17.08.1912
Neðri deild: -1. fundur, 23. löggjafarþing.
Sjá dálk 658 í B-deild Alþingistíðinda. (1117)
87. mál, strandferðabátar
Kristján Jónsson:
Það var hér í gær rætt mikið um hag Thorefélagsins, en eg tók ekki þátt í umræðunum þá Nú þykir mér rétt að gera örstutta athugasemd.
Þegar eg sigldi í vor til Kaupmannahafnar, þá hafði það borist hingað út, að hagur félagsins væri fremur erfiður; þetta staðfestist og er eg kom til Hafnar, og fyrir því gerði eg því ráðstafanir til þess, að tala við stjórn félagsins. Þetta samtal átti sér stað snemma í júní; jafnframt skrifaði stjórn félagsins landstjórninni bréf það, er prentað hefir verið í þingskjölunum, er dags. er 5. júní; það kom þá á daginn, að félagið var í miklum vandræðum, og stöfuðu vændræðin aðallega af strandferðum félagsins hér við land. Strandferðirnar höfðu reynst svo ár eftir ár, að félagið hafði beðið af þeim stórtjón. Hvernig er þá hægt að ætlast til þess, að strandferðirnar borgi sig í vorum höndum, sem eigi höfum neina æfingu eða sérþekkingu, er um gufuskipaútgerð er að ræða. Eg er handviss um að það getur ekki gengið einu sinni eins vel hjá oss, eins og það hefir gengið hjá félaginu undir stjórn hins reynda og ötula forstjóra þess Þórarins Tuliníusar. Þetta vildi eg biðja menn að athuga, því að eg býzt við, að skakkafallið mundi verða ekki minna, ef vér færum að ráðast í að kaupa bátana og gerðum þá út, og get eg af greindum ástæðum alls ekki verið því meðmæltur. Minnast vil eg á, að eg átti tal um mál þetta við aðalforstjóra Samein. gufuskipafélagsins þegar eg var í Höfn, og virtist mér hann eigi vera því fráhverfur, að taka að sér strandferðirnar, eða láta Samein. gufuskipafélagið gera það; fyrir því skil eg ekki vel í undirtektum umboðsmanns félagsins, þess er nú hefir verið hér um hríð, eins og nefndin skýrir frá þeim. Þótti forstjóranum 60 þúsund króna borgun helzt til lítil fyrir strandferðirnar, en bjóst þó við að komast mætti að samkomulagi með nokkuð breyttu fyrirkomulagi. Eg vil ennfremur geta þess, að eg hefi gert ráðstafanir til þess að leita hófanna hjá Bergenska gufuskipafél. hvort það mundi óska að taka að sér strandferðirnar; bað eg viðskiftaráðunautinn, sem var í Höfn um sama leyti og eg, að koma sér í samband við stjórn þessa gufuskipafélags og grenslast frekar eftir þessu, en ekki veit eg hvernig sú málaleitun hefir farið. Síðar hefi eg fengið afgreiðslumann félagsins hér til að síma félaginu út að um þetta mál væri rætt hér á þinginu nú, og að við því mætti búast, að því yrði ráðið til lykta, en eg hefi eigi orðið þess var, að félagið hefði að neinu leyti andæft þessu.
Frumvarpinu get eg ekki verið meðmæltur, eins og eg hefi vikið að; mér finst það vera of mikil áhætta fyrir landssjóð og mjög varasamt að fara inn á þá þá braut, og því ekki rétt að samþykkja það, eins og það liggur fyrir.