24.04.1985
Neðri deild: 60. fundur, 107. löggjafarþing.
Sjá dálk 4568 í B-deild Alþingistíðinda. (3859)
289. mál, Landmælingar Íslands
Frsm. meiri hl. (Stefán Valgeirsson):
Herra forseti. Þetta mál hefur verið til umfjöllunar í samgn. Nd. Það var sent til umsagnar eftirtöldum aðilum: Vegagerðinni, Sjómælingum Íslands, flugmálastjórn, borgarverkfræðingi, Háskóla Íslands, Rannsóknaráði landbúnaðarins, Rannsóknaráði, Skipulagi ríkisins og enn fremur barst nefndinni umsögn frá mælingaverkfræðingunum sem eru með verkfræðistofuna Hnit. Nefndin kallaði bæði þá, forstöðumann Landmælinga Íslands og ráðuneytisstjóra samgrn. á sinn fund. Eftir þær umræður leggur nefndin fram sjö brtt. á þskj. 768. Nál. er á þskj. 767. Þar skrifa sex nm. undir og mæla með því að frv. verði samþykkt með þeim brtt. sem ég mun nú greina frá. Undir þetta skrifa auk mín hv. þm. Kristín Halldórsdóttir, Stefán Guðmundsson, Sturla Böðvarsson, Eggert Haukdal og Karvel Pálmason með fyrirvara. steingrímur Sigfússon hefur skilað séráliti.
Í þessum umsögnum, sem ég gat um áðan, komu fram ýmsar ábendingar og óskir og sérstaklega frá mælingaverkfræðingunum frá Hnit. Það voru eiginlega fjögur atriði sem þeir lögðu fyrst og fremst áherslu á:
1. að stofnuð verði samráðsnefnd um landmælingar og kortagerð
2. lögfest verði samræmingarhlutverk Landmælinga Íslands hvað varðar landmælingar, kortagerð og landfræðilega gagnasöfnun
3. að Landmælingar Íslands verði miðstöð vitneskju um það hvar landmælingar og landfræðileg gögn er að finna
4. að lög þessi verði endurskoðuð að tilsettum tíma liðnum að lokinni faglegri umræðu þeirra aðila sem mest hafa með landmælingar að gera.
Ég lít svo á að það hafi verið orðið við flestum þessum atriðum en höfuðáherslan var lögð á að sérstök stjórn yrði skipuð fyrir þessa stofnun.
Margir okkar litu þannig á að fyrst og fremst yrði samráð haft á milli þeirra aðila sem í hlut eiga. 1. brtt. er við 4. gr. og er lagt til að greinin orðist þannig:
„Um skipulag og starfsháttu Landmælinga Íslands skal nánar ákveðið í reglugerð, þ. á m. skulu vera ákvæði um að þeir aðilar, sem landmælingar stunda, hafi samráð sín á milli.“
Sumum fannst þetta ekki nóg. Ég fór fram á það við hæstv. samgrh. að hann kæmi til fundar við okkur og við fengjum að sjá hvernig þessi reglugerðarákvæði mundu verða sem um þessa grein yrðu sett. Við fengum hana og hún er þannig: „Landmælingar Íslands skulu hafa samráð við stofnanir og aðra aðila sem vinna að landmælingum og kortagerð. Með þessu samráði skal stefnt að því að koma í veg fyrir að fleiri en einn aðili sé að vinna að sama verkefni. Jafnframt skal unnið að því að samræma reglur um landmælingar og kortagerð. Slíka samráðsfundi skal halda svo oft sem þurfa þykir og ef þess verður sérstaklega óskað.“ Það kom fram á þessum fundum og það kom fram bæði við ráðuneytisstjórann og eins forstöðumann Landmælinga Íslands að það yrði þó aldrei sjaldnar en a. m. k. einu sinni á ári sem slíkur fundur yrði haldinn.
