08.12.1987
Efri deild: 17. fundur, 110. löggjafarþing.
Sjá dálk 1598 í B-deild Alþingistíðinda. (1134)
181. mál, stjórn fiskveiða
Svavar Gestsson:
Herra forseti. Ég vildi aðeins koma því að að mér finnst það dálítið alvarlegur misskilningur sem kom fram í máli hæstv. sjútvrh. áðan og hv. 4. þm. Vesturl. drap aðeins á varðandi úthlutun á aflakvótum eftir tillögum okkar. Það er alveg ljóst að það er ekki gert ráð fyrir að byggðarlögin úthluti aflakvótunum. Grundvallarmunurinn er hins vegar sá að hluti af kvótunum, þ.e. 2/3, yrði eftir í byggðarlaginu ef skip yrði selt úr því. Þannig færi skipið ekki með nema þriðjung í burtu. Ég held að það sé mjög mikilvægt atriði að hv. deildarmenn geri sér grein fyrir að hér er einmitt ekki verið að gera tillögu um að einstakar bæjar- eða sveitarstjórnir taki að sér úthlutun kvótanna. Það er í raun og veru gert ráð fyrir því að vísu að þessi regla sé að nokkru leyti afturvirk þannig að t.d. byggðarlag eins og Grundarfjörður mundi fá aðeins meira út úr þessari reglu hjá okkur en það fær að óbreyttu á árinu 1988, en síðan hefur frv., ef samþykkt yrði, fyrst og fremst áhrif í þá átt að byggðarlögin gætu haldið stærri hluta kvótans hjá sér en mögulegt er hjá þeim núna ef illa gengur hjá tiltekinni útgerð eða hún af öðrum ástæðum vill selja sitt skip. Þetta er líka leið til að verja byggðarlög fyrir áföllum sem einstakir útgerðaraðilar kunna að verða fyrir. Ég nefndi Grundarfjörð sem dæmi. Ég gæti nefnt mörg önnur byggðarlög. Hæstv. sjútvrh. benti á að aðalatriðið fyrir Patreksfirðinga í dag er kannski að halda þó þeim skipum sem þeir eiga eftir. Þetta er liður í því að hjálpa til þess að byggðarlögin geti betur haldið skipunum en áður. Þetta mundi vafalaust líka hafa þau áhrif að kvótaálagið á verði skipanna, sem útgerðirnar núna verða að standa undir, yrði minna en það er í dag. Ég held að mjög nauðsynlegt sé að leiðrétta rækilega þann misskilning sem mér fannst koma þarna fram hjá hæstv. sjútvrh.
Hæstv. ráðherra fór nokkrum orðum um að það væri beinlínis rangt að rekja vanda einstakra byggðarlaga til kvótakerfisins og með því móti væru menn að draga fjöður yfir gömul vandamál. Ég hygg að svo geti oft verið, að menn séu að reyna að draga fjöður yfir önnur vandamál. Hitt er alveg ljóst, að sú aðferð sem höfð hefur verið hefur skapað möguleika t.d. til verslunar með skip og kvóta sem ekki var áður til og ekki væri til undir öðru veiðistjórnarkerfi. Sú stórkostlega hækkun sem hefur orðið á verði þeirra skipa sem losna á rætur sínar að rekja til þessa kerfis að nokkru leyti, en þá getur ráðherrann komið og sagt hér: Það getur vel verið að þetta yrði líka niðurstaðan í öðru kerfi. Þá hlyti ég að taka undir það. En ég segi: Það er ekki hægt að slá því föstu að þetta sé algerlega óviðkomandi fiskveiðistjórninni þó að það sé yfirleitt ekki og ekki nærri alltaf og líklega sjaldan eina málið sem þarna er um að ræða sem ástæðu þess að byggðarlag missir skip.
Varðandi þær tölur sem ég nefndi frá Vestfjörðum, þá voru þær úr skjali sem dreift var á þingi Farmanna- og fiskimannasambands Íslands, merkt félaginu Bylgjan á Ísafirði, og ég er tilbúinn að hafa það sem sannara reynist í þessu efni eins og öðrum. Ef aðrar upplýsingar greina frá öðru horfum við á það. Mér sýnist að það sé í rauninni mjög einfalt að afla réttra talna í þessu þar sem formaður sjútvn., hv. þm. Karvel Pálmason, hefur vafalaust fullan hug á að tryggja að réttar upplýsingar liggi fyrir.
Að lokum varðandi það atriði sem hæstv. ráðherra nefndi um skilvirkni sekta- og refsingakerfisins, þá er það út af fyrir sig sjálfsagt rétt, eins og ég sagði reyndar í fyrri ræðu, að þetta er skilvirkt kerfi. Það er fljótlegt að skoða þá og rannsaka þá og úrskurða og svo að segja dæma þá, láta þá borga. Það er fljótlegt, tekur eins og eitt sumar eða rúmlega það. Og það er býsna mikill hraði miðað við það sem gengur og gerist í hinu almenna réttarkerfi í þessu landi. En það er hins vegar útilokað að jafna þessu kerfi saman við spurninguna um hvort settur er upp skattadómstóll eða ekki. Ef við ætluðum að líkja þessu kerfi við skattsektakerfið mundum við setja inn í skattalögin ákvæði þess efnis að fjmrh. úrskurði um skattsektir, fjármálaráðherra, ekki hans embættismaður, og geri aðför að mönnum á grundvelli síns eigin dóms um að þessir menn hafi misfarið með skattalög eða hvað það nú er. Þannig er útilokað að leggja þetta á neinn hátt að jöfnu. Hins vegar tók ég eftir því að hæstv. ráðherra sagði að það væri sjálfsagt að líta á þau lög um upptöku ólöglegs sjávarafla sem eru brúkuð í þessu sambandi og sagði jafnframt að málið hefði verið athugað í ráðuneytinu og skoðun þess sett í gang. Mér sýnist einboðið að í framhaldi af slíkri yfirlýsingu hljóti að vera unnt að fá það fram, a.m.k. í sjútvn. þingsins, hvað það er sem þegar hefur verið gert í málinu þannig að það megi taka mið af því þegar menn skoða málið í heild þegar upp verður staðið.