sjúkratryggingar og lyfjalög.
Virðulegi forseti. Ég mæli hér fyrir frumvarpi til laga um breytingu á lögum um sjúkratryggingar, nr. 112/2008, með síðari breytingum, og lyfjalögum, nr. 93/1994, með síðari breytingum.
Frumvarp þetta hefur þann megintilgang að innleiða tilskipun Evrópuþingsins og -ráðsins frá 9. mars 2011 um réttindi sjúklinga varðandi heilbrigðisþjónustu yfir landamæri og framkvæmdartilskipun framkvæmdastjórnarinnar frá 20. desember árið 2012 um ráðstafanir til að auðvelda viðurkenningu á lyfseðlum sem gefnir eru út í öðrum aðildarríkjum.
Samhliða innleiðingunni er lagt til að gerðar verði þær breytingar á lögunum að ákvæði 23. og 33. gr. laganna verði færð undir nýjan kafla undir heitinu Heilbrigðisþjónusta sem veitt er erlendis, en þar verður að finna öll þau ákvæði laganna sem fjalla um réttindi einstaklinga til að sækja sér heilbrigðisþjónustu erlendis. Að auki er með frumvarpinu lagt til að einni skilgreiningu verði bætt inn í skilgreiningarkafla laganna og er það skilgreiningin á hugtakinu „alþjóðlega viðurkennd læknismeðferð“, sem þykir og hefur þótt nauðsynlegt að skýra nánar.
Frumvarpið felur í sér þær breytingar að sjúkratryggðum er veittur aukinn réttur til þess að sækja heilbrigðisþjónustu innan Evrópska efnahagssvæðisins. Markmið tilskipunarinnar er að greiða fyrir aðgengi að öruggri hágæðaheilbrigðisþjónustu yfir landamæri, tryggja frjálst flæði sjúklinga innan sambandsins og stuðla að samvinnu um heilbrigðisþjónustu á milli aðildarríkja. Þetta hefur þó ekki áhrif á óyggjandi valdheimildir ríkjanna til að skipuleggja og veita sína heilbrigðisþjónustu.
Með innleiðingu tilskipunarinnar um réttindi sjúklinga varðandi heilbrigðisþjónustu yfir landamæri er sjúkratryggðum veitt heimild til þess að velja að sækja heilbrigðisþjónustu til annars EES-ríkis og fá þann kostnað endurgreiddan frá Sjúkratryggingum Íslands eins og ef þjónustan hefði verið veitt hér á landi. Skilyrði fyrir endurgreiðslu er að sams konar þjónusta sé hluti þeirrar þjónustu sem sjúkratryggingar taka þátt í að greiða hér á landi. Sú krafa sem er nú við lýði og varðar ófrávíkjanlegt skilyrði að ætíð sé sótt um fyrirframsamþykki fyrir því að sækja þjónustu til annars EES-ríkis var talin hindrun á frjálsu flæði þjónustu innan sambandsins og með setningu umræddrar tilskipunar var þeim hindrunum rutt úr vegi. Ríkjunum er hins vegar heimilt að setja kröfur um að sótt sé um fyrirframsamþykki í tilteknum tilvikum og er í umræddu frumvarpi lagt til að allar þær heimildir sem veittar eru verði nýttar. Er því lagt til að fyrirframsamþykkis sé krafist þegar heilbrigðisþjónusta krefst sérstaklega skipulagningar til að tryggja gæði eða til að hafa stjórn á kostnaði og tryggja sem besta nýtingu á fjármagni, tækjakosti og mannauði og felst í innlögn á sjúkrahúsi í að minnsta kosti eina nótt eða notkunar á sérhæfðum og kostnaðarsömum búnaði eða aðstöðu. Einnig skal sækja um fyrirframsamþykki þegar meðferð hefur í för með sér áhættu fyrir sjúklinginn eða almenning og þegar tilefni er til að efast um gæði og öryggi þjónustunnar sem veitt er. Að auki er lagt til að heimilt verði að synja um fyrirframsamþykki þegar hægt er að veita heilbrigðisþjónustuna hér á landi innan tímamarka sem réttlæta má læknisfræðilega ef mið er tekið af núverandi heilsufarsástandi sjúklings og líklegri framvindu sjúkdómsins. Enn fremur er lagt til að ráðherra verði veitt heimild til þess að takmarka endurgreiðslu kostnaðar á grundvelli brýnna almannahagsmuna.
Í frumvarpinu er lagt til að gerð verði breyting á lyfjalögum til þess að innleiða framkvæmdartilskipun framkvæmdastjórnarinnar um ráðstafanir til að auðvelda viðurkenningu á lyfseðlum sem gefnir eru út í öðrum aðildarríkjum. Með breytingunni verður lyfseðill ekki lengur einungis gild lyfjaávísun læknis, tannlæknis eða dýralæknis sem hafa gilt lækningaleyfi hér á landi, heldur munu lyfseðlar sem gefnir eru út af læknum, tannlæknum og dýralæknum með gild lækningaleyfi í aðildarríkjum EES-samningsins vera gildar lyfjaávísanir hér á landi, þó ávallt í samræmi við þær reglur sem gilda um ávísanir og afhendingu lyfja.
Í fyrirliggjandi frumvarpi er kveðið á um rétt sjúkratryggðra til að velja að sækja sér heilbrigðisþjónustu til annars ríkis innan Evrópska efnahagssvæðisins og er þá sjúkratryggingum gert að endurgreiða kostnað af því eins og um heilbrigðisþjónustu innan lands væri að ræða enda sé sams konar þjónusta hluti þeirrar þjónustu sem sjúkratryggingar taka þátt í að greiða hér á landi.
Fátítt er að einstaklingar ferðist milli landa til að sækja sér heilbrigðisþjónustu innan Evrópska efnahagssvæðisins og talið er að svo verði áfram, sér í lagi á jaðarsvæðum líkt og á Íslandi. Mikill meiri hluti sjúklinga innan ríkja EES-samningsins fær heilbrigðisþjónustu í sínu heimalandi og kýs það öðru fremur. Við sérstakar aðstæður getur þó verið heppilegra fyrir einstaklinga að sækja þjónustuna yfir landamæri og á það sér í lagi við um svæði nálægt landamærum þar sem styttra er að sækja þjónustuna yfir landamæri en í því aðildarríki sem viðkomandi er búsettur. Eðli málsins samkvæmt á það ekki við hér á landi. Einnig geta komið upp aðstæður þar sem einstaklingar kjósa að vera nálægt aðstandendum sínum og vilja þess vegna sækja þjónustu í öðru EES-ríki. Slík tilvik geta ef til vill komið upp hér á landi og má ætla að einstaklingar sem hafa flutt hingað frá öðrum aðildarríkjum gætu hugsað sér að sækja þjónustu í sínu upprunalega heimalandi, nálægt ættingjum sínum þar. Þó er alls óljóst í hversu miklum mæli þetta gæti orðið.
Virðulegi forseti. Ég hef nú gert grein fyrir meginatriðum frumvarpsins en breytingar þær sem hér eru lagðar til eru réttarbót fyrir sjúkratryggða einstaklinga sem hafa hug á að sækja heilbrigðisþjónustu til annars ríkis innan Evrópska efnahagssvæðisins. Ég leyfi mér því að leggja til að frumvarpinu verði að lokinni 1. umr. vísað til velferðarnefndar og til 2. umr.
