18.12.1987
Neðri deild: 30. fundur, 110. löggjafarþing.
Sjá dálk 2567 í B-deild Alþingistíðinda. (1967)
137. mál, launaskattur
Iðnaðarráðherra (Friðrik Sophusson):
Herra forseti. Hér er á ferðinni frv. sem er til meðferðar í 2. umr. seinni deildar og ég hygg að fyrri deild hafi haft nokkur tækifæri og nefnd í þeirri deild til að kynna sér það mál sem hér liggur fyrir um það að leggja launaskatt, eins og kemur fram í frv. á þskj. 144, á atvinnugreinarnar þannig að tekjur geti orðið 400 millj. kr. á næsta ári.
Það er auðvitað þannig að það er verið að heimta tekjur af fyrirtækjum til að standa undir útgjöldum ríkisins. Það er vissulega fagnaðarefni að heyra fulltrúa Alþb. hafa svo miklar áhyggjur af atvinnurekstrinum í landinu því að stundum áður hafa ræður þeirra beinst að því að þar sé um auðugan garð að gresja.
Það sem skiptir iðnaðinn kannski mestu máli er að það sé samræmi í starfsskilyrðum þannig að launaskattur sem lagður sé á sé ekki eingöngu lagður á iðnaðinn heldur jafnframt á aðrar greinar eins og t.d. sjávarútveginn, þannig að það sé jafnræði í starfsskilyrðum á milli útflutningsiðnaðarins og sjávarútvegsins.
Því hefur verið haldið fram hér með réttu að vandi ullariðnaðarins sé mikill og vitnað í skýrslur frá Seðlabanka og Þjóðhagsstofnun. Ég vil láta þess getið að iðnrn. stóð fyrir því að athuga rekstur sauma- og prjónastofa á þessu og síðasta ári og sú skýrsla var gefin út 12. nóv. og dreift á hv. Alþingi þannig að þær upplýsingar sem koma fram nú frá Seðlabanka og Þjóðhagsstofnun hafa legið fyrir á Alþingi meira en mánuð og hefur verið ítarlega gerð grein fyrir því í þessari skýrslu sem dreift var hér og hv. alþm. fengu. Í framhaldi af þessari skýrslu hefur iðnrn. beitt sér fyrir því að hægt verði að framlengja lán fyrir þau fyrirtæki sem eiga töluverða lífsvon í ullariðnaðinum, en það ber að viðurkenna að nokkur fyrirtæki hljóta að deyja eða verða gjaldþrota á næstunni í þessari grein sem fyrst og fremst stafar af tveimur ástæðum: annars vegar gífurlegri launasprengingu sem hefur orðið í þessari grein og hins vegar vegna þess að verð hefur ekki hækkað í dollurum, en fyrirtækin selja sína vöru á þau svæði þar sem greitt er með dollurum.
Nú er gerð úrslitatilraun, bæði með sameiningu stærri fyrirtækja og eins með því að reyna að fá hækkun á þeirri vöru sem prjónaiðnaðurinn framleiðir til að reyna að ná þeim árangri sem þarf að ná og að fyrirtækin geti starfað áfram. Það er von okkar að það geti tekist og ég hygg að þessi launaskattur, sem er 1% á þessi fyrirtæki, hafi engin úrslitaáhrif á það. Ég endurtek að það skiptir okkur, sem fjöllum um iðnaðarmál, miklu meira máli að það sé jafnræði á milli sjávarútvegsins og iðnaðarins til þess að það myndist ekki munur á milli þessara greina í starfsskilyrðum sem gæti komið út í því að gengisáhugi þeirra yrði ekki ósvipaður.
Þetta held ég, herra forseti, að sé ástæða til þess að komi fram í þessari umræðu. Okkur er ljós þessi vandi. Það hefur komið fram, m.a. í viðtali við mig í blöðum, að ríkisstjórnin hlýtur nú, þegar við höfum náð því að afgreiða fjárlagafrv. og þau tekjuöflunarfrv. sem þarf nauðsynlega að afgreiða nú fyrir jól, að ræða almennt um efnahagsmálin. Það er ekkert nýtt, sem kom fram hjá hv. ræðumönnum sem hafa talað við umræðurnar, að inn í þá umræðu blandast allir þættir efnahagsmálanna. Er augljóst að við getum ekki á næsta ári og næstu árum rekið íslenska þjóðarbúskapinn með verulegum halla eins og allt stefnir í.
Meira held ég, herra forseti, að þurfi ekki að segja við þessa umræðu. Ég vona að þetta nægi til þess að hægt sé að ljúka þessari umr. En 3. umr. er eftir í málinu.