29.03.1979
Sameinað þing: 75. fundur, 100. löggjafarþing.
Sjá dálk 3720 í B-deild Alþingistíðinda. (2905)
209. mál, heilbrigðisþjónusta
Vilhjálmur Hjálmarsson:
Herra forseti. Það eru aðeins örfá orð. — Ég lít svo á að hér sé hreyft mjög merku máli og yfirgripsmikið er það vissulega, það fer ekki á milli mála. Ég sé ekki betur en í þessari till. sé stefnt að aðgerðum sem gætu haft fyrirbyggjandi áhrif og áhrif í þá átt að auka hagræðingu og bæta skipulag í heilbrigðisþjónustunni. Það er auðvitað öllum ljóst að þarna eru gífurlegir hagsmunir í húfi, bæði beint fjárhagslegir fyrir samfélagið, en einnig hlýtur aukin hagræðing og bætt skipulag að gefa vonir um betri þjónustu við einstaklingana, m. a. vegna þess að við höfum ekki ótakmörkuð fjárráð til að sinna þessum málaflokki frekar en öðrum. Þess vegna er hætta á því, ef ekki er vel og skipulega að þessum málum staðið, að vissir þættir verði út undan og bókstaflega ekki hægt að sinna þeim. Ég held því að þessi till. og samþykkt hennar gæti verið mjög gagnleg.
Hæstv. ráðh. benti réttilega á að þessi mál eru stöðugt í athugun að vissu marki. Ég hygg þó að það sé full ástæða til að gera, líkt og tillögumenn leggja til, alveg sérstakt átak á þessu sviði.
Það hefur aðeins verið vikið hér að þörf á því að endurskoða lög um heilsugæslu og heilbrigðisþjónustu. Það er mjög sennilegt að þess sé þörf. Á allra síðustu árum hafa verið unnin stórvirki í að byggja upp aðstöðu til bættrar heilbrigðisþjónustu víðs vegar um landið, bæði í mesta þéttbýlinu og ekkert síður og kannske alveg sérstaklega hefur verið gert stórátak víðs vegar um landið. Og þetta er nr. a. gert samkv. sérstökum lögum þar að lútandi. Nú er þetta auðvitað allt í miðjum klíðum og eftir að vinna mikið í byggingarmálum á þessu sviði. En strax þegar farið er að reka þessar stofnanir — víða er þarna um nýjan rekstur að ræða — koma upp ýmis atriði í sambandi við rekstur þeirra sem ekki er víst að menn hafi séð fyrir þegar löggjöf var sett um þetta efni og hafist handa um uppbygginguna, svo að einnig þar kann að vera þörf á að taka til hendi um endurskoðun í ljósi þeirrar reynslu sem fengin er.
Það er eftirtektarvert ef menn líta yfir málatilbúnað á Alþ., hversu það er með gerólíkum hætti hvernig mörg þingmál verða til. Það er raunar eðlilegt og út af fyrir sig mjög æskilegt. Núna t. d. á þessu þingi er á ferðinni alveg nýr flokkur mála sem við höfum ekki séð áður, a. m. k. ekki neitt í líkum mæli og nú. Það eru hugmyndir um alls konar rannsóknir sem Alþ. taki sér fyrir hendur, hlutverk sem það hefur ekki áður sinnt í slíkum mæli, að rannsaka fyrirtæki, atvinnurekstur og ýmislegt þess háttar.
Ég hef áður lýst því, að ég er yfirleitt andvígur þessari hugmynd eins og hún er fram sett hér, álit að Alþ. eigi að halda sig við löggjafarstarfið og við það að skipuleggja þjónustu hins opinbera við landsfólkið og skipta því sem til skipta er, sem tekið er til sameiginlegra þarfa þjóðarinnar, og skal ég ekki fara frekar út í það.
Svo eru ákaflega mörg mál sem liggja fyrir þessu þingi, um annaðhvort niðurfellingu á alls konar gjöldum ellegar um bein og aukin útgjöld til ýmissa hluta. Þetta eru vitanlega allt mál sem samkv. eðli sínu hlýtur að þurfa að skoða vel, og síst er ég að hafa á móti því. Hins vegar tek ég slíkum málatilbúnaði jafnan með nokkurri varúð. Ég held að það séu ein 10 þingmál um niðurfellingu gjalda á hinu og þessu. Sjálfur hef ég tekið þátt í að flytja eitt slíkt mál, um breyt. á lögunum um niðurfellingu á tollum af tækjum vegna öryrkja. Ég held að það séu önnur 10 sem eru um beina aukningu útgjalda til vissra pósta, fyrir utan það sem tekin eru fyrir stærri mál. Ég á hér við þau smærri sem beint eru um að auka útgjöld að teknir séu fyrir heilir málaflokkar, eins og t. d. gert var á síðasta fundi þegar talað var fyrir víðtækri till. um vegagerðina. Þetta eru mál sem ég álít að menn þurfi alltaf að athuga vandlega, því að tekjur og gjöld verða að standast á. En svo er í þriðja lagi, og sem betur fer er sá flokkur mála nokkuð stór, þar sem þm. leitast við að brjóta upp á atriðum eins og hér er um að ræða, takast á við verkefni til aukinnar hagræðingar, skipulagningar o. s. frv. eða brotið er upp á nýjum þýðingarmiklum málum á jákvæðan hátt.
Ég vil að lokum árétta það, að ég tel það skynsamlegast alveg tvímælalaust, að gert sé sérstakt átak í þá stefnu sem felst í þeirri till. sem hér er til umr., og ætla að af því gæti margt gott leitt, væntanlega bæði sparnaður, eða eins og 1. flm. orðaði það: gæti stuðlað að því að minnka útgjaldaaukninguna sem alltaf verður í málaflokkum eins og þessum, og svo beinlínis stórbæta þjónustuna.