08.12.1981
Sameinað þing: 31. fundur, 104. löggjafarþing.
Sjá dálk 1264 í B-deild Alþingistíðinda. (1031)
63. mál, styrktaraðgerðir við iðnað í viðskiptalöndum okkar
Fyrirspyrjandi (Guðmundur G. Þórarinsson):
Herra forseti. Ég hef leyft mér að leggja hér fram til viðskrh. fsp. um styrktaraðgerðir við iðnað í viðskiptalöndum okkar. Fsp. þessi er í tveimur liðum og hljóðar svo, með leyfi forseta.
„1. Hvað líður störfum nefndar sem átti að kanna til hvaða styrktaraðgerða hafi verið gripið í húsgagnaiðnaði í fríverslunarbandalagslöndum okkar?
2. Hvað hyggst ríkisstj. gera í vanda húsgagna- og innréttingaiðnaðarins?“
Tilefni þessarar fsp. er það, að eins og öllum þingheimi er kunnugt hefur verið gripið til margháttaðra styrktaraðgerða við iðnað í ýmsum viðskiptalöndum okkar, ýmsum löndum sem við erum í fríverslunarbandalagi við.
Í þessum löndum hafa verið gefnar út leiðbeiningabækur um það, hvernig og hvaða styrktaraðgerða viðkomandi iðngreinar geta leitað til og leitað eftir. Hér á landi hafa bæði Félag ísl. iðnrekenda og Landssamband iðnaðarmanna gert sér far um að reyna að fylgjast með þessum styrktaraðgerðum og tekið saman yfirlit yfir þær helstu. Eins og menn vafalaust vita eru þessar aðgerðir í flestum þessara landa flokkaðar ýmist undir atvinnuaukandi aðgerðir eða byggðasjónarmið.
Ég hef áður gert það að umræðuefni hér í þinginu, að t. a. m. í Svíþjóð er gefin út sérstök bók, sem heitir Stödhandboken, sem fjallar um þessar styrktaraðgerðir, og í Danmörku hef ég séð bók sem heitir Offentlige stödbeordninger. Í tengslum við þetta mál er rétt að geta þess enn einu sinni, að t. a. m. í Svíþjóð er sérstakur listi yfir þær styrktaraðgerðir sem tréiðnaður þar í landi getur leitað eftir. Þessar styrktaraðgerðir eru í þeirri bók, sem ég hef séð, taldar upp í fernu lagi. Í fyrsta lagi omstellningsstöd, sem kallað er, eða nokkurs konar aðlögunarstyrkur. Í öðru lagi strukturgarantien, sem mun vera lán þar sem bæði er unnt að fella niður vexti og afborganir ef vissum skilyrðum er fullnægt. Í þriðja langi er um að ræða exportstöd eða sérstakan útflutningsstyrk og í fjórða lagi utbildningsstöd, sem e. k. menntunar- og stjórnunarfræðslustyrkur.
Í viðbót við þetta eru skilgreiningar á fjölmörgum styrkjum. Til að mynda í Svíþjóð eru greiddir flutningastyrkir til fyrirtækja, — flutningastyrkir sem geta numið um 15–35% af heildarflutningskostnaði. Í Svíþjóð vitum við að mörg fyrirtæki úti um landsbyggðina fá greiddan styrk á hverja vinnustund sem starfsmenn yfir 50 ára aldri vinna. Í Finnlandi vitum við að veitt er nokkurs konar ríkisábyrgð vegna áhættu sem fyrirtæki lenda í vegna innlendra kostnaðarhækkana. Í Noregi vitum við að veitt eru vaxtalaus fjárfestingarlán. Og í sumum löndum eru fjárfestingarstyrkir sem nema allt að 15% af heildarfjárfestingu. Hér er um nokkuð vandasamt mál að ræða, en það er þó alveg ljóst, að þar sem við erum í fríverslunarbandalagi við önnur lönd, fríverslunarbandalagi þar sem við og þessi lönd höfum gengist undir að fella niður innflutningsgjöld af vörum, þá tala menn um samkeppni, fríverslun á jafnréttisgrundvelli. Sá jafnréttisgrundvöllur er auðvitað ekki til ef síðan er beitt sérstökum styrktaraðgerðum til þess að lækka raunverulegan kostnað þessara iðnaðarvara, en þær síðan fluttar inn til okkar undir yfirskini fríverslunar.
Snemma á þessu ári hygg ég að viðskrn. hafi skipað nefnd til að kanna með hverjum hætti slíkar styrktaraðgerðir væru í okkar nágrannalöndum. Niðurstaða þeirra nefndar gæti síðan orðið eða ætti að geta orðið grundvöllur að því, með hverjum hætti ætti að bregðast við þessu og hvort til að mynda ætti að leggja á sérstaka jöfnunartolla. Litlar fréttir hafa borist af starfi þessarar nefndar og ég verð að játa það, að mér þykir sá tími vera orðinn nokkuð langur sem liðið hefur, því að lengi er búið að ræða þessar styrktaraðgerðir hér á landi.
Það er rétt að geta þess, að þó að þessi fsp. fjalli sérstaklega um vandamál húsgagnaiðnaðarins, þá er hann ekki einn á báti, heldur eru fjölmargar aðrar iðngreinar styrktar í okkar viðskiptalöndum. Ég vil þar sérstaklega nefna fataiðnað og vefjariðnað margs konar. Ég tel algerlega óhjákvæmilegt að íslenska ríkisstj. bregðist við þessum styrktaraðgerðum í viðskiptalöndum okkar, enda samrýmast þær ekki ákvæðum um fríverslun. Ég hef því lagt fram þessa fsp. í von um að fá greið svör um hvað ríkisstj. hyggist gera í þeim vanda sem þessi iðngrein stendur frammi fyrir nú.