13.05.1980
Sameinað þing: 56. fundur, 102. löggjafarþing.
Sjá dálk 2573 í B-deild Alþingistíðinda. (2541)
151. mál, Olíumöl
Fyrirspyrjandi (Vilmundur Gylfason):
Herra forseti. Ég þakka hæstv. fjmrh. fyrir svörin svo langt sem þau ná. En hann notaði orð eins og að einhver málflutningur hefði verið lágkúrulegur. Það má heita skrýtinn málflutningur þegar verið er að tala um bréf þar sem farið er fram á heimild, en rannsókn ekki nefnd á nafn, að koma nú og segja að hann hafi verið að biðja um rannsókn, ekki neina heimild. Þeim, sem eru læsir og lesa þetta bréf, er auðvitað augljóst hvað í því stendur og hvað ekki stendur í því, jafnvel þó að hæstv. ráðh, kunni að hafa snúist hugur síðan 10. apríl.
Ég vil svo bæta því við um þetta mál, að mér er kunnugt um að í ríkisstj. Ólafs Jóhannessonar var á árinu 1979 gerð samþykkt í þá veru að ekki væri rétt að ríkisvaldið væri með þessum hætti að koma þessu fyrirtæki til bjargar, fyrirtækið yrði að ganga sína leið og fara til gjaldþrotaskipta ef önnur leið væri ekki fær.
Ég vil taka undir það með hv. þm. Guðrúnu Helgadóttur, að þetta mál snýst auðvitað um annað og meira. Mál af þessu tagi, þegar illa rekin fyrirtæki, eins og hér á í hlut, eru orðin gjaldþrota og koma jarmandi á hnjánum til fulltrúa skattgreiðenda og biðja þá um að kippa í spottana og borga það sem á vantar, þá nálgast það auðvitað eða er fjárkúgun á hendur almannavaldinu. Því miður hefur það verið svo hér, m. a. vegna þess að höfðingjar eiga í hlut, að hv. alþm. hafa verið ákaflega veikir fyrir því að láta fjárkúga sig með þessum hætti. En það er auðvitað ekkert annað en bein fjárkúgun að koma með gjaldþrota fyrirtæki og bera á borð að ekki sé hægt að leggja olíumöl á vegi landsins í sumar nema skattgreiðendur séu látnir borga hinn feikilega taprekstur á hinu illa stjórnaða fyrirtæki.
Hvað halda menn að lífskjörin í landinu hafi á undanförnum árum og áratugum sett niður með nákvæmlega þeim hætti að þjóðnýtt er tapið hjá hinum vonda rekstri? Og furðulegt er það með fulltrúa einkaframtaksins hér í salnum hvernig þeir setja hausana niður og horfa í gaupnir sér, sem kannske vonlegt er, enda gaf hv. þm. Sverrir Hermannsson okkur nasasjón af því hér um daginn hver var afstaðan. (LJ: Þetta er opinbert fyrirtæki.) Það hefur komið hér fram að nokkur hluti af því, stór hluti meira að segja, er í einkaeigu, hv. þm. Lárus Jónsson.
Kjarni málsins er sá, að hér er verið að skírskota til skattgreiðenda og ætlast til þess að þeir borgi þennan taprekstur. Það hlýtur að koma að því að menn fari að líta á sig sem fulltrúa skattgreiðenda og að fulltrúar skattgreiðenda standi upp og segi: Það má ekki misfara með fé okkar með þessum hætti. Því miður er það svo um bréf fjmrh., sem hér er í vitnað, að það, sem hann segir nú að hann hafi ætlað að stæði í því er ávísun á að misfara með fé skattgreiðenda og leggja í hendur fyrirtæki sem hefur verið illa rekið og er á barmi gjaldþrots ef ekki gjaldþrota. Það ætti að vera skylda okkar, sem hér erum, að ég ekki tali um hina sönnu fulltrúa einkaframtaksins, að standa upp fyrir hönd skattgreiðenda og segja nei. Það er til þess sem þessi umræða er hafin á hinu háa Alþingi.