alþjóðasamþykkt um vernd heilbrigðisstarfsfólks á átakasvæðum.

Frú forseti. Ég mæli fyrir þingsályktunartillögu frá þingflokki Vinstri grænna sem hljóðar svo:

„Alþingi skorar á alla hlutaðeigandi aðila að virða undantekningarlaust alþjóðasamþykktir um vernd heilbrigðisstarfsfólks, heilbrigðisþjónustu og neyðaraðstoðar á átakasvæðum. Jafnframt fordæmir Alþingi árásir á sjúkrahús og sjúkraskýli á átakasvæðum, lýsir stuðningi við alþjóðalög og alþjóðasamþykktir gegn slíku athæfi og felur ríkisstjórninni að bera fram andmæli við þess háttar brotum á vettvangi Sameinuðu þjóðanna.“

Þetta er ályktun sem í sjálfu sér ætti ekki að þurfa að ræða á Alþingi, því að sjálfsögðu ætlumst við til að þjóðir heims fylgi alþjóðalögum. En því miður er það svo að við höfum séð vaxandi fjölda tilfella þar sem einmitt er ráðist gegn heilbrigðisstarfsfólki á átakasvæðum.

Í maí á þessu ári samþykkti öryggisráð Sameinuðu þjóðanna ályktun þar sem árásir á heilbrigðisstarfsfólk á átakasvæðum, árásir á sjúkrahús, sjúkraskýli og aðra aðstöðu sem nýtt er til hjálpar særðum og sjúkum þar sem stríð geisar var harðlega fordæmd með tilvísun til Genfarsamninganna og annarra alþjóðasamninga um skuldbindingar ríkja sem eiga í vopnuðum átökum, mannréttindasamninga og mannúðarlaga. Tilefni ályktunarinnar var sú óheillavænlega þróun að árásir á heilbrigðisstarfsfólk og bækistöðvar þess á átakasvæðum hafa færst mjög í vöxt undanfarin ár. Fjöldi slíkra atvika er staðfestur í stríðshrjáðum löndum, má þar nefna Afganistan, Suður-Súdan, Sýrland, Jemen, Úkraínu og Mið-Afríkulýðveldið.

Sú vernd sem heilbrigðisstarfsfólki er tryggð á átakasvæðum samkvæmt alþjóðasamþykktum er gífurlega mikilvæg mannúðarráðstöfun. Fjölþjóðleg samtök á borð við Lækna án landamæra, Rauða krossinn, Rauða hálfmánann og mörg fleiri hafa sent heilbrigðisstarfsfólk inn á átakasvæði til að liðsinna nauðstöddu fólki án tillits til þess hvernig það hefur hlotið áverka sína eða sjúkdóma og án þess að taka afstöðu með stríðandi öflum. Í ljósi þess mannúðarhlutverks sem starf heilbrigðisstarfsfólks á stríðshrjáðum svæðum felur í sér flokkast árásir á það sem stríðsglæpir. Eigi að síður hefur þessum árásum fjölgað til mikilla muna og er á stundum engu líkara en yfir standi kapphlaup stríðandi afla þar sem markmiðið sé fullkomið virðingarleysi fyrir mannréttindum og mannúðarsjónarmiðum.

Viðurstyggilegasta athæfið sem hugsast getur má aldrei verða talið sjálfsagt þar sem vopnuð átök eiga sér stað, en þangað stefnir nú með því að setja til hliðar hinar alþjóðlegu hindranir gegn stríðsglæpum sem bundnar hafa verið í alþjóðasamþykktir í ljósi biturrar reynslu. Þar skiptir samtakamátturinn öllu. Áhrif hvers og eins ríkis til breytinga eru takmörkuð en með sameiginlegu átaki getur tekist að snúa óheillaþróun undanfarinna ára við og það er afar brýnt.

Þessi þingsályktunartillaga, sem í raun og veru áréttar bara að við viljum að alþjóðalögum sé fylgt í stríðsátökum, á að koma því til leiðar að rödd Íslands á alþjóðavettvangi verði nýtt til að andmæla slíkum löglausum árásum á heilbrigðisstarfsfólk á átakasvæðum, lýsa stuðningi við þær alþjóðasamþykktir sem vernda það og starf þess í þágu stríðshrjáðs fólks hvarvetna í veröldinni.

Ég vonast til þess, hljóti þessi tillaga afgreiðslu, að Ísland muni láta í sér heyra á alþjóðavettvangi og standa vörð um það mikilvæga starf sem læknar og annað heilbrigðisstarfsfólk vinnur um allan heim við mjög erfiðar aðstæður.

Ég legg til að tillögunni verði vísað til hv. utanríkismálanefndar.