22.01.1980
Sameinað þing: 14. fundur, 102. löggjafarþing.
Sjá dálk 479 í B-deild Alþingistíðinda. (526)
217. mál, kaup og sala á togurum
Garðar Sigurðsson:
Herra forseti. Hér er um býsna umfangsmikið mál að ræða og erfitt að segja margt af viti á svo stuttum tíma sem gefst til þess. En þegar rollubændur úr afdölum Norðurlands eru farnir að ræða þessa hluti finnst mér ekki óeðlilegt þó að þeir, sem eru aldir upp við sjávarsíðuna, leggi ofurlítið til málanna.
Ég er sammála hv. þm. Matthíasi Bjarnasyni og hæstv. ráðh. í því, að gæta þarf nokkurs hófs í því að flytja inn fleiri skuttogara. En hæstv. ráðh. orðaði þetta þannig, að hann vildi standa á móti frekari innflutningi á fiskiskipum. Það orð á ekki við um skuttogara í öllum tilfellum, því að fiskiskip geta nefnilega verið af öðrum tegundum, allt frá árabátum og upp í skuttogara, og þar á milli eru mótorbátar. Það er vissulega orðin þörf á því og veruleg þörf að endurnýja vélbátaflotann. Þess vegna vil ég leggja á það áherslu, að þegar hæstv. ráðh. segir að hann vilji vera á móti því að flytja inn skip frá útlöndum vona ég að hann eigi ekki við að ekki megi flytja inn ný fiskiskip af þeirri stærð sem nauðsynlega vantar nú í ýmsum byggðarlögum. M.a. stendur til af Vestmanneyinga hálfu að leita eftir smíði á heppilegum fiskiskipum til veiða við suðurströndina.
En í þessu þarf að vera regla sem gildir jafnt fyrir alla. Hún má ekki vera mishörð. Ef það á að vera reglan að menn skuli selja sambærileg fiskiskip til útlanda í staðinn fyrir þau, sem koma inn í landið, er ekki nóg að flytja þau til Suðurnesja, því að þau eru nú ekki orðin enn í útlöndum að fullu, þó að hluta sé. Og harkan verður að vera jafnmikil við alla í afstöðu hæstv. ráðh. og annarra yfirvalda í þessum efnum.
Það var næsta furðulegt hvernig menn komu fram við Norðfirðinga í þessu máli, þar sem þeir gátu losnað við 12 ára gamalt skip fyrir feiknamikla peninga. Ekki stóð til að flytja það annað en til útlanda, þ.e. beint til Frakklands, ekki koma við í Keflavík. (Forseti hringir).
Hæstv. forseti er farinn að ókyrrast og það að vonum vegna þess hversu margir eru málglaðir hér. En ég held að ég verði að fá að segja örfá orð varðandi siglingar. Ég er þeirrar skoðunar, að gæta eigi hófs í siglingum með fisk til útlanda. En hins vegar getur verið allt í lagi að leyfa fiskibátum og togurum að fara með farma til útlanda öðru hverju. Sannleikurinn er sá, að það er nokkur fiskfriðun í því að fiskibátar fari með afla til útlanda, því að þeir drepa ekki ofveiddan þorskstofninn á meðan þeir eru í siglingunum. Og fyrir fisk á þeim markaði fæst einmitt ákaflega gott verð og miklu hærra en við fáum í Ameríku, því að þegar menn eru að reikna verðið á kg er það með haus og beinum og öllu saman og þeir geta skorið fiskinn niður í tvennt og tvöfaldað verðið á hverju kg. Það er auðséð að þar getur verið um ákaflega skynsamlegar aðgerðir að ræða.
Hitt er svo annað mál, að þegar menn kaupa togara hér án þess að fá nokkurs staðar lán eða lánsheimild erlendis og taka peningana beint upp úr vasanum fara að vakna ýmsar grunsemdir. Ég ætla ekki að leggja meira út af því. En varðandi útgerð Ýmis er það staðreynd, að í skýrslum segir að hann selji allan afla sinn erlendis, til Englands. Í raun og veru er þarna um útgerð að ræða sem virðist ekki vera öðruvísi en ensk útgerð. Hver er munurinn á þessari útgerð eða því að enskur togari fái að valsa inni í landhelginni og miklu lengra en flestallir aðrir togarar Íslendinga vegna stærðarinnar? Menn skulu athuga það.
Herra forseti. Ég gæti auðvitað sagt um þetta mjög margt í viðbót. En vegna þess að ég vil ekki níðast á tímanum ætla ég að láta nægja að segja að þær upplýsingar, sem voru veittar um togaraútgerð á Siglufirði, vöktu mikla furðu mína. Það var sem sagt til fiskverkunarstöð á Siglufirði sem átti ekki bát og átti ekki togara, og til þess að hún gæti starfað þurftu þeir að fá nýjan skuttogara. En þegar þessi togari bætist við aukast aðeins siglingar með fisk frá Siglufirði. Það var sem sagt komið nóg af þeim fyrir, miklu meira en nóg af þeim á staðnum. Ég held að það hafi verið óskynsamlegt að fjölga togurum á Siglufirði og skynsamlegra hefði verið að setja þennan togara annars staðar þar sem hann raunverulega vantar.