rannsóknir á örplasti í lífverum sjávar í Norður-Atlantshafi.

Herra forseti. Ég mæli hér að lokum fyrir tillögu til þingsályktunar, sem er að finna á þskj. 189, um rannsóknir á örplasti í lífverum sjávar í Norður-Atlantshafi.

Tillagan hljóðar á þessa leið:

„Alþingi ályktar að skora á ríkisstjórnina að hefja samstarf við landsstjórnir Færeyja og Grænlands um rannsóknir á örplasti í sjávarlífverum og útbreiðslu plastmengunar í Norður-Atlantshafi.“

Í greinargerð sem tillögu þessari segir að hún sé lögð fram á grundvelli ályktunar Vestnorræna ráðsins sem sé nr. 3/2017 og samþykkt hafi verið á ársfundi ráðsins 1. september 2017 í Reykjavík.

Sjávarútvegur er grundvallaratvinnugrein á Vestur-Norðurlöndum og því er mikilvægt að standa vörð um auðlindir sjávar. Plastmengun í hafi ógnar vistkerfi sjávar og getur haft langtímaáhrif á sjávarlífverur og þar með afkomu landanna.

Talið er að um 8 milljónir tonna af plastúrgangi endi í heimshöfum ár hvert og að sú tala nái 17 milljónum tonna árlega árið 2025. Plastmengun hefur ekki aðeins áhrif á þeim stað sem úrgangurinn fer í hafið því að plastið dreifist með hafstraumum. Sums staðar safnast úrgangurinn í eins konar eyjar og stærri plastúrgangur getur verið til ama fyrir sjávardýr og sjófugla. Plastið brotnar að lokum niður í örplast og einnig skolast örplast á haf út frá landi. Örplast kemur m.a. frá bíldekkjum, húðvörum og tannkremi.

Þörf er á auknum rannsóknum á því hvort örplast finnist í fæðukeðju sjávar og hvaða afleiðingar það hafi. Einnig þurfa stjórnvöld að grípa til ráðstafana til að draga úr plastmengun og áhrifum hennar á umhverfið.

Eitt af heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun, það fjórtánda af sautján, fjallar um líf í vatni. Markmið hljóðar svo: „Eigi síðar en árið 2025 verði komið í veg fyrir og verulega dregið úr hvers kyns mengun sjávar, einkum frá starfsemi á landi, þ.m.t. rusl í sjó og mengun af völdum næringarefna.“ Í stofnsáttmála Vestnorræna ráðsins segir enn fremur að Færeyjar, Grænland og Ísland hafi sameiginlega áhuga á því að varðveita og stjórna nýtingu lifandi auðlinda landanna og að verndun þessara auðlinda sé mikilvæg fyrir matvælaframleiðslu í heiminum.

Í ljósi þessa er skorað á ríkisstjórnina að hefja samstarf við landsstjórnir Færeyja og Grænlands um rannsóknir á örplasti í sjávarlífverum og útbreiðslu plastmengunar í Norður-Atlantshafinu. Söfnun sýna og greining á þeim gæti farið fram í samvinnu hafrannsóknastofnun landanna þriggja.

Herra forseti. Ég legg þessa tillögu hér fram og vænti þess að hún megi ganga til hv. utanríkismálanefndar til vandlegrar umfjöllunar, því að hér er um mikilvægt hagsmunaatriði fyrir heimsbyggðina að ræða.