24.03.1924
Efri deild: 27. fundur, 36. löggjafarþing.
Sjá dálk 1206 í B-deild Alþingistíðinda. (453)
38. mál, gengisviðauki á ýmsa tolla og gjöld
Frsm. (Jóhann Jósefsson):
Það er með þetta frv. sem hið síðasta, að það er fram komið að tilhlutun ríkisstjórnarinnar. — Þarf ekki að eyða mörgum orðum að því; það er ekki nema eðlilegt og sjálfsagt, að ríkissjóður þurfi að fá uppbætt það, sem kröfur hans rýrna við gengismuninn. í athugasemdum stjórnarinnar við frv., þar sem hún fer fram á það, að henni sje heimilað að innheimta gjöld og tolla með 25% gengisviðauka, er sýnt fram á, að það sje rjettlát krafa. Það segir sig sjálft, að ekki verður til lengdar hægt að reka þjóðarbúskapinn með sívaxandi tekjuhalla.
Má t. d. nefna það, að í árslok 1923 var hann 4 milj. kr. Á slíku verður ekki bót ráðin nema með nýjum tekjuauka. í hv. Nd. hefir meiri hl. fjhn. mælt með frv. og hefir sú nefnd haldið því fram, að auka þyrfti tekjur ríkissjóðs um 1½ milj. kr. á þessu ári, og hefir hún gert ráð fyrir, að frv. þetta myndi auka tekjur ríkissjóðs um rúmlega ½ milj. kr. það sem eftir er ársins. Í hv. Nd. komu fram margar brtt. við frv. Vildu sumir, að hækkunin næði ekki til vörutolls, kola eða salts, en aðrir vildu undanskilja sykur og kornvörur. Ein þessara breytinga náði fram að ganga, sem sje sú, að undanskilja kornvörur. Er það í sjálfu sjer lítil breyting, sem, eftir því, sem talið er, mun gera um 14 þús. kr. mismun ríkissjóði í óhag. Í þessari mynd kom svo þetta frv. til þessarar hv. deildar. Jeg tók það fram, að fjhn. hv. Nd. hefði ekki verið óskift um frv. Minni hl. vildi ekki aðhyllast hækkunina á vörutollinum, þar eð hann álítur vörutollinn rangan skattstofn. Reynir hv. minni hl. Nd.-nefndarinnar að færa rök fyrir þessari skoðun sinni á vörutollinum, en lætur þess um leið getið, að hann vilji eftir megni vinna að því að auka tekjur ríkissjóðs, án þess þó að hann bendi á nokkra leið til þess. í fjhn. Ed. var frv. einnig athugað og sömuleiðis það, sem minni og meiri hl. Nd.-nefndarinnar hafði lagt til málanna. Varð niðurstaðan sú, að nefndin treysti sjer ekki til að mæla móti frv. Það er að vísu ilt að þurfa að hækka tollana, en þörf ríkissjóðs er svo mikil, að nefndin álítur, að ekki verði hjá því komist. Það má og geta þess, að sum lönd hafa gengið ennþá lengra en vjer í þessu efni, t. d. Noregur, þar sem farið er eftir gullgengi við innheimtu tolla.