03.05.1988
Sameinað þing: 76. fundur, 110. löggjafarþing.
Sjá dálk 7228 í B-deild Alþingistíðinda. (5281)
Almennar stjórnmálaumræður
Hreggviður Jónsson:
Hæstv. forseti. Góðir áheyrendur. Borgarafl. er að ljúka fyrsta þingi sínu. Þessi tími hefur verið harður skóli og lærdómsríkur. Þingmenn Borgarafl. eru nú betur á vegi staddir en í haust þegar þeir tóku sæti í fyrsta skipti á Alþingi Íslendinga.
Ef ekki hefði komið til mikil reynsla og frábær stjórnun formanns Borgarafl., Albert Guðmundssonar, hefði getað farið illa í kröppum sjó á þessu óvenjuerfiða þingi. Þingmenn Borgarafl. hafa í vetur háð harða baráttu til hagsbóta fyrir fólkið í landinu. Íslenskir borgarar um allt land geta treyst því að með því að fylkja sér þétt um stefnu Borgarafl. og koma til liðs við flokkinn er hagsmunum vinnandi fólks og sjálfstæðra atvinnurekenda best borgið. Tillögur Borgarafl. á þessu fyrsta þingi bera þetta glöggt með sér.
Stefna ríkisstjórnarinnar er dæmigerð fyrir ríkisstjórn þar sem allt snýst um aukna skattheimtu og forræði kerfisins á öllum sviðum. Það er órói og urgur í fólki. Það er þung undiralda í þjóðlífinu sem hefur ekki náð hámarki.
Nú þegar ríkt hefur mesta góðæri sögunnar til lands og sjávar eru erfiðleikar hjá fjölmörgum fyrirtækjum sem eru rekin í framleiðslugreinum og lægstu launin eru lægri en nokkur maður getur lifað af. Allt er þetta afleiðing rangrar efnahagsstefnu ríkisstjórnarinnar. Á sama tíma hefur hátt verð fengist fyrir útflutningsvörur okkar, aflabrögð hafa aldrei verið betri og olíuverð er lágt. Aðgerðir ríkisstjórnarinnar hafa hrint láglaunafólki út í verkfall. Álagning matarskattarins er þungur baggi á fólk með lág laun. Matur er verulegur hluti þess sem venjulegt fólk þarf og kemst ekki hjá að greiða fyrir. Þyngst vega útgjöldin fyrir matinn hjá þeim sem minnst hafa til skiptanna og staðgreiðsla skatta þýðir einnig verri afkomu á meðallaun. Hagur þessa fólks hefur verið borinn fyrir borð.
Sé auknum álögum ríkisstjórnarinnar lýst með einföldum hætti greiðir sá maður 150 þús. kr. í skatta nú sem greiddi 100 þús. kr. í skatta á síðasta ári. Hækkunin er 50% á milli ára, enda flæða peningarnir inn í ríkissjóð sem aldrei fyrr.
Þessi ríkisstjórn hefur engin tök á efnahagsmálunum. Allt er að fara á verri veg í mesta góðæri sögunnar. Góðæriskreppa ríkisstjórnarinnar er nánast skólabókardæmi um hagspeki ríkisstjórnar sem siglir beitivind beint á sker.
Framganga Alþfl. í þessari ríkisstjórn vekur athygli. Hæstv. fjmrh. leggur skatt á skatt ofan og hótar þjóðinni herskara eftirlitssveita sem nánast minna á ógnarstjórn einræðisríkja. Þá hafa árásir hans og flokksfélaga hans á samstarfsflokka sína og ásakanir hans og flokksfélaga hans einnig vakið eftirtekt manna, ekki hvað síst fyrir að bæði framsóknarmenn og sjálfstæðismenn sitja hnípnir undir þessum ásökunum.
