19.02.1980
Sameinað þing: 25. fundur, 102. löggjafarþing.
Sjá dálk 848 í B-deild Alþingistíðinda. (941)
220. mál, landgrunnsmörk Íslands til suðurs
Fyrirspyrjandi (Eyjólfur Konráð Jónsson):
Herra forseti. Ég vona að mér fyrirgefist að gera hér örstutta aths. Ég harma að hæstv. utanrrh. skyldi halda því fram, að ég hefði í ræðu minni verið með stóryrði, eins og hann orðaði það, í garð fyrrv. utanrrh. Það leiðrétti ég úr sæti mínu, ég hafi aldrei nefnt hann, heldur hafi ég talað um ríkisstj. Ólafs Jóhannessonar. En ég geri honum tilboð: Þegar ræða mín kemur úr vélritun mun ég afhenda honum hana í ljósriti og óska þess, að hann greini mér frá í hverju þessi stóryrði eða ósanngirni hafi verið fólgin.
Ég gat ekki tekið það öðruvísi en svo, að það væru líka dylgjur í minn garð um að ég hefði látið þröng flokkssjónarmið ráða gerðum mínum. Því mótmæli ég alfarið. Það segir hæstv. utanrrh. þvert um hug sinn. Hann veit betur.
Ég ætla ekki að láta hjá líða, úr því að atburðirnir haustið 1978 koma hér til umræðu, að geta þess, að hæstv. forsrh. hjálpaði þá mjög til að koma á samkomulagi. Hann sýndi fullan drengskap í því og stuðlaði að því að tillögurnar fengjust afgreiddar á hinum örlagaríka degi. Ég er honum ævinlega þakklátur fyrir það. Ég hafði ekki hugsað mér að gera neina persónulega árás á hann. Ef ég hef eitthvað hallað á hann persónulega er það mesti misskilningur. Hitt stendur því miður eftir og verður aldrei umflúið, að ríkisstj. Ólafs Jóhannessonar gerði bókstaflega ekkert í málunum fyrr en í Jan Mayen- málinu, eins og ég sagði í frumræðu minni, að níu mánaða meðgöngutíma liðnum. Þegar Norðmenn komu hingað til samningaviðræðna, þá fyrst var það sem kviknaði aðeins á mönnum. Allt, sem ég sagði í frumræðu minni, skal ég standa við og óska að hæstv. utanrrh. tilgreini eina setningu sem verði talin til stóryrða eða ósanngirni.
Nú á þetta mál auðvitað að vera langt hafið yfir þröng flokkssjónarmið, eins og ráðh. sagði.
Vissulega er það rétt, að Hans G. Andersen nýtur gífurlega mikils trausts á hafréttarráðstefnum og hefur unnið okkur ómetanlegt gagn. En það er ekki það, hvað við getum gert á hafréttarráðstefnum og þá fyrst og fremst hann. Ég var að tala um að heima fyrir hefði ekkert verið gert. Það vantar óteljandi upplýsingar. Það vantar að teknar séu upp beinar formlegar samræður við Færeyinga, Íra og Breta til að kanna málin, og kannske vantar númer eitt, tvö, þrjú og fjögur að mótmælt sé þeim tilraunum sem Bretar eru að gera, ekki til að slá eignarhaldi eingöngu á Rokkinn, heldur á allt hafsvæðið umhverfis með því að færa sig upp á skaftið jafnt og þétt án þess að íslensk stjórnvöld hreyfi legg eða lið. Þetta ætti a.m.k. að vera kunnugt um. Og ég vitna t.d. sérstaklega til greinar eftir Brown, prófessor við Walesháskóla í alþjóðarétti. Þetta er stór og mikil tímaritsgrein þar sem hann færir að því gild rök, bæði lögfræðileg og eins jarðfræðileg, að það sé mjög hæpinn réttur Breta og Íra á Rockall-svæðinu, og telur jafnvel að Færeyingar eigi þar meiri réttindi. Hann víkur að þessum þremur aðilum vegna þess að þar hafi mótmæli gengið á víxl og kröfugerðir, hann talar um ekkert annað en það sem fram hefur komið í dagljósið. Íslendingar hafa ekki enn til þessa dags gert formlega neitt tilkall til þessa svæðis. Og við vitum öll að sveltur sitjandi kráka en fljúgandi fær. Sá, sem er að teygja sig lengra áleiðis vinnur réttinn. Og það er m.a.s. þjóðarregla að hann vinnur rétt „de facto“. Þó að hann hafi ekki nein lög með sér eignast hann þessi réttindi. Og þannig hefði farið með Jan Mayen-svæðið, það er ekki nokkur minnsti vafi á því, ef Alþ. hefði ekki tekið það mál upp. Það er ekki nokkur minnsti vafi á að Norðmenn væru þá búnir að taka það allt saman og við hefðum ekkert getað gert. Og eins fer þarna suður frá ef ekkert er að gert. Við skulum þess vegna ekki vera að deila, heldur sameinast um að halda nú til haga réttindum okkar og hvika hvergi.