12.09.1919
Neðri deild: 62. fundur, 31. löggjafarþing.
Sjá dálk 472 í C-deild Alþingistíðinda. (3158)
149. mál, þingsköp Alþingis
Sveinn Ólafsson:
Jeg þarf ekki að vera langorður, því að hv. þm. Stranda. (M. P.) hefir tekið flest það fram, sem jeg vildi sagt hafa.
Jeg er sammála honum um það, að annaðhvort sje farið of langt eða skamt með frv. þessu. Jeg sje enga ástæðu til að hætta að prenta umræður þingtíðindanna, eins og stendur, því að sparnaðurinn við það er ekki ýkjamikill, og víst væri sá sparnaður lítilfjörleg yfirbót þess, sem syndgað hefir verið á þessu þingi um eyðslu.
Háttv. flm. (E. A.) lagði aðaláhersluna á sparnaðinn, sem væri sem næst 45 þús. kr. fyrir hvert þing. Þetta getur verið rjett. En þó er þetta tilgáta, því að nú eru líkur fyrir, að pappír falli í verði, og ef á að heyja þing á hverju ári, styttist þingtíminn og umræður þá einnig.
En svo er önnur leið í þessu máli, sem snýr að almenningi. Þingtíðindin eru eitt af þeim menningargögnum, sem fólkið má ekki missa. Þau halda þjóðinni, ef svo mætti segja, í lifandi sambandi við þingið, og þess vegna eru þau eins og spegilmynd af því, sú ábyggilegasta, sem þjóðin hefir. Að minsta kosti eru þingtíðindin mjög mikið lesin þar sem jeg þekki til, ekki skjalaparturinn, heldur umræðurnar. Reynsla mín er sú, að þau ganga sjer til húðar mann frá manni, og fá færri en vilja. Líður sjaldan á löngu, er þingtíðindin eru komin, áður þau eru dreifð orðin og að meira eða minna leyti almenningi kunnug. Þau sýna, hvað hver hefir til málanna lagt. Jeg geri ekki ráð fyrir, að fólki hjer í Reykjavík og grendinni sjeu þau eins kunnug. En í fámenninu úti um land er fólk miklu forvitnara um þingmálin. Efnið er nýnæmislegt fyrir það. En fólk hjer um slóðir finnur fátt nýstárlegt í umræðunum, þegar þær koma út, og er það eðlilegt. Það hefir átt kost á að taka eftir öllu, sem á þinginu gerðist, jafnóðum og þingið starfaði
Eitt af rökum háttv. flm. (E. A.) með því, að prentuninni skyldi hætt, var það, að ræðurnar birtust sjaldnast í sinni sönnu og upphaflegu mynd. En þó að það sje ekki, þá býst jeg þó við, að það komi altaf fram í þeim, sem ræðumaðurinn vildi sagt hafa. Jeg sje þess vegna ekki, að þingtíðindin sjeu neinn spjespegill.
En svo er eitt, sem jeg held að hann hafi eigi tekið með í reikninginn. Það eru erfiðleikarnir fyrir þingnefndirnar — og reyndar fleiri — sem oft þurfa að leita í ræðum fyrri þinga að skýringum mála. Það dugir ekki að vísa til handrits af ræðunum á skrifstofunni, því að bæði mundi það erfitt til aflestrar, og auk þess oft þörf á mörgum eintökum samtímis. En utan þingsins mundi auk þess enginn geta notað handritið. Og loks gæti þetta eina eintak glatast með öllu fyrir slys, jafnvel þótt tvö væru, t. d. við eldsvoða, og væri þá engum fært úr að bæta.
Jeg get sparað mjer að tala langt mál, því að eins og jeg gat um, hefir háttv. þm. Stranda. (M. P.) tekið megnið af því fram, sem jeg þurfti að segja. — Jeg vil leggja það til, að hjer sje farin önnur leið en gert er ráð fyrir í frv., sem sje sú, að málinu sje vísað til stjórnarinnar, því að mjer finst, að ef hjer á að gera nokkrar verulegar breytingar, þurfi að gera málið betur úr garði en gert hefir verið, og vænti jeg, að það verði endirinn. Og þau málalok ættu flm. að geta sætt sig við, því að þau gætu orðið til þess, að þessi till. þeirra kæmi aftur fram í endurbættri mynd.