það er þörf á niðurskurði. En ef við sameinumst strax í að blása lífi í atvinnulífið, láta þjóðarkökuna vaxa m.a. með frekari lækkun vaxta og á brott með ofurskattstefnuna, þá mun niðurskurðarþörfin verða minni.

Lykilatriðið í þessari vinnu er að fara leið miðju, skynsemisleiðina, hvorki öfga vinstri hagfræði né hægri, heldur leið skynseminnar um að undirstaða velferðar og skatttekna ríkissjóðs sé atvinna fyrir alla.

Þingheimur hefur næstu tvo mánuði til að ná samstöðu með samvinnu um þetta verkefni. Sumir mundu kalla þetta þjóðstjórn, mér er sama hvað verklagið verður kallað en verkefnið bíður ekki óleyst lengi. Ef við náum saman um þessi þrjú meginatriði, þ.e. almennar aðgerðir í skuldamálum, raunverulega atvinnuuppbyggingu og samvinnu/samstöðu um fjárlagafrumvarpið, munu önnur vandamál leysast auðveldar.

Benda má á að nýju bankarnir tóku við útlánum með verulegum afskriftum, hve miklum hefur ekki enn fengist staðfest en þær afskriftir voru með almennum hætti. Því má spyrja: Hver er sanngirnin í að hver og einn eigi að leita réttar síns, af hverju gilda ekki sömu sjónarmið um almenna leiðréttingu?

Það er athyglisvert að sex mánaða uppgjör bankanna þriggja benda til óeðlilega mikils hagnaðar eða samtals um 27 milljarða kr. á hálfu ári. Upphæð sem heggur nærri hugmyndum sem hæstv. fjármálaráðherra ætlar að skera velferðina og grunnþjónustu landsbyggðar niður um.

Ef ríkisstjórn og þingmeirihluti Vinstri grænna og Samfylkingar treysta sér ekki í þetta þríþætta verkefni verður hún að fara frá. Ári biðstöðunnar er lokið. Hvort sem við tekur þjóðstjórn eða eitthvert annað stjórnarform er verkefnið skýrt og afmarkað: Atvinna, atvinna, atvinna — almennar aðgerðir í skuldamálum, samstaða um fjárlög. Annað á að bíða. Framsóknarflokkurinn er til. Ég spyr þingmenn annarra flokka: Eruð þið til?