01.03.1911
Neðri deild: -1. fundur, 22. löggjafarþing.
Sjá dálk 1162 í B-deild Alþingistíðinda. (1364)
25. mál, vegamál
Pétur Jónsson:
Eg ætla mér ekki að tala á móti því, að nefnd verði skipuð í þetta mál, því að eg hefi ekki haft tíma til að athuga það nógu rækilega.
En viðvíkjandi 1. gr. frumv. hjó eg sérstaklega eftir því hjá háttv. 2. þm. Árn. (S. S.), að þau héruð, sem hér um ræðir, hefðu meðal annars sanngirniskröfu til þess að losna við viðhald þessara flutningabrauta, sökum þess að þau hefði svo mörgum vegum að viðhalda. Það er satt, að það eru fleiri og meiri vegir þegar bygðir í þessum héruðum en í nokkurri annari sýslu; í Norður-Þingeyjarsýslu er t. d. enginn vegur. Það er því eðlilegt, að viðhaldskostnaður þessara fólksmörgu héraða verði allmikill. En viðhaldsskylda héraða hvílir einungis á akfærum vegum innanhéraðs, og mundu flestir þakka fyrir, að vera búnir að fá sem mest af þeim bygt. Það er ekki nóg, að eiga þá óbygða á vegalögunum. Viðhaldsskylda þessara landssjóðsvega er hið dýrmætasta í vegalögunum, það er trygging þess, að héruðin heimti eigi vegagerðirnar nema þau vilji nokkuð á sig leggja til þeirra. Og þegar landsjóðsvegunum, þeim sem bygðir eru, fjölgar mjög úr þessu, myndi alt viðhald þeirra gleypa megnið af árlegu tillagi landssjóðs til vega. Hér er því frumregla, sem ekki má raska, sama og reynt hefir verið að halda uppi í símamálum hér. Það er hætt við, að ef skarð yrði höggvið í hana, þá mundu fleiri fara á eftir. Það er svo hætt við, ef að hróflað er við lögunum þing eftir þing, þá verði hlaupið á sig í þessu atriði. Vér, sem sæti höfum átt í fjárlaganefnd höfum orðið þess vísir, að ef alt viðhald vega færi fram á landssjóðs kostnað, mundi það með tímanum langdrægt nema eins miklu og nú er lagt til allra vegalagninga. Því má ekki gleyma, að sé akfærir vegir í bygð nauðsynlegir, hljóta næstu jarðir mjög að hækka í verði. Og þá er héraðinu hægra að ná sér niðri á þeim jarðareigendum, heldur en landssjóði.