27.02.1986
Sameinað þing: 53. fundur, 108. löggjafarþing.
Sjá dálk 2796 í B-deild Alþingistíðinda. (2392)
278. mál, endurskoðun á lögum um smitsjúkdóma
Flm. (Guðrún Agnarsdóttir):
Herra forseti. Ég mæli hér fyrir till. til þál. á þskj. 514 um endurskoðun og samræmingu á lögum um smitsjúkdóma. Flm. auk mín eru hv. þm. Guðrún J. Halldórsdóttir, sem hér dvaldi sem varamaður fyrir Sigríði Dúnu Kristmundsdóttur s.l. tvær vikur, hv. þm. Guðrún Helgadóttir, Jóhanna Sigurðardóttir, Kolbrún Jónsdóttir, Kristín Halldórsdóttir og Kristín S. Kvaran.
Tillgr. hljóðar svo, með leyfi forseta:
„Alþingi ályktar að skora á heilbrrh. að láta fara fram, svo fljótt sem unnt er, endurskoðun og samræmingu á þeim lögum sem taka til smitsjúkdóma. Lagt verði fram frv. þar að lútandi eigi síðar en á næsta þingi.“
Tilefni þessa tillöguflutnings er fyrst og fremst það að í íslenskri löggjöf eru ýmis lög og lagabálkar sem taka til smitsjúkdóma og eru mörg orðin gömul. Má sem dæmi nefna lög um varnir gegn holdsveiki frá 1898 og 1909, berklavarnalög frá 1939, lög til varnar gegn fýlasótt frá 1940, sóttvarnarlög frá 1954, farsóttalög frá 1958, lög um ónæmisaðgerðir og lög um varnir gegn kynsjúkdómum frá 1978.
Skilningi manna og þekkingu á eðli smitsjúkdóma hefur fleygt fram á s.l. áratugum. Jafnframt hefur greining þeirra, meðhöndlun og varnir gegn þeim tekið miklum stakkaskiptum frá því að lög um þá voru sett. Eru því mörg ákvæði laganna orðin úrelt. Það er því bæði eðlilegt og reyndar löngu tímabært að endurskoða þau til samræmis við nútímaþekkingu og starfshætti. Sömuleiðis er eðlilegt að líta á smitsjúkdóma sem heild við lagasetningu þannig að heildstæð löggjöf nái til allra smitsjúkdóma, en frávik og sérstaða verði mörkuð með reglugerðum.
Þessi lög varða ekki aðeins framfarir í smitsjúkdómum sem slíkum heldur líka ýmsa breytta lifnaðarhætti og stjórnhætti á Íslandi. Sem dæmi um það hversu úrelt mörg þessi lög eru vil ég leyfa mér að vitna í lög um útbúnað og ársútgjöld til spítala handa holdsveikum mönnum frá 1898, með leyfi forseta. Þar stendur í 5. gr.:
„Í stjórn spítalans eru amtmaðurinn yfir suður- og vesturamtinu og landlæknir. Ef deild Oddfellow-reglunnar í Danmörku verður stofnsett hér á landi skal stjórn hennar hafa rétt til að skipa stjórn spítalans einum manni úr flokki reglunnar. Landshöfðingi semur eftir tillögum frá yfirstjórn spítalans reglugerð fyrir hann og erindisbréf fyrir þjónustumenn spítalans.“
Í lögum um aðgreiningu holdsveikra frá öðrum mönnum og flutning þeirra á opinberan spítala frá 1898 segir enn fremur um hegðunarvenjur holdsveikra manna í 3. undirgrein 4. greinar:
„Holdsveikir menn skulu hafa sér hrákadalla og mega ekki hrækja á gólf í húsum manna.“
Þetta eru aðeins tvö kannske fremur spaugileg tilvik, en í raun gefa þau glögga mynd af því hversu gömul og úrelt þessi lög eru orðin og hygg ég að það sé ekkert álitamál að endurskoðun þeirra verði að fara fram sem fyrst.
Flm. till. leggja til að endurskoðunin verði hafin hið fyrsta og henni ljúki með því að lagt verði fram frv. að heildstæðri löggjöf um smitsjúkdóma eigi síðar en á næsta þingi.
Ég vil svo vísa þessari till. til hæstv. félmn. að lokinni umræðu, herra forseti.