16.12.1985
Neðri deild: 32. fundur, 108. löggjafarþing.
Sjá dálk 1768 í B-deild Alþingistíðinda. (1376)
2. mál, lánsfjárlög 1986
Félmrh. (Alexander Stefánsson):
Herra forseti. Hv. 5. þm. Reykv. beindi til mín spurningu sem mér finnst ástæða til að koma aðeins inn á. Ég skal reyna að verða stuttorður og tefja ekki þessar umræður. Hann spurði í sambandi við útlán byggingarsjóðanna. Eins og fram kemur í fskj. sem liggur hér með gögnum um lánsfjárlögin liggur nú ljóst fyrir að byggingarsjóðirnir hafa yfir að ráða til útlána á næsta ári samkvæmt þessum tillögum 3 milljörðum 160 millj. kr. Þar af er beint framlag úr ríkissjóði um 1600 millj. Hefur það framlag aldrei verið hærra í lánasögu sjóðanna eða um 60% af ráðstöfunarfé þeirra.
Þessi áætlaða skipting útlána er ekki endanlega staðfest eins og gefur að skilja þar sem beðið er eftir samþykkt fjárlaga og lánsfjárlaga, en í þeim áætlunum sem Húsnæðisstofnun hefur gert eða starfsmenn hennar í sambandi við þær horfur sem hér hefur verið lýst er reiknað með því að til F-lána fari um 1220 millj. kr. í Byggingarsjóð ríkisins, til G-lána um 750 millj., til orkusparandi lána um 50 millj., í framkvæmdalán 130 millj., í önnur lán 50 millj. og í viðbótarlán, þ.e. aðstoðarlán við húsbyggjendur, 200 millj. kr.
Hv. þm. spurði einnig hvort um breytingar væri að ræða á núgildandi reglum í sambandi við útlán. Að sjálfsögðu eru breyttar útlánareglur frá Byggingarsjóði ríkisins á næsta ári. Það eru reglur sem tóku gildi 1. júlí s.l. og hafa verið að mótast í stofnuninni síðan. Þar koma stærðarmörk o.fl. til greina. Einnig eru nýjar kröfur settar fram núna í sambandi við eindaga umsókna þannig að það eru gerðar meiri kröfur um upplýsingar, um gögn og annað sem fylgir, sem ekki hefur verið gert áður, enda eru nú í nýju ráðgjafarstofnuninni möguleikar á að láta reikna út greiðslubyrði og annað sem kemur þeim að notum sem eru að byggja eða kaupa íbúð í fyrsta sinn.
Þess er einnig að geta að í þessum nýju reglum verður lögð aðaláherslan á lán til þeirra sem eru að byggja eða kaupa í fyrsta sinn.
Í sambandi við það sem er verið að gera fyrir þá sem eru í erfiðleikum vil ég vísa til þeirra tillagna sem hafa komið frá milliþinganefnd í húsnæðismálum og hv. þm. hafa sjálfsagt flestir fengið upplýsingar um. Þar er um að ræða aðgerðir sem fyrst og fremst, sem ég legg mesta áherslu á, eiga að fara í gegnum ráðgjafarstofnunina. Það eru í gangi núna samningar við banka og sparisjóði í landinu um skuldbreytingar, lengingu lána, sem verður gert í samráði við ráðgjafarstofnun. Til þess að auðvelda þetta atriði hefur verið tekin ákvörðun um það í ríkisstj. í samræmi við tillögur milliþinganefndar að 200 millj. verði til reiðu á næsta ári í sambandi við þessa aðgerð. Það er verið að móta þessar reglur þannig að ég sé ekki ástæðu til að fara nánar út í það hér.
Þessu til viðbótar finnst mér ástæða til að minnast á, vegna þess að hv. þm. spurði, að gert er ráð fyrir að gera breytingu á skattalögum að því er varðar frádrátt vaxta og verðbóta við álagningu tekjuskatts. Hefur þegar komið fram frv. hér á Alþingi í samræmi við það þar sem gert er ráð fyrir að leggja áherslu á að vextir og verðbætur af sjálfskuldarábyrgðarlánum til húsnæðismála njóti sama réttar og veðlán, frádráttartímabil vaxta af skammtímalánum lengist vegna tekjuársins 1985 og ákvæði um lántökukostnað og frádráttarbærni vaxta verði gerð ótvíræð. Einnig verði athugað með hámark verðtryggingar og vaxtafrádráttar. Það verði endurskoðað til hækkunar. Þessir liðir eru í vinnslu og ég held að ég fari rétt með að það hefur komið þegar fram frv. um þessi atriði.
Hv. þm. spurði einnig um skyldusparnaðinn sem hefur verið höfuðverkur á undanförnum árum vegna síhækkandi neikvæðrar stöðu hans við Byggingarsjóð. Þetta lítur betur út núna en þessi tala gefur til kynna þannig að ég reikna með að hann verði ekki neikvæður um meira en 30 millj. núna í árslok. Samt sem áður er nauðsyn á vissum breytingum á lögum um skyldusparnað og það er í athugun. Búið var að semja frv. á vegum Húsnæðisstofnunar á þessu ári. Það fékk ekki góðar viðtökur þannig að það var sett í endurvinnslu. En ég vil minna hv. þm. á að í húsnæðiskönnun meðal ungs fólks sem félagsvísindadeild Háskóla Íslands framkvæmdi, sem er samnorrænt verkefni, þúsund manna úrtaks hér á landi á aldrinum 18-29 ára, kom greinilega fram að yfir 90% af þessu unga fólki vill viðhalda skyldusparnaði og leggur áherslu á að skyldusparnaður til húsnæðismála sé svo mikilvægur þáttur að það vill ekki að hann verði látinn niður falla. Hins vegar er nú í framkvæmd aukið eftirlit með innheimtu skyldusparnaðar, en það hefur ekki verið fast á því haldið á undanförnum árum, og ég hygg að það aukna eftirlit sé þegar farið að bera árangur. Verður fróðlegt að sjá hvernig niðurstaðan verður á því á næstu mánuðum.
Herra forseti. Ég sé ekki ástæðu til að fara nánar út í þessi mál. Það gefst e.t.v. tækifæri til þess síðar. En ég reikna fastlega með að miðað við þessar tölur, sem hér eru lagðar til grundvallar, verði annar svipur á útlánastefnu næsta árs að því er varðar fjármögnun og verði lögð meiri vinna í að ná þeirri stöðu að hægt verði að tryggja að þau lánsloforð sem fólk þarf á að halda í sambandi við kaup eða byggingu húsnæðis standist.