21.03.1928
Efri deild: 53. fundur, 40. löggjafarþing.
Sjá dálk 617 í C-deild Alþingistíðinda. (1938)
130. mál, Þingvallaprestakall
Frsm. meiri hl. (Jón Baldvinsson):
Jeg hjelt í fyrstu, að hv. 3. landsk. mundi koma með drepandi gagnrýni á þessu frv., því að hann sagði, að það væri framúrskarandi illa samið. (Jþ: Það hefi jeg aldrei sagt um þetta frv., heldur var það friðunarfrv.) Jeg skildi hann þó svo, sem hann ætti við þetta frv.
Annars hefir hann ekki hnekt neinni af þeim ástæðum sem fyrir þessu frv. liggja. Hv. 3. landsk. gekk út frá því, að heimilt væri að taka landið eignarnámi, en af þeirrri reynslu, sem fengin er af eignarnámi, þá er það alveg víst, að það mundi hafa miklu meiri kostnað í för með sjer en biðlaunin nema.
Þeim hv. þm. úr allshn. neðri deildar Alþingis frá 1926, er áttu tal við Þingvallaprest um þetta mál, er það full-ljóst, að sú upphæð, sem hann vill setja upp, er enginn smáskildingur, jafnvel þótt þá væri um minna svæði að ræða en samkv. frv. er nú.
En það, sem gerir aðstöðuna mun óhægari í þessu máli, er það, að sú stjórn, eða sá ráðherra, er prestakallið veitti, vanrækti að setja skilyrði viðvíkjandi ábúð prestsins á Þingvöllum. En ef á að friða Þingvelli, þá er það óhjákvæmilegt, að leggja prestakallið niður og láta prestinn fara, en honum er með þessu frv. sýnd full sanngirni, þar sem hann fær sín biðlaun og þau allsæmileg.
Jeg vil algerlega mótmæla því, að frv. sje fram borið af því, að einhverjum í stjórnarflokknum sje illa við prestinn. Það er getsök hv. 3. landsk. og hefir ekki við neitt að styðjast. Jeg þekki engan í stjórnarflokknum, sem er í nöp við prestinn, en aftur á móti get jeg bent á mann í Íhaldsflokknum, sem jeg hefi ástæðu til að ætla, að ekki sje sjerlega hlýtt til núverandi prests á Þingvöllum. Jeg þekki sjálfur prestinn og hefi síður en svo ástæðu til að láta mjer líka illa við hann, en það er nauðsynegt að leggja prestakallið niður í því skyni, sem í frv. segir. Og vissulega ætti söfnuðurinn að vera fullsæmdur af, að biskupssonurinn að Mosfelli veiti honum andlega uppfræðingu, svo að hjer er ekki um neina goðgá að ræða.
Jeg sje, að hv. 3. landsk. þm. vill ekki tala meira um málið, og get jeg því fyrir mitt leyti látið umr. falla niður.