09.12.1987
Neðri deild: 20. fundur, 110. löggjafarþing.
Sjá dálk 1694 í B-deild Alþingistíðinda. (1224)
188. mál, brunavarnir og brunamál
Félagsmálaráðherra (Jóhanna Sigurðardóttir):
Herra forseti. Ég mæli fyrir frv. til l. um breytingu á lögum nr. 74/1982, um brunavarnir og brunamál.
Með lögum nr. 74/1982 voru Brunamálastofnun ríkisins falin mörg og viðamikil verkefni til þess fyrst og fremst að treysta brunavarnir í landinu. Þessi starfsemi Brunamálastofnunar hefur þegar gefið góða raun sem m.a. kemur fram í stórbættu forvarnarstarfi, eftirliti með brunatæknilegri hönnun nýrra mannvirkja, eftirliti með byggingarefnum, fræðslu slökkviliðsmanna, bættum útbúnaði slökkviliða um allt land. Allt þetta starf hefur skilað þeim árangri að dregið hefur úr tjónum af völdum eldsvoða hér á landi þegar á heildina er litið.
Aukið eftirlit með brunavörnum kostar mikið fé og eftirlitsferðir út um land eru kostnaðarsamar. Í maí sl. skilaði nefnd, sem félmrh. skipaði, áliti sínu um menntunar- og þjálfunarmál slökkviliðsmanna. Niðurstöður þessa nál. voru þær að efla þyrfti til muna starf á fyrrgreindu sviði, bæta þyrfti alla aðstöðu til fræðslustarfs og þjálfunar og stuðla að menntun leiðbeinenda fyrir slökkviliðsmenn. Þá þyrfti að fylgjast með nýjungum á þessu sviði erlendis svo að tryggt væri að hér á landi væri ætíð til staðar nýjasta tækni og þekking í þessum efnum. Brunamálastofnun hefur með höndum fræðslu og þjálfun slökkviliðsmanna og heldur reglulega námskeið og ráðstefnur á sviði brunavarna.
Fjárhagur Brunamálastofnunar ríkisins hefur versnað mjög hin síðari ár og er áætlað að skuld stofnunarinnar við ríkissjóð nemi um 14 millj. kr. við þessi áramót. Tekjustofn Brunamálastofnunar er skv. núgildandi lögum 1,75% iðgjald brunatrygginga og trygginga sem hafa í sér fólgna brunatryggingu. Frá áramótum 1982 hafa iðgjöld brunatrygginga lækkað verulega, en eins og áður sagði er það 1,75% brunavarnagjald sem nú er reiknað af brúttóiðgjaldatekjum skv. núgildandi lögum.
Mikil lækkun varð á brunatryggingum húsa í árslok 1985 eða um 39% í steinhúsum og 74% í timburhúsum og er nú svo komið að tekjur af brunavarnagjaldi nægja rétt rúmlega fyrir helmingi af kostnaði. Nefna má að á yfirstandandi ári gefa iðgjöldin um 10 millj. kr. í tekjur, en útgjöld Brunamálastofnunar eru áætluð um 17 millj. kr.
Frv. það sem hér er flutt er í samræmi við tillögur stjórnar Brunamálastofnunar ríkisins þess efnis að brunavarnagjaldi skv. a-lið 1. mgr. 24. gr. laga nr. 74/1982 verði breytt á þann veg að það reiknist af vátryggingarfjárhæðum fasteigna og lausafjár svo og samsettra trygginga sem hafa í sér fólgna brunatryggingu. Þannig verður brunavarnagjaldið óháð iðgjaldabreytingum brunatrygginga og innheimtist beint hjá hinum vátryggðu.
Eins og fjárhag Brunamálastofnunar ríkisins er nú háttað verður að telja nauðsynlegt að brunavarnagjald nemi fyrst um sinn 0,04 prómill af vátryggingafjárhæðum fasteigna og lausafjár, svo og samsettra trygginga sem hafa að geyma brunatryggingu. Þetta þýðir að sé fasteign metin á 5 millj. kr. mun brunavarnagjaldið eftir lagabreytingu nema 200 kr. vegna þeirrar fasteignar. Hér er því í raun og veru ekki um háar fjárhæðir að ræða.
Þegar mesti fjárhagsvandi stofnunarinnar verður leystur, vonandi á næstu þremur árum, þ.e. þegar skuld stofnunarinnar við ríkissjóð verður að fullu greidd, ætti að verða hægt að lækka gjaldið án þess að dregið verði úr þjónustunni.
Að öðru leyti vísa ég til ítarlegra athugasemda sem fylgja með frv. þessu og óska eftir því, herra forseti, að að lokinni þessari umræðu verði frv. vísað til hv. félmn.