greiðsluþátttaka sjúklinga.

Hæstv. forseti. Mig langar að koma hér stutt upp og ræða örlítið þingsályktunartillögu um greiðsluþátttöku sjúklinga frá þingflokki Samfylkingarinnar, þeim hv. þm. Loga Einarssyni, Guðjóni S. Brjánssyni og Oddnýju G. Harðardóttur.

Þetta er afar gott mál og ég get verið mjög sammála því sem þar kemur fram, að hámarksgreiðslur og þeim markmiðum að vilja lækka kostnaðarhlutdeild sjúklinga í heilbrigðiskerfinu. Þetta er mjög gott markmið. Í tillögunni er kveðið á um að hámarksgreiðslur sjúkratryggðra fyrir læknisþjónustu utan heilsugæslu skuli vera 35 þús. kr. á ári, svo og að draga úr hlutdeild aldraðra og öryrkja í kostnaði við tannlækningar. Eins og fram kemur í greinargerð með tillögunni, en þar segir meðal annars:

„Á síðasta þingi varð að lögum frumvarp þáverandi heilbrigðisráðherra um greiðsluþátttöku í heilbrigðiskerfinu með gildistöku 1. febrúar 2017.“

Það er 1. febrúar í dag, er það ekki? Jú.

Því miður þurftum við í þingsal í gær að fresta gildistöku þeirra laga. Ástæðan var sú, eins og ég rakti í máli mínu í gær við það mál, að reglugerð ráðherra kom seint fram og jafnframt vorum við með sérstakar aðstæður í pólitíkinni á þeim tíma. Það voru haustkosningar til Alþingis.

Drög að reglugerð fóru í umsagnarferli, það komu ábendingar og athugasemdir sem hæstv. ráðherra reyndi að bregðast við sem varð til þess að málið gekk seint og sjúkratryggingar þurfa lengri tíma til að forrita sitt kerfi eftir þeim ákvæðum og þeim kostnaðarliðum sem fram komu í reglugerð ráðherra.

Auk þess hefur komið fram líka að efla þurfi heilsugæsluna sem fyrsta viðkomustað sjúklinga í heilbrigðiskerfinu og er það hluti af þeim lögum sem við urðum að fresta í gær. Enn er verið að vinna að þessari styrkingu en komið er inn fjármagn til þess að styrkja heilsugæsluna sem fyrsta viðkomustað.

Mig langar, af því að ég fæ ekki leiða á því meðan staðan er þessi, að tala um mikilvægi þess að þegar við tölum um að efla heilsugæsluna sem fyrsta viðkomustað horfum við á landið allt. Í umræðunni er mjög áberandi talað yfirleitt um heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins. Manni finnst stundum á umræðunni eins og það sé hin eina heilsugæsla, einhvern veginn. Þótt hún sé mikilvæg höfum við líka mikilvægar heilbrigðisstofnanir víða um landið.

Í frumvarpinu kemur fram að gert var ráð fyrir, í umræddu frumvarpi sem við frestuðum í gær, að greiðslur ættu að vera að hámarki 95.200 kr. ári, og það kemur hér fram í greinargerðinni að við „meðferð málsins boðaði þáverandi heilbrigðisráðherra þó að hámarksgreiðslur yrðu ekki hærri en 50.000 kr. á ári.“

Ég sem hv. þingmaður átti sæti ásamt hæstv. forseta í hv. velferðarnefnd á síðasta kjörtímabili þegar þetta mál var til efnislegrar umræðu í velferðarnefnd. Ég held að ég geti fullyrt að það hafi allir eða flestallir hv. þingmenn í nefndinni á þeim tíma þótt þakið of hátt og höfðu áhyggjur af þeirri tilfærslu kostnaðar sem við sáum fram á að yrði í kerfinu. Þá fannst okkur þær 95.200 kr. verulega há kostnaðarhlutdeild fyrir þá sem fara sjaldan til læknis.

Í þverpólitískri sátt innan nefndarinnar náðum við eftir margar málamiðlanir og mikið samtal að koma okkur niður á að um 50 þús. kr. væri stórt skref í rétta átt sem við næðum að stíga með því að ná allri nefndinni saman. Það var afar ánægjulegt þegar hv. nefndarmenn og framsögumaður málsins náðu þeim samningum við hæstv. ráðherra sem að málinu komu. Það var skref í rétta átt.

En við erum sammála og það kom að mig minnir fram í nefndaráliti hv. velferðarnefndar á þeim tíma að þetta væru mikilvæg fyrstu skref í málinu. Allir vildu gera betur. Eins og fram kemur einnig í greinargerðinni með þessari tillögu er mikilvægt að samtvinna þessi kerfi saman, að við stígum stærri skref á næstum árum um að lyfjagreiðsluþátttökukerfið og þessi kostnaður sem við greiðum þegar við förum til læknis verði eitt kerfi sem haldi utan um sjúklingana. Og með tíð og tíma að við stígum fleiri skref, eins og maður skynjar á greinargerðinni, og að við viljum ganga lengra um ferðakostnað sjúklinga. Þrátt fyrir að við viljum efla heilbrigðisstofnanir víða verður alltaf ákveðin læknisþjónusta á höfuðborgarsvæðinu. Við vinnum þá að því að ferðakostnaður komi í ríkari mæli inn undir greiðsluþátttökukerfið, tannlækningar og sálfræðiþjónusta og svona mætti auðvitað áfram telja, þeir liðir sem eru ekki undir okkar kerfi í dag.

Eins og kemur fram í greinargerðinni er kostnaður vegna sálfræðiþjónustu fullorðinna áfram undanskilinn almennri greiðsluþátttöku sjúkratrygginga og getur verið mjög mikill. Algengt er þannig að hver meðferðartími hjá sjálfstætt starfandi sálfræðingi kosti á bilinu 12–15 þús. kr. Þetta er það sem maður heyrir á fólki í dag. Þetta væri líka jafnframt eitt af stærstu skrefunum sem við gætum stigið í betra aðgengi fólks að heilbrigðisþjónustu. Við erum að tala til dæmis um það að hjálpa fólki til virkni og fleira.

Mig langar þó að minnast á mál sem mér fannst mjög gott á síðasta kjörtímabili, þó að það þurfi að gerast hraðar og jafnvel að fjölgun þurfi að vera meiri. Unnið er eftir bresku módeli í því að fjölga sálfræðingum á heilbrigðisstofnunum víða um landið. Þetta held ég að sé skref í rétta átt. Að sálfræðingarnir fari inn á heilbrigðisstofnanir sem hluti af þeim þverfaglegu teymum sem verða að starfa þar. En ég verð að segja að þetta þarf að gerast hraðar. Módelið er gott og ég tel að það sé alla vega skref í rétta átt.

En í mjög löngu máli sem átti að verða stutt hef ég lýst ánægju minni með þessa þingsályktunartillögu. Ég hlakka til sem hv. nefndarmaður í velferðarnefnd að taka á málinu og samvinnu hv. þingmanna um það.