15.04.1929
Neðri deild: 45. fundur, 41. löggjafarþing.
Sjá dálk 1744 í C-deild Alþingistíðinda. (3306)
120. mál, refarækt
Hákon Kristófersson:
Jeg ætla ekki að lengja mikið þessa umr., en langar þó að beina fáeinum vingjarnlegum spurningum til hv. landbn., sem jeg geri ráð fyrir að hafi hugsað vel og vandlega um þetta mál.
Í upphafi 1. gr. frv. er bannað að geyma refi öðruvísi en í fulltryggum girðingum. Nú vildi jeg spyrja, hvað meint er með fulltryggum girðingum? Eru það aðeins girðingar eins og nú eru farnar að tíðkast til refageymslu, er falla undir þetta hugtak? Eða er átt við, að aðeins sje heimilt að geyma refi í húsum, er skoðast megi nothæf sem girðing? Og hvernig er það með eyjar, sem liggja langt frá landi og taldar hafa verið vel einangraðar?
Þessar spurningar eru aðeins fram bornar til þess að fyrirbyggja allan misskilning á því, hvernig skilja eigi framkvæmd laganna. Hinsvegar býst jeg við, að með þessu ákvæði 1. gr. sje hugmyndin sú, að varslan sje svo trygg, að dýrin geti ekki sloppið á burt.
Þá er það viðvíkjandi ákvæði 2. gr. frv., að öll refabú skuli vera háð dýralækniseftirliti. Mjer er ekki vel ljóst, hvernig þessu eftirliti yrði komið fyrir, þar sem refabúin eru langa vegu frá dýralækni. Eða eiga að falla undir þetta ákvæði 4–5, 10 eða 12 dýr, sem einhver kann að geyma í tryggri eyju, húsi eða á annan hátt. Eiga þá þessi fáu dýr að skoðast sem refabú? Mjer hafði skilist, að með orðinu refabú væri átt við það, að refir væru aldir þar alt árið, en ekki þar sem fáeinir refir eru aldir nokkra mánuði, aðeins með það fyrir augum, að farga þeim á sama ári.
Samkvæmt ákvæðum 3. gr. skilst mjer, eins og hv. þm. Borgf. tók rjettilega fram, að sala refa út úr landinu sje útilokuð, nema þá frá þeim atvinnurekendum, sem komið hafa refabúunum á stofn.
Hinsvegar tek jeg undir það, sem hv. þm. N.-Ísf. sagði, að það er ekki nema eðlilegt, þó að gerðar verði einhverjar ráðstafanir til þess að tryggja þennan atvinnurekstur. Það er kunnugt, að ýmsir framtakssamir menn hafa lagt mikið í kostnað, bæði með dýrum og vönduðum girðingum og ýmsu öðru, refaræktinni viðkomandi, svo að það er ekki nema sanngjarnt, að menn, sem engu hafa til kostað, njóti ekki sömu fríðinda og þeir, sem ekkert hafa til sparað um að koma þessari vöru í verð. Hitt er vitanlegt, að það verðlag, sem var á yrðlingum síðastliðið sumar, var svo óeðlilegt, að það hefir því aðeins getað átt sjer stað, að um óeðlilegi samkepni var að ræða. Ef að löggjöfin snýr sjer að því, að tryggja þennan atvinnurekstur, þá verður það að gerast á þann hátt, að þeir innlendir menn, sem allan kostnaðinn hafa af því að bæta þessa vöru, beri meira úr býtum en erlendir lausakaupmenn, sem kunna að skjóta hjer upp höfðinu.
Vænti jeg svo, að hv. frsm. (EJ) veiti mjer góð og greið svör við spurningum mínum. Jeg skal svo að síðustu taka fram, að jeg skil ákvæði 1. gr. á þá leið, að þar sje átt við trygga vörslu, á hvern hátt sem hún er úr gerði gerð, hvort heldur hún er af mönnum sett eða tilbúin af náttúrunni, og að undir ákvæði 2. gr. falli ekki annað en sjerstök refaræktarbú.