23.04.1923
Neðri deild: 48. fundur, 35. löggjafarþing.
Sjá dálk 1816 í B-deild Alþingistíðinda. (1655)
43. mál, vegir
Frsm. meiri hl. (Þorsteinn Jónsson):
Jeg þarf ekki að svara mörgu því, sem háttv. þm. N.-Ísf. (SSt) ljet um mælt. En þar sem hann kveður vegamálastjóra hafa gefið þær upplýsingar, að aðeins á annað þúsund manns hafi vegarins notið, þá tel jeg mjer skylt að leiðrjetta þann misskilning. Vegamálastjóri hefir aðeins sagt, að þegar þeir einir sjeu taldir, sem við veginn búa, þá sjeu það 1995 menn, en þar á ofan er skiljanlega fjöldi mann, sem vegarins nýtur, þar sem hliðarbrautir margar liggja frá veginum. T. d. er ekki talin með nema nokkur hluti Vopnafjarðar eða Norður-Þingeyjarsýslu. En eins og jeg áður hefi látið í ljós, þá var það misráðið, þegar vegalögin voru samþykt, að leggja þjóðveg yfir fjöll og firnindi milli Austurlands og Norðurlands, langt fyrir innan margar stórar sveitir og jafnvel heilar sýslur, í stað þess að leggja hann þá leið, sem frv., sem hjer er um rætt, gerir ráð fyrir. Sama átti sjer stað með símann, þegar hann var fyrst lagður um þessar slóðir. Fyrst var hann lagður frá Vopnafirði þvert yfir Dimmafjallgarð. Hólsfjöll og Mývatnsöræfi til Reykjahlíðar. Seinna varð að leggja hann um sveitirnar fyrir norðan, þar sem við flm. frv. ætlumst til, að þjóðvegurinn verði lagður, og því varð síminn tvöfaldur í þessum landshluta fyrir bragðið.
Eins og áður hefir verið tekið fram, þá hefir ríkið viðurkent óbeinlínis, að þarna ætti að vera þjóðvegur, í stað sýsluvegar, því viðgerð á vegum á milli þessara hjeraða hefir ríkissjóður kostað. Hann hefir lagt fje til allra fjallvega á þessari leið. Þingið hefir þannig viðurkent órjettmæti vegalaganna í þessu tilfelli, og veit jeg ekki, hvað betur sýni sanngirni þessarar vegalagabreytingar.
Þá eru það nokkur orð í ræðu háttv. þm. N.-Ísf. (SST), sem þurfa athugunar við. Hann talaði um, að ríkissjóði bæri fyrst og fremst skylda til að halda við þeim vegum, sem þegar væru lagðir, en ekki hitt, að leggja áherslu á lagning nýrra vega. En jeg vil vekja eftirtekt á því, að hjer er ekki farið fram á, að nokkur nýr vegur sje lagður, heldur aðeins, að skift sje um þjóðvegastæði. Og jafnvel þó hjer væri um nýjan veg að ræða, þá fæ jeg ekki annað sjeð en full sanngirni mælti með honum. Og þar sem Norðausturland hefir verið misrjetti beitt áður um fje til vegagerða, þá er tími komir til þess nú að bæta úr því og taka þennan umrædda veg upp í tölu þjóðvega.
Þá var það enn eitt atriði, sem sami hv. þm. (SSt) færði gegn því, að breytingin næði fram að ganga, sem sje það, að engin kostnaðaráætlun um verkið væri fyrir hendi. En geta má þess, að þegar vegalögin voru gerð, þá mun engin kostnaðaráætlun hafa verið gerð yfir þá vegi, sem leggja skyldi. Og þó slík áætlun væri nú til, þá er samt þess að gæta, að allar slíkar áætlanir eru mjög óábyggilegar, ekki hvað síst nú á tímum, þegar verðbreytingar eru svo mjög tíðar.
Enn er það, að þó að í vændum sje að leggja frv. til nýrra vegalaga fyrir næsta þing — og jeg efast ekki um, að vegamálastjóri láti verða úr því, — þá er hitt alveg ósannað mál, hve nær þingið afgreiðir það. Og þar sem hjer mun að allra dómi, sem til þekkja, vera um alveg rjettmæta breytingu að ræða, þá sje jeg ekki neina ástæðu til þess að fara að slá henni á frest, vegna þessarar fyrirhuguðu endurskoðunar á vegalöggjöfinni, sem enginn veit, hvað úr verður. Enda er mjer nær að skoða þessa röksemd sem tilraun til þess að fá hv. þm. til að greiða atkvæði á móti frv. Læt jeg svo útrætt um þetta mál að sinni, en vona, að hv. deild verði ekki vilt sýn í máli þessu.