27.09.1919
Sameinað þing: 4. fundur, 31. löggjafarþing.
Sjá dálk 2503 í B-deild Alþingistíðinda. (2775)
158. mál, réttur ríkisins til vatnsorku í almenningum
Gísli Sveinsson:
Jeg vildi leyfa mjer að gera hjer örfáar athugasemdir, þar sem þetta mál hefir komið töluvert við mig frá upphafi. Það var með fyrirhuguðu ráði, að „afrjettir“ voru taldar með í till. Öræfi er það land, sem er til engra nota. Almenningur er það land, sem ekkert sveitarfjelag á öðrum fremur rjett til, það orð getur að vísu náð til öræfanna, en venjulega er það þó notað um land, sem einhver afnot eru af. „Afrjettir“ eru aftur nefnd upprekstrarlönd og beitilönd, án tillits til þess, hvort þau sjeu eign ríkisins, einstakra manna eða sveitarfjelaga. Þetta er þjóðkunnugt. Nú var það tilætlun milliþinganefndar og samvinnunefndar beggja deilda í fossamálum, að einum manni undanteknum, að till. næði til alls þessa, að undanteknum þeim afrjettum, er sannaðist að væru rjett eign einstakra manna eða sveitarfjelaga, með öllum rjettindum. Það mun vera skilningur allra, sem á þingi sitja, að ríkið eigi öll vatnsrjettindi, sem og öll önnur rjettindi, í þeim löndum, sem enginn getur gert tilkall til. Það var miður farið, að hv. Ed. breytti orðalagi till., en getur komið í sama stað niður, ef stjórnin skilur hana eins og upphaflega var til ætlast.