146. löggjafarþing — 34. fundur,  27. feb. 2017.

almannatryggingar.

150. mál
[20:09]
Horfa

Frsm. meiri hluta velfn. (Vilhjálmur Árnason) (S):

Virðulegi forseti. Ég ætla að gera grein fyrir nefndaráliti meiri hluta velferðarnefndar um frumvarp til laga um breytingu á lögum um almannatryggingar, nr. 100/2007, með síðari breytingum, leiðrétting.

Nefndin fékk á fund sinn eftir að málið var flutt hér fulltrúa frá velferðarráðuneytinu, sérfræðinga í lögum og ríkislögmann. Svo komu einnig fulltrúar frá Félagi eldri borgara í Reykjavík og nágrenni og Landssambandi eldri borgara. Málið fékk, að ég held, góða umfjöllun í nefndinni þar sem helstu atriði í þessu frekar erfiða máli komu fram og var gott að taka þær umræður.

Markmiðið með frumvarpinu er að leiðrétta mistök sem urðu við setningu laga nr. 116/2016 en í 1. gr. voru gerðar breytingar á 16. gr. laga um almannatryggingar í tengslum við upptöku nýs bótaflokks, ellilífeyris. Samkvæmt lögum um almannatryggingar, nr. 100/2007, er meginreglan sú að allar skattskyldar tekjur hafa áhrif á útreikning bóta skv. 2. mgr. 16. gr. laganna, en í 3. og 4. mgr. eru taldar upp ívilnandi undanþágur þar sem tilgreint er hvaða tekjur skuli ekki teljast til tekna lífeyrisþega þrátt fyrir 2. mgr. Eftir að lögin voru birt kom í ljós að við vinnslu frumvarpsins höfðu fyrrnefnd mistök verið gerð þannig að tilvísun í bótaflokkana ellilífeyri skv. 17. gr. og ráðstöfunarfé skv. 48. og 56. gr., sem vera átti í 4. mgr. 16. gr., færðist í 3. mgr. þeirrar greinar. 3. mgr. 16. gr., sem undanskilur m.a. greiðslur úr lífeyrissjóðum við útreikning bóta, á að einskorðast við útreikning örorkulífeyris, enda voru engar breytingar gerðar á bótakerfi almannatrygginga vegna örorku með lögunum.

Ég tel rétt að hér komi fram að þessar upplýsingar fékk hv. velferðarnefnd í byrjun febrúar. Það var ekki fyrr en í þessum mánuði sem upplýsingar bárust og vinna nefndarinnar hófst við að leiðrétta mistökin.

Meiri hluti nefndarinnar telur brýnt að leiðrétta sem fyrst þessi lagatæknilegu mistök þar sem miklir hagsmunir eru í húfi. Verði það ekki gert gæti það haft þau áhrif að greiðslur frá lífeyrissjóðakerfinu yrðu undanskildar við útreikning hins nýja ellilífeyris og ráðstöfunarfjár. Meiri hlutinn leggur áherslu á að vilji og tilgangur löggjafans að halda óbreyttum undanþágum frá þeirri meginreglu að skattskyldar tekjur hafi áhrif á útreikning til bóta hafi komið glöggt fram í öllum lögskýringargögnum, einkum í greinargerð með frumvarpi því sem varð að lögum nr. 116/2016. Þá telur meiri hlutinn ljóst af allri umræðu á þingi sem og í samfélaginu að engar réttmætar væntingar til frekari ellilífeyrisgreiðslna hafi skapast og því hafi enginn orðið fyrir tjóni.

Það skal tekið skýrt fram að þrátt fyrir annan fréttaflutning frá forystu ASÍ í dag hefur enginn fengið greitt í samræmi við lögin eins og þau eru í dag heldur hefur verið greitt í samræmi við það hvernig löggjafinn ætlaði sér að hafa lögin. Það er alveg á hreinu. Það er ekki verið að fara að krefja neinn afturvirkt um ofgreiðslur. Það er alveg skýrt að þannig var það kynnt fyrir nefndinni og þannig hefur málið verið unnið. Mistökin koma líka ekki í ljós fyrr en eftir að greiðslur höfðu farið fram. Nefndinni var ekki tilkynnt það fyrr en eftir á.

Að teknu tilliti til framangreinds leggur meiri hlutinn til að frumvarpið verði samþykkt óbreytt.