ákvörðun EES-nefndarinnar nr. 153/2014 um breytingu á X. viðauka við EES-samninginn.
Herra forseti. Ég mæli hér fyrir nefndaráliti frá utanríkismálanefnd um tillögu til þingsályktunar um staðfestingu ákvörðunar sameiginlegu EES-nefndarinnar nr. 153/2014 um breytingu á X. viðauka við EES-samninginn.
Í nefndarálitinu er gerð grein fyrir starfi nefndarinnar í sambandi við þetta mál. Þarna er fjallað um réttindi sjúklinga varðandi heilbrigðisþjónustu yfir landamæri og framkvæmdartilskipun framkvæmdastjórnarinnar um ráðstafanir til að auðvelda viðurkenningu á lyfseðlum sem eru gefnir út í öðru aðildarríki. Þess ber að geta, eins og kemur fram í nefndarálitinu, að sex mánaða frestur samkvæmt EES-samningnum til að aflétta stjórnskipulegum fyrirvara var veittur til 9. janúar 2015. Nefndin telur að framsetning tillögunnar sé í samræmi við 4. gr. reglna um þinglega meðferð EES-mála.
Þess má líka geta, eins og kemur fram í nefndarálitinu, að utanríkismálanefnd hefur áður, í samræmi við reglur um þinglega meðferð EES-mála, fjallað um efni tilskipunarinnar til að meta hvort efnislegra aðlagana væri þörf fyrir Ísland í samræmi við 2. gr. reglna um þinglega meðferð EES-mála. Málið hafði því fengið efnislega umfjöllun á vettvangi utanríkismálanefndar og raunar einnig í velferðarnefnd áður en það komst á það stig að verða hluti af EES-samningnum.
Í nefndarálitinu segir um markmið tilskipunarinnar að það sé að greiða fyrir aðgengi að öruggri, hágæðaheilbrigðisþjónustu yfir landamæri og stuðla að samvinnu um heilbrigðisþjónustu á milli aðildarríkja og að í henni séu lögfest ýmis réttindi sem áður hafi verið viðurkennd í dómum Evrópudómstólsins. Við umfjöllun utanríkismálanefndar kom fram að með tilskipuninni sé ekki gengið á rétt ríkja til að skipuleggja eigin heilbrigðisþjónustu eða hvernig hún er veitt í hverju þeirra um sig. Meginregla tilskipunarinnar er að sjúklingur geti sótt heilbrigðisþjónustu í öðru aðildarríki og fengið hana endurgreidda af heimalandinu að því marki sem hann hefði fengið ef þjónustan hefði verið veitt þar.
Það kemur fram í nefndarálitinu að ekki falli öll heilbrigðisþjónusta undir efni tilskipunarinnar, hún gildir ekki um heilbrigðisþjónustu fyrir sjúklinga vegna aðstoðar við daglegar athafnir, líffæraígræðslur eða bólusetningar. Einnig er þess getið að ef um er að ræða einfalda heilbrigðisþjónustu muni sjúklingur geta sótt hana yfir landamæri án fyrirframsamþykkis og eigi þá rétt á endurgreiðslu í framhaldinu. Tilskipunin heimilar hins vegar að ríki geti krafist fyrirframsamþykkis í ákveðnum tilvikum til að stýra streymi sjúklinga í þágu almannahagsmuna.
Í nefndarálitinu er þess einnig getið að tilskipun 2011/24/ESB hafi í för með sér gagnkvæma viðurkenningu lyfseðla, að það verði meginreglan á EES-svæðinu. Um er að ræða í þessum reglum tæknilegar ráðstafanir til þess að auðvelda viðurkenningu á lyfseðlum sem eru gefnir út í öðru aðildarríki.
Í niðurlagi nefndarálits er þess getið að innleiðing tilskipunar 2011/24/ESB hér á landi kalli á breytingar á lögum um sjúkratryggingar, og er gert ráð fyrir að frumvarp þess efnis verði lagt fyrir á yfirstandandi þingi. Við umfjöllun nefndarinnar kom fram að íslensk stjórnvöld hyggist nýta svigrúm til að krefjast fyrirframsamþykkis að fullu og verði nánar kveðið á um þau tilvik í reglugerð. Miðað er við, eins og segir í nefndarálitinu, að þörf á fyrirframsamþykki fyrir heilbrigðisþjónustu verði við dvöl á sjúkrahúsi í að minnsta kosti eina nótt, notkun sérhæfðs og kostnaðarsams búnaðar, meðferð sem hefur í för með sér sérstaka áhættu fyrir sjúkling eða almenning eða ef tilefni er til að efast um að gæði eða öryggi heilbrigðisþjónustunnar séu fullnægjandi. Við umfjöllun í nefndinni kom einnig fram að réttindi samkvæmt tilskipuninni lúti einungis að þjónustu sem þegar er veitt í heimalandinu og að því marki sem ríkið tekur þátt í slíkum kostnaði. Auk þess liggur fyrir að heimilt verði að synja beiðni um að sækja slíka þjónustu annað ef hægt er að veita hana hér á landi innan tímamarka sem réttlæta má læknisfræðilega þegar tekið er mið af aðstæðum hverju sinni.
Við umfjöllun nefndarinnar var horft til þess möguleika að stjórnvöld gætu gripið til ráðstafana á grundvelli brýnna almannahagsmuna til að tryggja næga og viðvarandi þjónustu komi til mikillar ásóknar erlendis frá. Í dag er fátítt að einstaklingar ferðist milli landa til að sækja sér heilbrigðisþjónustu, en slíkt getur þó meðal annars hentað á svæðum sem eru nálægt landamærum og jafnvel styttra að sækja þjónustuna annað. Eðli málsins samkvæmt á það ekki við hér á landi og því er talið ólíklegt að tilskipunin muni hafa mikil áhrif hér á landi.
Nefndin leggur til að málið verði samþykkt óbreytt.
Undir nefndarálit rita auk þess sem hér stendur hv. þingmenn Vilhjálmur Bjarnason, Elín Hirst, Frosti Sigurjónsson, Óttarr Proppé, Silja Dögg Gunnarsdóttir og hv. þingmenn Katrín Jakobsdóttir og Össur Skarphéðinsson, bæði með fyrirvara.
Hv. þm. Ásmundur Einar Daðason var fjarverandi við afgreiðslu málsins.
