15.04.1909
Neðri deild: -1. fundur, 21. löggjafarþing.
Sjá dálk 911 í B-deild Alþingistíðinda. (1416)
14. mál, meðferð skóga, kjarrs o. fl.
Benedikt Sveinsson:
Eg er þakklátur þm. S.-Þing. (P. J.) fyrir athugasemdir hans við frumvarpið. Mér fanst ekki leyna sér, að hann í raun réttri telur frumv. óhafandi, þótt hann stilti orðum sínum vel í hóf. Eg get ekki neitað því, að í mínum augum er frv. mesti gallagripur. Að vísu veit eg, að tilgangurinn er góður. Frumv. er samið af góðum hug, en með svo miklu þekkingarleysi á þeim efnum, að eg tel réttast, að fella það að svo komnu. Hér sunnanlands gera menn sér alveg rangar hugmyndir um skóga og kjarr í landinu og meðferð þeirra. Þeir halda að allur skógur sé á förum og bændur sé víðast hvar hinir mestu skógníðingar. En þetta er hin mesta fjarstæða. Þeir þekkja auðsjáanlega ekki, hvernig hagar til norðan lands og austan, þar sem skógur vex. Í Þingeyjarsýslu hefir vaxið upp allmikill skógur síðust 20 árin á mörgum stöðum, sumstaðar jafnvel svo, að til vandræða horfir með fjárgeymsluna, því að féð sækir í skóginn og næst ekki aftur nema með ærinni fyrirhöfn. Í Fnjóskadal, Ljósavatnsskarði, Kinn, Laxárdal, Kelduhverfi og Öxarfirði hefir skógur og kjarr aukist afarmikið þessi ár, svo að það er ástæðulaust að kvarta um eyðing skóganna, eins og margir ókunnugir gera. Það er alveg óþarft að setja strangar skipanir í því efni. Menn eru svo hygnir, að þegar þeir hafa fengið þekkingu á meðferð skóga og gagnsemi þeirra, þá fara þeir gætilega með skógana, án þess að þeim sé skipað það með smásmuglegri lagasmíð. Það er engu meiri ástæða til að setja lög um þetta efni heldur en að banna mönnum með lögum að fara illa með túnin sín, t. d. að rista torf nálægt hlaðvarpanum, eða beita hestum á þau fyrir slátt o. s. frv. Hvorttveggja væri viðlíka óþarft að setja í lög.
Þess mega menn ekki heldur vera duldir, að svo hagar víða til, einkum í sumum sveitum Þingeyjarsýslu, að varla er hægt að sleppa út kind úr húsi, nema að hitta á skóg eða kjarr. Þetta rekur sig illa á 7. gr. Þar sem meginhluti beitilandsins er kjarr eða skógur, verður þá sá einn kostur nauðugur, þeim sem lög þessi vilja halda, að hafa féð inni árið um kring! Og um geitfé er það sagt, að varast skuli á öllum tíma árs að beita því í skóglendi. Ef hlýðnast á þessu ákvæði, þá er ekki annað ráð fyrir hendi, en að taka höfuðið af þessum geitkindum, sem til eru í landinu! Eg er mikill skógavinur, engu síður en höfundar frumvarpsins, en með þessum lögum get eg þó ekki verið.