07.12.1981
Efri deild: 18. fundur, 104. löggjafarþing.
Sjá dálk 1235 í B-deild Alþingistíðinda. (996)
136. mál, verðjöfnunargjald af raforku
Þorv. Garðar Kristjánsson:
Herra forseti. Ég þakka hæstv. viðskrh. fyrir það sem hann sagði um lækkun og jöfnun húshitunarkostnaðar með olíu. Ég heyri ekki að það sé mikill ágreiningur eða raunar neinn ágreiningur um markmiðið í þessu efni. Mér þótti gott að heyra að hæstv. ráðh. sagðist vera að hugsa sig um hvort ætti ekki að hækka olíustyrkinn fyrir fjórða ársfjórðung þessa árs og veita svo viðbótarstyrk fyrir fyrri ársfjórðunga. Þetta kemur alveg heim við hugmyndir mínar og þær tillögur sem ég vildi gera í þessu efni. Ég vona að hæstv. ráðh. komist að réttri niðurstöðu.
Auðvitað er það rétt sem hæstv. ráðh. var að segja, að við þyrftum nægilega stór og mörg orkuver til að sjá svo um að þessi mál, jöfnun orkuverðs og hitunarkostnaðar, væru í lagi til frambúðar. Um það getum við verið sammála. Þó að ég hafi talað mikið um jöfnun orkuverðs vil ég ætla að ég hafi ekki látið þann hlut eftir liggja eða samflokksmenn mínir. Það er ekki langt síðan við bárum fram í þessari deild frv. um að reisa orkuver sem þýddi tvöföldun á uppsettu afli í orkuverum landsins. En það, sem nú skiptir máli, er orkujöfnunin, verðjöfnunin og lækkun og jöfnun hitunarkostnaðar með olíu sérstaklega.
Hæstv. iðnrh. segir að það gæti hjá mér og hv. 11. landsk. þm. einföldunar á þessum málum þegar við séum að ræða um þau. Hæstv. ráðh. færði enga stoð undir þessa fullyrðingu. Hann sagði að þessu máli fylgdi margháttaður vandi og það væru jaðartilvik sem þyrfti að lita á þegar við værum að tala um jöfnun og lækkun hitunarkostnaðar með olíu. Ég veit ekki hvort hæstv. iðnrh. er nokkuð betur að sér um þessi jaðartilvik og þennan vanda en hv. 11. landsk. þm. eða ég. Það kom ekki fram í hans ræðu. En maður heyrir oft talað um þessi mál í þeim anda, sem þarna kom fram, og kannske sérstaklega af þeim sem eru á móti eða gefa lítið fyrir alla verðjöfnun í þessu efni. Nú er ég ekki að segja að hæstv. ráðh. sé í hópi þeirra manna. Þess vegna kemur mér málflutningur hans harla einkennilega fyrir sjónir og sá úrtöluandi sem fram kom í hans ræðu.
Auðvitað verður að líta á annað en upphitunarkostnað með olíu. Það þarf að lita á upphitunarkostnað með rafmagni og með hitaveitu. Hæstv. iðnrh. vék að því, að ég hefði ekki alls fyrir löngu verið með frv. Hann nefndi mig. En ég man eftir því, að annar flm. á þessu frv. var hæstv. viðskrh. Við viðskrh. höfum ekkert að fyrirverða okkur fyrir. En það lá í orðum hæstv. iðnrh. að þarna hefði verið um einhverja fjarstæðu að ræða, vegna þess að það hefði verið gert ráð fyrir að olíuverðið þá, þegar frv. þetta var lagt fram, yrði greitt niður um 60% samtals. Það voru 59% sem frv. gerði ráð fyrir. En hvernig var það fengið? Í þessu frv. var gert ráð fyrir ákveðinni viðmiðunarreglu. Það skyldi taka mið af því, þegar ákveðin væri niðurgreiðsla á olíu, hver væri kostnaður við upphitun húsa sem byggju við hitaveitu. Samkv. frv. var gert ráð fyrir að miða við að upphitunarkostnaður með olíu næmi sem svaraði 2.5 af vegnu meðalverði af upphitunarkostnaði hitaveitna í landinu. Það var ekki farið lengra en þetta í verðjöfnuninni. Það hneykslar hæstv. iðnrh. — En hann var að tala um jaðartilvik. Ef olían hefði á þessum tíma verið greidd þetta mikið niður, um allt að 59%, voru þrjár hitaveitur í landinu, einungis þrjár, sem voru við þau mörk að það var nálægt eða yfir því verði sem upphitun með olíu hefði kostað. Það var hitaveitan á Suðurnesjum, sem hér var nefnd áðan, það var Hitaveita Siglufjarðar og það var Hitaveita Blönduóss. Við, sem stóðum að þessu frv., töldum að það ætti ekki að setja almennar reglur um niðurgreiðslu olíu sem tækju mið af þessum afbrigðilegu hitaveitum. Þannig litum við á þetta þá, ég og hæstv. viðskrh. og aðrir meðflm. okkar að þessu frv. Þó að hæstv. iðnrh. kunni að hneykslast á þessu þurfum við hæstv. viðskrh. ekki að fyrirverða okkur fyrir þetta frv. okkar. Og ég heyri hér rödd eins meðflm. okkar, Stefáns Jónssonar, og ég veit að hann er sammála mér um þetta efni.
Mér hefur stundum fundist að menn gerðu of mikið úr hættunni á því, að ef það væri ærleg niðurgreiðsla á olíu til upphitunar hættu menn að hafa áhuga á að taka innlenda orkugjafa. Mér hefur fundist þeir, sem vilja þvælast fyrir þessum málum og eru ekki áhugasamir, svo að ekki sé meira sagt, fyrir verðjöfnuninni, leggja mikla áherslu á þetta. En ég held að þarna sé mjög ofgert í þessu efni. Ég er ekkert hræddur við að greiða olíuna svo mikið niður að kostnaður með olíukyndingu verði nálega sá sami og með rafmagninu. Hvers vegna? Vegna þess að eins og hæstv. viðskrh. sagði áðan getur hvenær sem er komið þriðja olíukreppan og olían farið upp úr öllu valdi frá því sem hún er núna. Því er spáð, að eftir ákveðinn árafjölda, jafnvel ekki nema einn eða tvo áratugi, verði þurrð á þessum orkugjafa í heiminum. Það er ýmislegt annað, eins og þægindi og öryggi, sem þeir hafa sem ekki nota olíuna til uppkyndingar. Ég held að menn þurfi ekki alltaf að vera að óttast þetta.
Ég held að málið sé svo einfalt að það sé hafið yfir allan vafa að nú á að hækka niðurgreiðslu á olíu til upphitunar og gera það strax. Ég vænti þess, að það komi ekkert það fyrir sem afvegaleiði hæstv. viðskrh. í þessu efni svo að af þessu verði raunverulega.