Orkuveita Reykjavíkur.
Virðulegi forseti. Ég mæli fyrir nefndaráliti um frumvarp til laga um Orkuveitu Reykjavíkur.
Nefndin fjallaði um málið og fékk á sinn fund fulltrúa úr stjórnendateymi Orkuveitu Reykjavíkur og eigendanefnd hennar. Nefndinni bárust einnig umsagnir um málið frá HS Orku – HS Veitum, Orkuveitu Reykjavíkur, Samorku og Viðskiptaráði.
Með frumvarpinu er lagt til að sett verði ný heildarlög um Orkuveitu Reykjavíkur. Ráðgert er að skipta rekstri fyrirtækisins upp í aðskilda þætti um næstu áramót til samræmis við 1. mgr. 14. gr. raforkulaga, nr. 65/2003. Gildistöku greinarinnar hefur nokkrum sinnum verið frestað með vísan til aðstæðna á fjármálamörkuðum. Fyrirtæki á þessum markaði skulu fyrir þennan tíma vera búin að aðgreina samkeppnis- og sérleyfisstarfsemi sína í aðskilin fyrirtæki. Helsta nýmæli sem gert er ráð fyrir í frumvarpinu er að fyrirtækið fái heimild til að eiga dótturfélög og framselja þeim tilgreind sérleyfi eða einkaleyfi. Gert er ráð fyrir því að móðurfélagið muni hýsa stoðsvið og að auðlindir verði hýstar í sameignarfyrirtækinu. Einnig er gert ráð fyrir því að stofnað verði opinbert hlutafélag sem verði eignarhaldsfélag tveggja opinberra hlutafélaga, annars vegar um sérleyfisstarfsemina (veitur) og hins vegar um samkeppnisstarfsemina (virkjanir og sölu). Þriðja dótturfélagið hýsi skattfrjálsa starfsemi, vatns- og fráveitu.
Í frumvarpinu eru ákvæði sem snúa að daglegum rekstri einfölduð frá gildandi lögum og er vísað til þess í 5. gr. frumvarpsins að um atriði eins og skipan stjórnar, aðalfund og stjórnarfundi verði nánar kveðið á í sameignarsamningi eigenda eða samþykktum viðkomandi fyrirtækja.
Nokkur ákvæði til bráðabirgða eru við frumvarpið sem ætlað er að tryggja að uppskipting fyrirtækisins muni ekki ein og sér hafa í för með sér skattalegar skuldbindingar sem ella hefðu ekki fallið til. Einnig er í ákvæði til bráðabirgða gert ráð fyrir því að þeim félögum sem til verða við skiptinguna verði heimilt að nýta yfirfæranleg töp á rekstri milli ára svo fremi að önnur skilyrði laga um tekjuskatt séu uppfyllt. Þá er í bráðabirgðaákvæði V gert ráð fyrir að þinglýsing eignarheimilda þeirra fasteigna sem færast yfir til hinna nýju rekstrarfélaga skuli ekki vera stimpilskyld á grundvelli laga um stimpilgjald.
Fram kom við umfjöllun um málið í nefndinni að erlendir kröfuhafar [*á að vera lánardrottnar, sjá athugasemd þingmannsins í ræðu kl. 16.27] fyrirtækisins tækju vel í áform um uppskiptingu þess og væru jákvæðir gagnvart stöðu þess. Bent var á að horfur fyrirtækisins hvað reksturinn varðar byggðist á ákveðnum forsendum sem meðal annars birtast í ákvæðum til bráðabirgða við frumvarp þetta. Einnig var vísað til þess að það skipti Orkuveitu Reykjavíkur miklu að hafa heimild til að nota bandaríkjadal sem starfrækslugjaldmiðil.
Ásmundur Friðriksson og Björt Ólafsdóttir voru fjarverandi við afgreiðslu málsins. Lilja Rafney Magnúsdóttir ritar undir álit þetta með fyrirvara sem lýtur að því að raforkulög og tilskipun Evrópusambandsins sem þau byggjast á séu ekki í takt við íslenskan raunveruleika. Ekki hefði þurft að uppfylla tilskipunina á sínum tíma auk þess sem bókhaldslegan aðskilnað hefði mátt framkvæma án þess að ganga alla leið með því að skipta orkufyrirtækjum upp. Mikilvægt sé að aðgerðin sem felist í frumvarpi þessu hafi ekki áhrif á framtíð Orkuveitu Reykjavíkur, lánshæfi hennar og kjör hjá lánardrottnum.
Virðulegi forseti. Það má segja að þetta mál sé gamall kunningi. Það hefur komið ítrekað fyrir þingið. Síðast 2011 var ákveðið að veita fyrirtækinu tveggja ára frest. Það kom fram, eins og segir í þessu nefndaráliti, að þær áhyggjur sem stjórnendur Orkuveitunnar og eigendanefnd hafa haft af þessari uppskiptingu gagnvart lánardrottnum fyrirtækisins eru ekki til staðar lengur. Vissulega má segja að sá fyrirvari sem Lilja Rafney Magnúsdóttir er með við þetta mál hafi komið fram í málflutningi fulltrúa eigendanefndar Orkuveitunnar á fundi nefndarinnar þar sem tekið var undir þetta sjónarmið.
Þetta hefur verið umdeilt. Hagfræðistofnun gerði á þessu úttekt á sínum tíma og taldi þessa uppskiptingu til hagsbóta fyrir neytendur, auk þess sem þær upplýsingar komu fram frá fulltrúum ráðuneytisins að það væri ákaflega ólíklegt að ESA mundi heimila okkur að falla frá þessari tilskipun.
Nefndin leggur til að frumvarpið verði samþykkt óbreytt. Undir álitið rita Jón Gunnarsson, Lilja Rafney Magnúsdóttir, Haraldur Benediktsson, Kristján L. Möller, Páll Jóhann Pálsson, Þorsteinn Sæmundsson og Þórunn Egilsdóttir.
