13.06.1985
Sameinað þing: 95. fundur, 107. löggjafarþing.
Sjá dálk 6442 í B-deild Alþingistíðinda. (5833)
222. mál, stofnun og rekstur smáfyrirtækja
Frsm. meiri hl. (Birgir Ísl. Gunnarsson):
Herra forseti. Ég skal ekki lengja þessa umr., en ég kem hingað í stólinn fyrst og fremst til að mótmæla þeirri fullyrðingu, sem hv. 4. landsk. þm. kom með í lok sinnar ræðu, að við sem stæðum að meirihlutaáliti því sem hér er til umr. sæjum ekkert nema stóriðju og beindi hann því sérstaklega til hv. 4. þm. Suðurl. Þetta er auðvitað alrangt. Ég hef hins vegar ekki stundað þann málflutning, sem þessi hv. þm. gerir hér í þinginu, að taka út úr einstakar atvinnugreinar og hafa uppi þann málflutning að við eigum að gera þetta en ekki hitt.
Ég er þeirrar skoðunar að við Íslendingar eigum að nota alla þá möguleika sem við höfum í landinu til atvinnureksturs. Við eigum að nota það sem náttúra þessa lands gefur okkur, bæði til sjávar og sveita, og þá orku sem felst í fallvötnum landsins. Við eigum að nota það hugvit sem Íslendingar búa yfir og þá þekkingu og að þessu öllu eigum við að vinna jöfnum höndum og sameiginlega. En við eigum ekki að stunda þann málflutning, eins og þessi hv. þm. gerir, að við eigum að byggja allt upp á smáfyrirtækjum en ekki stórfyrirtækjum, við eigum að forðast orkufrekan iðnað, eins og hann prédikar, en byggja allt upp á smáfyrirtækjum á Íslandi. Sannleikurinn er sá að Ísland er eitt allsherjar smáfyrirtæki. Það er ekkert fyrirtæki svo stórt hér á Íslandi, jafnvel ekki Samband ísl. samvinnufélaga, að það teldist ekki til smáfyrirtækja með hinum stóru þjóðum heims. Þess vegna er þessi málflutningur, eins og hér er hafður uppi, alveg út í hött.
Ég mótmæli því alfarið að hægt sé að leggja þann skilning í minn málflutning eða nál. meiri hl. að við viljum eingöngu byggja á stóriðju. Orkufrekur iðnaður er einn þáttur í okkar atvinnumöguleikum sem við eigum að rækja og rækta og kanna hvernig við getum notað, en ekki að leggja annað til hliðar þó stóriðjan sé könnuð til hlítar. (Gripið fram í: Það er nú dýrt að kanna það.) Það gefur líka miklar tekjur, hv. þm. Ég veit ekki hvort hv. þm. áttar sig á því t. d. að hreinar gjaldeyristekjur af álverinu í Straumsvík á síðasta ári voru um 1600 millj. ísl. kr., hreinar gjaldeyristekjur sem ekki hefðu verið í landinu ef þessi starfsemi hefði ekki verið til staðar. (Gripið fram í: Veistu hvað það kostaði í niðurgreiðslum?) Það er enga niðurgreiðslu um að ræða, en ég skal ekki fara út í þá sálma nú í þessum ræðustól.
Ég vil að lokum geta um eitt enn. Það er að við megum ekki vera allt of ákafir í að taka upp hráar hugmyndir frá útlöndum. Ég hef að vísu ekki séð þá bók sem stjórn Thatchers gaf út um “The small firm“ eða “The small company“ sem hv. þm. var hér með. Ég hef hins vegar séð bækur sem gefnar hafa verið út í Skandinavíu, á Norðurlöndum, um smáfyrirtæki. Og ekki nóg með það. Meðan ég sat í borgarstjórn Reykjavíkur tók ég þátt í einum fjórum höfuðborgarráðstefnum sem haldnar voru í Stokkhólmi, eða í menningarmiðstöð höfuðborganna í Hässelby, þar sem rætt var um stofnun og rekstur smáfyrirtækja. Ég verð að segja það alveg eins og er að annað eins dómsdagskjaftæði og fram fór á þessum ráðstefnum, en niðurstaða þeirra átti að vera að kenna fólki að stofna og reka smáfyrirtæki, — annað eins dómadagskjaftæði um sjálfsagða hluti hef ég ekki heyrt á ævi minni og þar fór fram, og verð ég að viðurkenna að þeim peningum var ekki vel varið sem fóru í að sækja þær ráðstefnur.
Við lifum nefnilega í litlu þjóðfélagi og á því verðum við að átta okkur. Í hinum stóru þjóðfélögum vita menn ekki einföldustu hluti, eins og t. d. hvert á að fara til að sækja um lóð. Það voru langir kaflar í þessum bæklingum um það við hverja á að tala ef menn ætla að fara og sækja um lóð. (Gripið fram í: Þeir eiga engan Davíð.) Það kann að vera að menn eigi engan Davíð þar, en hér eiga menn sinn Davíð og vita hvert þeir eiga að fara til að sækja um lóð. Það var rætt um hvernig á að tala við bankastjóra, hvert á að fara til að tala við bankastjóra. Þetta eru einföld sannindi sem Íslendingar þekkja mætavel. Þá voru kaflar um við hverja á að tala til að fá lagt kalt vatn í verksmiðjuhús og allt þar fram eftir götunum. Þarna var rætt um sjálfsagða hluti sem flestir eða allir Íslendingar vita vegna þess að við lifum í smáfyrirtækjum. Næstum því öll íslensk fyrirtæki með tölu eru smáfyrirtæki. Þess vegna eigum við ekki að vera að gera okkur upp einhverjar deilur um hvort smáfyrirtæki eigi að þrífast á Íslandi eða ekki. Það er skoðun okkar og stefna að svo eigi að vera. Hér eiga að vera smáfyrirtæki og Ísland á að vera öflugt land smáfyrirtækja á öllum sviðum, en við eigum ekki að vera að gera okkur upp einhvern skoðanamun um hvernig eigi að fara að því að efla rekstur slíkra fyrirtækja.