22.10.1986
Efri deild: 5. fundur, 109. löggjafarþing.
Sjá dálk 244 í B-deild Alþingistíðinda. (187)
9. mál, lágmarkslaun
Valdimar Indriðason:
Virðulegi forseti. Frv. sem hér er til umræðu nú er endurflutt frá því á síðasta ári og fékk þá allmikla umræðu í fjh.- og viðskn. Ég sé að flm. hristir höfuðið, en það var afgreitt úr þeirri nefnd og vísað til ríkisstjórnarinnar ef ég man rétt.
Ég skal lýsa því yfir strax að ég tel mjög hæpið og meira en hæpið að það sé til bóta fyrir lægst launaða fólkið að fá lögbindingu frá Alþingi, þ.e. þetta skuli vera lágmarkslaun. Það er ákaflega fallegt að segja frá þessu á þennan veg, en þegar við förum betur ofan í dæmið held ég að við sannfærumst um að það sé ekki til bóta fremur en sú regla sem beitt hefur verið á undanförnum árum til að þoka þessum málum áfram.
Það er búið að valda í langan tíma miklum erfiðleikum hjá viðsemjendum á launamarkaðnum hvernig sé hægt að hífa upp lægstu launin. Ég fullyrði að hjá báðum aðilum hefur verið reynt eins og mögulegt er að koma þessu áfram á ýmsan veg. Ég minni t.d. á sérkjarasamninga hjá fiskvinnslunni. Ég held að það fólk væri ekki bættara með að fá lögbundin 30 þús. kr. laun. Ég segi þetta vegna þess að ég hef nokkra þekkingu á þessu. Þó að ég hafi ekki farið vel ofan í þetta upp á síðkastið held ég að ég geti haldið því fram héðan úr þessum ræðustól að almennt séu laun í frystihúsi, þar sem eru unnir 8 tímar og með þeim bónus sem þar kemur fram, og held ég að ég ýki ekki þegar ég segi þetta, í kringum 40 þús. kr. á mánuði. Þetta vil ég að flytjendur hafi í huga þegar svona mál eru rædd.
Hins vegar skal ég taka skýrt fram að of margir hópar í þjóðfélaginu njóta ekki slíkra kjara. Fiskvinnslufólk er kallað láglaunafólk og ég skal ekkert draga úr því að það mætti hafa betri laun. Hins vegar eru nokkrar stéttir sem eru of lágt launaðar og allt of lágt. Því miður getum við vafalaust fundið dæmi um 19 þús. kr. kaup og það verðum við að leitast við á allan hátt að lagfæra.
Ég tek skýrt fram að ég sé ekki að 30 þús. kr. séu laun sem þurfi að vaxa í augum að fólk verði að hafa til að geta lifað. En þá er að finna réttu leiðina. Ég held að ég megi fullyrða einnig að það séu ekki, sem betur fer, 35 þúsund manns, eins og í frv. kemur fram, á þessum lágu töxtum. Það á að vera vandalaust fyrir þá aðila sem þar vilja koma nálægt, sem væru þá fyrst og fremst atvinnurekendur og launþegasamtök, að finna út þá hópa sem eru raunverulega svona lágt launaðir. En það má ekki gera greinarmun á þessu öllu, tala um að dagvinnan sé þessi o.s.frv. Það má deila um bónus og þrælkun í þeim efnum, en þarna er þó um að ræða hin raunverulegu laun sem er skilað til fólksins og verður að taka tillit til þess. Þess vegna held ég að launþegar séu ekki bættari með því að löggjafinn setji um þetta lög og það verði litið á það sem hámarkslaun þá og þurfi ekki betur að gera en þar er tilgreint. Þess vegna get ég ekki stutt frv. eins og það hér er lagt fram, en undirstrika að ég er reiðubúinn að leita allra leiða til að finna þá hópa og þá einstaklinga sem eru undir því tekjumarki sem talað er um og koma tll móts við þá til þess að þeir geti fengið sinn skerf.
Það er fyrst og fremst verkefni atvinnuveganna og launþegasamtakanna að semja um hluti eins og þá sem við erum að ræða og það hefur þokast mjög í rétta átt. En það eru of margir aðilar enn þá sem eru þarna utan við. En ég tel rangt að rugla dæmið á þann veg sem hér er sett fram og getur það valdið ákveðnum misskilningi, bæði gagnvart fjölda og því kaupi sem þarna er um að ræða.