15.04.1921
Neðri deild: 44. fundur, 33. löggjafarþing.
Sjá dálk 1716 í B-deild Alþingistíðinda. (1770)
101. mál, slysatrygging sjómanna
Jón Baldvinsson:
Jeg hefi borið hjer fram brtt. við frv. það, er sjútvn. hefir borið fram, og mun það heyra til, að jeg fari um hana nokkrum orðum.
Jeg skal byrja á því, að það var ekki ágreiningur í nefndinni um það, að töluverðar breytingar á núgildandi lögum væru nauðsynlegar, þar sem alt er nú dýrara en áður, eða að verðgildið hefir breyst. Um frv. sjálft og nauðsyn þess var nefndin öll sammála. Og ekki hefir heldur verið neinn ágreiningur, eins og háttv. frsm. (Þorl. G.) tók fram, um brtt. mína við 3. gr., að hækka styrkinn til öryrkja úr 3000 kr. upp í 4000 kr.
En nefndin vildi ekki ganga inn á hina brtt. mína á lögunum frá 1917, og það er einmitt um hana, sem jeg vildi tala.
Eftir þeim lögum bera útgerðarmenn ábyrgð á, að þetta gjald sje greitt, en það lítur svo út, að þeir eigi að taka það aftur af sjómönnum. En þessu þarf að breyta.
Háttv. 2. þm. Árn. (Þorl. G.) tók það rjettilega fram, að útgerðin bæri þetta gjald í raun og veru, og er því ekki ástæða fyrir útgerðarmenn að krefjast þess aftur af sjómönnum. Sú ástæða háttv. frsm. (ÞorL G.), að kaupið verði hærra, ef sjómenn greiði iðgjaldið sjálfir, sýnir einmitt, að það er algerlega ástæðulaust að amast við brtt. um, að útgerðarmenn greiði tillögin beint, úr því játað er, að þeir verði að greiða þau óbeint í hærra kaupi. En hinar ástæður hans voru fremur veigalitlar, svo sem um það, að þetta mundi lama sjálfstæði manna, ef þessu yrði skipað þannig með lögum. Mjer er líka kunnugt um, að sumstaðar hafa útgerðarmenn borgað þetta gjald og ekki krafist þess aftur.
Jeg hygg, að sú regla sje líka ríkjandi í flestum þeim löndum, sem langt eru komin í tryggingarmálum og hafa skipað þeim í viðunanlegt horf, að atvinnurekendur greiði þar tryggingargjald verkamanna sinna, og mun þar enginn óttast, að það lami sjálfstæði þeirra.
En við erum komnir skamt á leið í þessum málum, og mjer finst ekkert á móti því að ganga þá sömu braut, sem þær þjóðir, er mikið hafa um þetta hugsað og búnar eru að koma slysatryggingum í gott horf. Í viðaukatillögunni á þskj. 243 er farið fram á að herða á ábyrgð útgerðarmanna, þar sem þeir eru skyldaðir til að greiða sjóðnum bæturnar, ef þeir vanrækja að greiða tryggingargjaldið eða tryggja sjómennina, og bendir það í þá áttina, sem mínar till. ganga, að herða á skyldum útgerðarmannanna.
Þetta er ekkert stórmál, og er ekki ástæða til að tefja deildina á löngum umræðum um það. Jeg fer ekki fram á mikla breytingu; till. mín stefnir aðeins að því að fastákveða það, sem áður var óljóst.
Jeg býst við því, að sú leið, sem till. mín fer fram á, verði ofan á áður en lýkur. Það eru allir sammála um það, að atvinnuvegirnir haldi þessum tryggingum uppi, og það er orðið ofan á í öðrum löndum, að atvinnurekendur greiði þetta gjald eins og hvern annan rekstrarkostnað, og þetta á líka eftir að verða ofan á hjer. Og þó að háttv. deild hafi ef til vill ekki næga sanngirni nú til þess að ganga að till. minni, þá veit jeg, að ekki verður langt að bíða, að við förum eftir góðu dæmi annara þjóða í tryggingarmálum.