Í atvinnu- og efnahagsmálum situr ríkisstjórnin undir ámæli svo ekki sé meira sagt. Þannig segir Morgunblaðið í Reykjavíkurbréfi sínu þann 17. apríl sl., með leyfi forseta: „Nú bryddar á þeirri skoðun í röðum forustumanna í viðskipta- og athafnalífi að stjórnmálamennirnir sjálfir séu eitt helsta vandamálið sem við er að eiga í efnahagsmálum. Þær þungu ásakanir á hendur stjórnmálamönnum sem í þessu felast eru rökstuddar með því að alþingismenn og ráðherrar taki alls ekki ábyrga afstöðu til þeirra vandamála sem fram undan eru eða fjalli yfirleitt um þau.“
Þetta er auðvitað fyrst og fremst áfellisdómur yfir núv. ríkisstjórn og gerðum hennar.
Í sama Reykjavíkurbréfi er vegið allhart að núverandi ríkisstjórn fyrir vesæla stjórn á flestum sviðum og hún brýnd til dáða. Undir margt af því sem þar kemur fram get ég tekið. Núverandi ríkisstjórn er því miður ekki fær um að taka á málum. Til þess er hún algerlega ófær.
Í utandagskrárumræðu fyrir síðustu helgi vakti ég athygli á stöðunni í kjaramálum og það alveg sérstaklega á meginorsök hennar sem er matarskatturinn og lægstu launin. Forsrh. sannaði þá að það er rétt, sem stendur í umræddu Reykjavíkurbréfi, að ríkisstjórnin er ráðalítil. Því fór sem fór í þessari algerlega ónauðsynlegu vinnudeilu sem fyrst og fremst er til komin vegna heimskulegra ráðstafana ríkisstjórnarinnar.
Í þessari kjaradeilu gerðust þau gleðilegu tíðindi að það tókust frjálsir samningar við nokkur fyrirtæki um að hækka lægstu laun. En hvað gerðist þá? Samtök atvinnurekenda og SÍS sameinast um að hóta þessum fyrirtækjum viðskiptabanni, viðskiptabanni sem er í andstöðu við grundvallarreglur lýðræðis. Í stjórnarskrá Íslands segir í 69. gr. að engin bönd megi leggja á atvinnufrelsi manna nema almenningsheill krefji, enda þurfi lagaboð til. Getur það verið að þessir aðilar telji sig vera komna með löggjafarvald eða hvað? E.t.v. eru þetta sömu aðilarnir sem Morgunblaðið vitnar í sem forustumenn í viðskipta- og athafnalífi og þarf þá ekki frekar vitnanna við. Þessir aðiljar telja sig ráða bæði þingi og þjóð og geta farið sínu fram að eigin geðþótta.
Frelsi til samninga hlýtur að vera krafa í nútímaþjóðfélagi og frelsi til að greiða fólki mannsæmandi laun. Hvar eru nú þeir sem hrópa „frelsi“? Frelsi í viðskiptum? Er það aðeins frelsi hins sterka, frelsi valdsins, eða er þetta nýfrjálshyggjan sem nú hefur einnig heimsótt SÍS?
Borgarafl. hefur á þessu þingi barist fyrir fjölda mála sem hefur haft áhrif á gang mála. Það má telja mörg mál sem Borgarafl. hefur flutt, m. a. lög um frjálsan útflutning sem voru felld, heildstæð lög um húsnæðismál og húsbanka sem leysa þann vanda sem nú er verið að glíma við til frambúðar. Við þetta hefur félmrh. vaknað af dagdraumum sínum og hefur áttað sig á að nú getur hún því að húsbankakerfið og húsnæðismálakerfi Borgarafl. er það sem mun koma.
Þá má nefna tilraunir okkar til að lappa upp á ónýt lög um fiskveiðistjórn og í efnahagsmálum hefði staðan verið önnur ef formaður Borgarafl. hefði ráðið ferðinni með sinni farsælu fjármálastjórn.
Borgarafl. er það afl sem borgarar um allt land geta treyst á. Það er því mikilvægt að fólk úr öllum stéttum komi til starfa með okkur og tryggi frelsi einstaklingsins til orðs og æðis. Sjálfstæðir atvinnurekendur, launþegar í öllum atvinnugreinum eiga samleið í Borgarafl.
Góðir áheyrendur. Guð gefi ykkur góðar stundir. Hafið þökk fyrir áheyrnina.