22.03.1988
Neðri deild: 72. fundur, 110. löggjafarþing.
Sjá dálk 6016 í B-deild Alþingistíðinda. (4089)
60. mál, iðnaðarlög
Ólafur Þ. Þórðarson:
Herra forseti. Ég tel nauðsynlegt að undirstrika viss atriði til að leiðrétta misskilning. Í mjög prúðmannlegu máli hv. 4. þm. Reykn. kom fram að menn þyrftu að fela ráðherrum völd og þora að fela ráðherrum völd. Hann taldi að það gæti þýtt sex mánaða bið á ákvörðunartöku um aðild ef sá háttur væri ekki á hafður að þingið afsalaði sér þessu valdi. Ég vek athygli á því að það er ekki nýtt að Íslendingar gefi út brbl., en séu gefin út brbl. þarf ríkisstjórn Íslands sem heild að samþykkja og hún þarf að sjálfsögðu að leita til sinna þingflokka. Ég sé ekkert sem kæmi í veg fyrir að slíkt væri gert yfir sumartímann þættu mönnum miklir hagsmunir vera í húfi. En ég undirstrika enn og aftur að þetta er spurning um valdaskiptingu á milli þings og ráðherra.
Hér hafa verið sagðir merkilegir hlutir af hv. 5. þm. Reykv., svo stórir að mig setur nánast hljóðan. Hann segir okkur það hér úr ræðustól á Alþingi að hann beri það traust til hvers einasta manns sem fari í iðnaðarráðherrastól að hann muni ekki misnota þetta vald. En hvað sat hann uppi með sem iðnrh. varðandi mat sinna stuðningsmanna, sjálfstæðismanna? Þeir veittu honum ekki heimildina, segir hann. (AG: Ég hef meira traust á þeim.) Ég vil segja það aftur á móti hér og nú að verði farið yfir fylkinguna sem trúlega muni sitja í ráðherrastóli iðnrh. held ég að meðaltalsreglan muni ekki skila meiri né betri Íslendingum en þeim sem var í stólnum og fékk ekki heimildina. Þess vegna er alveg fráleitt að ég hér og nú fari að breyta þeirri skoðun minni að ég telji að þetta vald þá hafi átt að vera þingsins, ekki vegna vantrausts á þeim manni sem þá sat heldur vegna þeirrar skoðunar minnar að það sé eðlilegt að löggjafarsamkoma þjóðarinnar taki ákvarðanir í stórum málum því að lítil fyrirtæki geta gjarnan orðið mjög stór seinna meir, því skyldu menn gera sér grein fyrir. En mér þykir það undarlegt ef svo skaplitlir eru þm. Borgarafl. að þeir minnist ekki þessara hluta.
Það hefur ekki komið fram hvort hæstv. núv. iðnrh. var einn af þeim sem þá töldu ekki rétt að veita heimildina. (Gripið fram í: Það var hann.) Það hefur ekki komið fram. Telur hann að þetta eigi kannski að fara inn og út úr lögum eftir því hverjir eru í stólnum hverju sinni? Væri það ekki hámark vitleysunnar ef við stæðum þannig að lagasetningu? Auðvitað nær slíkt ekki nokkurri átt.
Ég undirstrika að ég tel að það muni vera meginregla að hinir mætustu menn sitji í ráðherrastóli. En ég vil ekki hér og nú gefa jafnmikla og stóra yfirlýsingu og hv. 5. þm. Reykv. gerði. Mitt mat á mönnum er það að þeim geti skjátlast og þeir séu misjafnir eins og þeir eru margir. Og sé farið yfir ráðherra lýðræðisríkja getum við því miður ekki sagt að það sé dómur sögunnar að þar hafi ávallt verið það mannval að hægt sé að setja slíkan gæðastimpil á þá. Með þessu, og það vil ég að komi hér skýrt fram, vil ég engri rýrð varpa á þann mann sem nú situr sem hæstv. iðnrh. Ég vil engri rýrð varpa á hann, að það sé vegna þess að hann sé í þeim stól sem ég taki þessa ákvörðun og stend að þessu eins og ég geri. Ég hafði sömu skoðun seinast þegar þetta var rætt í þingflokki Framsfl. og ég hef nú. Ég tel að það sé nóg rými á Alþingi Íslendinga fyrir svona mál. Það er ekki verið að eyða tíma þingsins almennt til að ræða atvinnumál. Það mætti kannski gera ögn meira af því að ræða atvinnumál í sölum þingsins.
En að lokum þetta: Mér finnst að menn eigi ekki að vera að því þegar þessi mál eru rædd hér að reyna að stilla því þannig upp að við sem viljum að þingið hafi þetta vald séum einhverjir sérstakir hatursmenn útlendinga eða teljum að allt samstarf við útlendinga sé af hinu illa. Það hefur ekki verið sagt mér vitanlega af neinum þeirra manna sem eru andsnúnir þessu. Þetta er fyrst og fremst ákvörðun um hvort við viljum að það sé fjölgað lagatextum á þann hátt að ráðherrum sé heimilt ef sérstaklega standi á nánast að hafa alræðisvald á vissum sviðum. Ég skil ekki nauðsynina. Hins vegar er mér ljóst að þetta gæti orðið ný aðferð til að taka lánsfé í mjög stórum mæli inn í landið. Það er hægt hjá Íslendingum að stofna dótturfyrirtæki erlendis líka. Það er hægt að láta slík dótturfyrirtæki fá meiri hluta í fyrirtækjum uppi á Íslandi og flytja þannig fjármagn á milli til að komast fram hjá því gífurlega svelti sem fyrirtæki á Íslandi eru í með fjármagn, m.a. vegna verðbólgunnar í landinu.
En það er allt annað mál að það þurfi að taka á heildarvanda iðnaðarins í landinu, í efnahagsmálum og að við stöndum saman að því að efla íslenskan iðnað en að gefast nú upp og ætla að fara að blanda saman, eins og ég óttast að verði, annars vegar nýjum möguleikum í atvinnuuppbyggingu og hins vegar að vegna erfiðrar eiginfjárstöðu verði menn hálfpíndir til að láta af hendi íslensk fyrirtæki til erlendra aðila.