13.08.1912
Neðri deild: -1. fundur, 23. löggjafarþing.
Sjá dálk 891 í B-deild Alþingistíðinda. (1341)
72. mál, fyrirspurn um innflutning áfengis
Lárus H. Bjarnason:
Það hefði verið réttara að bera fyrirspurn þessa fram fyrr, því að hæstv. núv. ráðherra (H. H.) er hér engin sök á gefandi.
Jafnframt verð eg að vísa frá oss flutningsmönnum þeim getsökum háttv. þm. Borgf. (Kr. J.), að fyrir oss hafi nokkuð annað vakað en að komast fyrir hvað satt er í orðasveim þeim, sem gengið hefir, enda ætti nafn háttv. þm. S.-Þing. (P. J.) að vera næg sönnun þess, að fyrirspyrjendurnir hafi ekki ætlað að níðast á fyrv. stjórn.
Það er nú víst orðið, að leyft hefir verið að flytja hingað 17 uxahöfuð af rauðvíni þvert ofan í fyrirmæli 2. gr. bannlaganna, sem fyrirbýður að flytja hér inn annað áfengi en greinin hermir. Það tjáir ekki að koma með það, að munur sé á því, hvort áfengið sé flutt í land eða sé varðveitt úti á höfn eða yfirleitt á landhelgissviðinu. „Landið“ er ekki einungis hið þurra land, heldur líka sjórinn á landhelgissviðinu.
Það nær ekki nokkurri átt að segja, að heimfæra megi fyrirliggjandi dæmi undir 5. gr. bannlaganna. Þar ræðir um að sama skip flytji hingað vin og flytji það héðan aftur. Slíkur flutningur er heimill, sé svo um búið sem greinin gerir ráð fyrir. En hér flutti tiltekið skip öðrum skipum áfengi. Lögjöfnuði (analogi) verður heldur ekki beitt hér. Skilyrði þess eru, eins og kunnugt er, tvö, sem sé að fyrir liggi ólögákveðið tilfelli og í annan stað sé hið lögákveðna tilfelli, sem reglan er lánuð frá, alveg eins og hið ólögákveðna sem beita á lánsreglunni á. Bæði skilyrðin brestur hér. Það er skilyrðislaust bannað að flytja hér inn nokkurt annað áfengi en um ræðir í 2. gr. laganna. Undantekningarnar þar eru tæmandi, og það er sitthvað að líða skipi, sem er hér á ferð um stund, að fara aftur með það áfengi, sem það kom með, eða líða skipi að flytja áfengi inn á íslenzka höfn og leggja það þar af sér. Um það verður ekki deilt, og ekki gezt mér að því að hv. fyrv. ráðherra (Kr. J.) skuli bera fyrir sig, sér til afbötunar, skýringar ólögfróðs manns á lögum. Það er ekki ósvipað því sem sagt er af lundanum. Hann kvað ýta kofunni fram fyrir sig, þegar hann verður var við veiðikrókinn.
Þetta atferli er tvímælalaust brot á bannlögunum. Ef lögin ættu að skiljast í samræmi við skilning fyrv. stjórnar, þá gæti hver útlendingur sem væri flutt svo mikið áfengi sem hann vildi inn á íslenzkar hafnir og landhelgissviðið, og skilið það þar eftir. Og sama ætti þá rökrétt að gilda um Íslendinga. Meira að segja væri þá ekki hægt að banna að leggja víntunnunum skamt fram undan landi. Þær væru ekki fremur á þurru landi en uxahöfuðin 17, sem lagðar voru upp í koladallinn einn. Hér er þannig um tvímælalaust brot að ræða og engin heimild til að veita þessa undanþágu. Ekki leyfir 13. gr. stjórnarskrárinnar það, því að til þess eru bannlögin of ung. Það eru fleiri en fyri spyrjendurnir sem þessa skoðun hafa. Eg talaði um þetta efni í vetur við einn góðvin háttv. fyrv. ráðherra, og var hann mér samdóma um það að leyfið væri ekki löglegt. Sá maður mundi þó sízt vilja gera háttv. fyrv. ráðherra rangt til, enda býst eg við að fáir lögfræðingar mundu ljá þessum skilningi háttv. fyrv. ráðherra liðsyrði. Mér vitanlega enginn gert það annar en hæstv. núverandi ráðherra. En á hans orðum verður ekki mikið bygt. Það er vonlegt, að hann fari varlega í að átelja gerðir fyrirrennara síns.
En auk þessa er hér um að ræða brot á 3. málsgr. 1. gr. tolllaganna. Þar er það skýrt tekið fram, að af öllu áfengi, sem til Íslands er flutt skuli greiða toll nema það sé ætlað til neyzlu skipverjum og farþegum á því skipi, sem vörurnar hefir flutt.
Loks stappar hér um rætt atferli nærri því að vera brot á lögum um verzlun og veitingar áfengra drykkja, sbr. 8. gr. bannlaganna og lög 11. Nóv.br. 1899, þar sem leyfisbréf er óhjákvæmilegt til að mega veita eða selja áfengi.
Aðalbrotið er þó á bannlögunum. Samkvæmt þeim má ekkert áfengi til landsins flytja, nema svo standi á sem gert er ráð fyrir í 2., 5. eða 6. gr. Meiningin var að loka landinu algerlega fyrir öllu áfengi. Hér verður ekki vitnað í neina analogi. Áfengi má ekki koma inn á landhelgissviðið annað en það, sem ætlað er til neyzlu þeim sem eiga löglega vist á skipum þeim, sem áfengið flytja, sbr. 3. málsgr. 1. gr. tolllaganna.
Það er nauðsynlegt að deildin sýni það, að hún vill ekki þola slíkt framvegis, þeim mun fremur, sem góður lögfræðingur og bindindismaður hefir misskilið gildandi lög svo mjög sem raun er á orðin.