2. brtt. er um að 5. gr. 1. tölul. orðist svo: „Setning staðla fyrir landmælingar og kortagerð og gerð landfræðilegra og stærðfræðilegra grundvallarmælinga til kortlagningar á Íslandi og umsjón með þeim. Mælingar skulu gerðar eftir skipulegu mælingakerfi.“
3. brtt. er svo við 11. gr. Greinin orðist svo: „Landmælingar Íslands geta leyft afnot af gögnum stofnunarinnar til korta- eða ljósmyndaútgáfu gegn greiðslu.“
4. brtt. er við 12. gr. Greinin orðist svo:
„Landmælingar Íslands afla sér tekna á eftirfarandi hátt: Með sölu korta og þjónustu. Með innheimtu sérstaks stimpilgjalds af hverju korti sem gefið er út af landinu öllu eða einstökum hlutum þess og boðið er til sölu eða dreift án endurgjalds.
Undanþegin greiðslu stimpilgjalds eru:
1. kort sem gefin eru út eða unnin af ríkisstofnunum eða sveitarfélögum eða fyrir þau,
2. uppdrættir í dagblöðum, tímaritum eða bókum sem framar öllu er ætlað að vera til skýringar á rituðum texta,
3. kort til notkunar í vísindalegum tilgangi eða kennslu.
Gjöld skv. 2. mgr. skulu innheimt til ríkissjóðs. Tekjum skv. þessari grein skal einungis varið til landmælinga og kortagerðar á vegum Landmælinga Íslands. Kostnaður við starfrækslu Landmælinga Íslands umfram ofangreindar tekjur skal greiddur úr ríkissjóði.“
5. brtt. er við 13. gr. Greinin orðist svo:
„Ráðherra ákveður með gjaldskrá stimpilgjald skv. 12. gr. Enn fremur skal söluverð korta og gjald fyrir þjónustu háð samþykki ráðherra.“
6. brtt. Á undan 14. gr. í VI. kafla komi ný grein er orðist svo:
„Eigendum jarða og annarra landareigna og ábúendum jarða, svo og sveitarstjórnum sem afréttarlönd heyra undir, er skylt að heimila þá för um landareignina og uppsetningu mælingamerkja/punkta sem nauðsynlegt getur talist vegna landmælinga.“
Ég hygg að það sé í öðrum lögum að t. d. í sambandi við ræktað land verði í öllum tilvikum að fá heimild landeiganda til að fara um þau lönd. Ég vil taka fram að þó að þetta sé sett svona held ég að það muni orka tvímælis hvort þau lög séu ekki samt sem áður í gildi. En þetta var niðurstaðan, að setja þetta svona inn.
7. brtt. Við ákvæði til bráðabirgða bætist ný mgr. svohljóðandi:
„Lög þessi skal endurskoða eigi síðar en að þremur árum liðnum.“
Forstöðumaður Landmælinga bauð nefndinni að skoða þessa stofnun og það kom greinilega í ljós við þá skoðun að húsakynni hennar þarf annaðhvort að gera mikið við og endurbæta og ekki síst að sjá henni fyrir nýjum geymslum. Það kom fram í viðtölum við starfsmenn að geymslurnar séu svo lélegar að það sé spurning hvort hægt sé að geyma þessi gögn óskemmd öðruvísi en að töluverðar endurbætur eigi sér stað. Okkur sýndist — og það kom fram á fundunum — að það þyrfti að vinna þannig að þessum málum að þeim gögnum, sem þarf að geyma og mega ekki skemmast eða glatast, þyrfti helst að koma fyrir í sérstakri geymslu til varðveislu. Auk þess yrði annað eintak af þeim í aðalstöðvum Landmælinga, hvar sem þær verða í framtíðinni. Ég vil að þetta komi fram og legg mikla áherslu á að erfitt verður að skylda þá sem eru með slík gögn undir höndum að skila þeim inn til Landmælinga. Mér finnst því að gera verði þessar ráðstafanir. Ég treysti því að hæstv. samgrh. muni sjá til þess að þær geymslur, sem þeir hafa til umráða, séu þannig að ekki sé hætta á því að gögnin skemmist.
Meiri hl. samgn. leggur til að þetta frv. verði samþykkt með þeim breytingum sem ég hef hér greint frá.