25.04.1988
Sameinað þing: 71. fundur, 110. löggjafarþing.
Sjá dálk 6720 í B-deild Alþingistíðinda. (4668)
Lausn kjaradeilnanna
Kristín Halldórsdóttir:
Herra forseti, Ég þakka hv. 11. þm. Reykn, fyrir að hefja þessa umræðu því að þótt ég hafi reyndar ekki trú á að hún leiði til neinnar niðurstöðu er fyllilega ástæða til þess og réttmætt að ræða þetta á þessum vettvangi þar sem stjórnvöld bera allnokkra ábyrgð á því alvarlega ástandi sem hefur skapast og á væntanlega eftir að verða miklu verra.
Þegar skattalagabreytingarnar voru til umræðu fyrr á þessu þingi, þ.e. breikkun söluskattsstofnsins, vöruðum við ítrekað við þeim breytingum og bentum aftur og aftur á hverjar afleiðingar matarskatturinn svokallaður hefði. Við bentum á að hann hefði ekki aðeins stórfelld áhrif á afkomu heimilanna og afkomu láglaunafólks sérstaklega heldur væri hann sem högg í andlit almenns launafólks og hlyti að hafa veruleg áhrif á kröfugerð í kjarasamningum. Þetta hefur vitaskuld allt komið á daginn og enn ein afleiðingin er svo ákaflega erfið staða í ferðaþjónustu sem um nokkurt skeið hefur verið einn helsti vaxtarbroddurinn í atvinnulífi okkar. Þannig er allt á sama veg og hæstv. ráðherrar hefðu betur hlustað á aðvörunarorð okkar sem vöruðum við afleiðingum matarskattsins.
Það hlaut að koma að því að launafólk mótmælti svo að eftir yrði tekið og kjör þess fólks sem nú á í vinnudeilum eru vitanlega fyrir neðan allt velsæmi. Taxtarnir eru til skammar og vinnutíminn ómannúðlegur. Barátta þessa fólks nýtur almennrar samúðar og skilnings, en lausnin virðist því miður sannarlega ekki í augsýn, ekki á þeim nótum sem slegnar eru í samningaviðræðunum.
Við kvennalistakonur höfum ítrekað lagt fram frv. um lögbindingu launa við ákveðið lágmark sem við lítum þó á sem algjöra neyðarráðstöfun þar sem samningaleiðin virðist ekki skila viðunandi árangri.
Ástandið hefur ekki batnað frá því sú tillaga kom fyrst fram, en umræðan sem orðið hefur í kringum hana hefur skýrt ástandið og opnað augu margra og orðið láglaunafólki styrkur í baráttu þess.
En það er spurning dagsins hvað hæstv. ríkisstjórn ætti að gera og í öðru lagi hvað hún getur gert. Hæstv. forsrh. virtist ekki sjá nein úrræði fyrir ríkisstjórnina til að hafa áhrif á lausn deilunnar og ég hlýt að taka fram að við kvennalistakonur erum að sjálfsögðu ekki hvetjandi þess að gripið sé inn í vinnudeiluna með því að afnema samningsrétt, en hæstv. ríkisstjórn getur sannarlega haft áhrif til góðs og ég hlýt að taka undir orð málshefjanda um að hæstv. ríkisstjórn ætti að afnema matarskattinn. Hæstv. ráðherrar væru menn að meiri ef þeir hefðu kjark til að viðurkenna mistök sín og bæta fyrir þau.