29.03.1928
Neðri deild: 60. fundur, 40. löggjafarþing.
Sjá dálk 3900 í B-deild Alþingistíðinda. (3530)
116. mál, tekju- og eignarskattur
Magnús Jónsson:
Það er mest vegna þess, að hv . 2. þm. Reykv. mælti svo vel með mjer, að jeg fengi að tala, að jeg. ætla að taka til máls.
Það er mjög gott, ef það er sannað, að embættismenn hvorki tapi eða græði á þessari breytingu, því að þá er ekki hægt að segja, að jeg berjist gegn henni í eiginhagsmunaskyni.
Jeg geri ráð fyrir því, að hv. þm. Ísaf. hafi reiknað rjett hvað snertir lægri embættismennina, en hv. 2. þm. Reykv. sagði, að jeg hefði kannast við, að embættismenn hefðu 200–300 kr. tekjuskatt. Það er alls ekki rjett; jeg var að andmæla þessu. Jeg hygg, að það muni undantekning, ef embættismenn komast svo hátt; en sje svo, þá sýnir það aðeins, hve mörg störf þeir verða að hafa utan embættis til þess að komast af. — Það er alkunna, að svo mjög sverfur að embættismönnum í Reykjavík, að bæði þeir og þeirra konur verða að leggja á sig mjög mikla aukavinnu til þess að geta sjeð fyrir brýnustu þörfum heimilanna, og þessi aukavinna tekur mjög mikinn tíma frá embættisstörfunum.
Hv. þm. sagði, að þegar embættismenn færu fram á launabót, væri vitnað í launalögin, en ef minst væri á tekjuskatt, væri bent á það, hve ákaflega háan tekjuskatt þeir greiddu nú þegar.
Þetta má maður manni segja, og það er ekki nema eðlilegt, að menn reyni að færa sem mest rök fyrir máli sínu. Það er ekki til neins að vera að þrátta um það, hve mikill kaffi- og sykurtollur sje greiddur í Reykjavík. Landsreikningurinn 1926 sýnir, að þá hefir verið greitt í kaffi- og sykurtoll á öllu landinu 1159 þús. kr., en í Reykjavík 591 þús. kr., með öðrum orðum liðlega helmingur.
Nú er það vitanlegt, að af þessum vörum er mikið flutt aftur frá Reykjavík, þótt þær sjeu tollaðar hjer. Þetta leiðir af aðstöðu Reykjavíkur og því, hvernig samgöngunum er háttað. Jeg áætlaði, að 1/3 kaffi og sykurs væri notaður í Reykjavík, og er þá kaffiog sykurneytsla áætluð nokkuð hærri en annarsstaðar, þar sem 1/4 allra landsmanna býr í Reykjavík. Af þessu er það sannað, að helmingi minna af kaffi- og sykurtolli lendir á Reykjavík en hækkun tekjuskattsins.
Jeg skal nú ekki nota málfrelsi mitt öllu lengur, en þar sem hv. 2. þm. Reykv. hjelt, að alt mundi blessast og blómgast undir verndarvæng hinnar nýju stjórnar, vil jeg beina þeirri spurningu til hans, hvort þessara tekjuauka sje þörf. Mun ekki hin ágæta framkvæmd laganna koma í þeirra stað? Jeg vil skora á hv. þm. að taka frv. sitt aftur og varpa öllum sínum áhyggjum yfir á hina nýju stjórn, ef hún tekur fyrv. stjórnum svo mjög fram. Það hefir líka verið mikið um það talað, hve hin aukna tollgæsla hafi margborgað sig, en af því hlýtur að leiða auknar tekjur fyrir ríkissjóð. En það finst mjer harla undarlegt, að í öllum áætlunum stjórnarliðsins er ekki tekið hið minsta tillit til neins þessa. Eitt er þó víst, að það er mjög misráðið að hækka þennan tekjuskatt, sem kemur svo misjafnlega rjettlátt niður á mönnum og íþyngir sumum þeim um megn.