148. löggjafarþing — 46. fundur,  10. apr. 2018.

brottfall laga um Lífeyrissjóð bænda.

424. mál
[15:52]
Horfa

fjármála- og efnahagsráðherra (Bjarni Benediktsson) (S):

Virðulegi forseti. Ég mæli fyrir frumvarpi til laga um brottfall laga um Lífeyrissjóð bænda, nr. 12/1999, með síðari breytingum. Frumvarpið er efnislega samhljóða frumvörpum sem mælt var fyrir á 145. og 146. löggjafarþingi. Frá gildistöku laga nr. 12/1999 hefur Lífeyrissjóður bænda starfað með því markmiði og skipulagi sem greinir í lögum nr. 129/1997, um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða, með síðari breytingum, sérlögum um sjóðinn og samþykktum fyrir hann. Í núgildandi lögum um sjóðinn er kveðið á um heimild til handa ríkissjóði til að greiða mótframlag sjóðfélaga í Lífeyrissjóði bænda.

Allt frá stofnun sjóðsins árið 1970 greiddi ríkissjóður að hluta eða í heild framlag á móti iðgjaldi sjóðfélaga en framlagið var ákveðið í fjárlögum hvers árs og reiknað á grundvelli afurðaverðs samkvæmt búvörusamningi. Í kjölfar hrunsins voru framlög úr ríkissjóði til lífeyrissjóðsins felld brott í áföngum og frá upphafi árs 2013 hefur iðgjaldið til lífeyrissjóðsins verið greitt af sjóðfélögum að fullu líkt og almennt gildir um þá sem stunda atvinnurekstur eða sjálfstæða starfsemi.

Í ljósi þessara breyttu forsendna þykir ekki ástæða til að sérlög gildi um sjóðinn. Því er lagt til að sjóðurinn starfi eingöngu á grundvelli laga nr. 129/1997, um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða, og samþykkta fyrir hann, líkt og flestir lífeyrissjóðir gera. Brottfall laganna mun ekki raska réttindum neinna þeirra hópa sem notið hafa réttinda úr sjóðnum þar sem afnám laganna kemur ekki í veg fyrir að þau réttindi séu tryggð í samþykktum sjóðsins og á þeim almenna grunni sem lög nr. 129/1997, um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða, kveða á um.

Í frumvarpinu er lagt til að lög um Lífeyrissjóð bænda falli úr gildi 1. júlí 2018 og að núverandi stjórn sjóðsins hafi frumkvæði að því að aðlaga samþykktir sjóðsins að ákvæðum laga nr. 129/1997, um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða, með síðari breytingum og leggi þær þannig breyttar fyrir fjármála- og efnahagsráðherra til samþykktar eigi síðar en í maí 2018. Þannig er gert ráð fyrir að staðfestar samþykktir fyrir sjóðinn liggi fyrir um leið og lögin falla úr gildi þann 1. júlí 2018 og að ný stjórn taki við á grundvelli staðfestra samþykkta fyrir sjóðinn.

Það liggur í hlutarins eðli að í hlut nefndarinnar kemur m.a. að meta hvort þessar dagsetningar geta staðið óbreyttar eða hvort taka verður tillit til þess að málið kemur á dagskrá nú fyrst eftir páska. Mögulega þarf að hreyfa eitthvað við þessum dagsetningum ef á annað borð myndast meiri hluti fyrir því að afgreiða málið hér. Það verður bara að koma til skoðunar.

Síðan er lagt til að kveðið verði á um að ríkissjóður ábyrgist útgjöld vegna lífeyrisgreiðslna sjóðfélaga sem eru fæddir 1914 eða fyrr eða útgjöld vegna lífeyrisgreiðslna til maka þeirra. Hér er sem sagt lagt til að ríkissjóður ábyrgist útgjöld vegna þessara hópa. Um er að ræða áunnin réttindi sjóðfélaga eða maka sem ríkissjóður ábyrgist nú þegar en útgjöld ríkissjóðs vegna umræddrar ábyrgðar námu 9,9 milljónum á síðasta ári miðað við 12,7 milljónir árið 2016.

Að því sögðu legg ég til að frumvarpinu verði vísað til hv. efnahags- og viðskiptanefndar og til 2. umr. að lokinni þessari umræðu.