25.02.1930
Efri deild: 34. fundur, 42. löggjafarþing.
Sjá dálk 1340 í B-deild Alþingistíðinda. (1748)
11. mál, yfirsetukvennalög
Frsm. (Jón Baldvinsson):
Hæstv. fjmrh. er ódauðlegur í þessu máli sem öðrum, svo að við hann er ekki hægt að eiga fyrir okkur hina, sem verðum að hætta að tala þegar þingsköp þrjóta.
Ég þarf ekki mörgu að svara síðustu ræðu hans. Hann kom ekki með nein ný rök, heldur þetta sama, sem hann hefir jafnan haldið fram og margbúið er að hrekja fyrir honum.
Hann sagði, að við hv. þm. Snæf. sæjum ekki nema ljósmæður og aftur ljósmæður. En er þetta nokkuð undarlegt? Hér er verið að ræða um ljósmæður, og hæstv. ráðh. sér þær víst engu miður en við.
Þegar hæstv. ráðh. segir, að ég hafi sagt, að skýrslur sýslumannanna væru rangar, þá er að athuga, hvernig ég hefi sagt það. Ef ég hefði sagt, að þær væru vísvitandi rangar, þá væri öðru máli að gegna. Ef sýslumennirnir hafa gefið skýrslurnar í góðri trú, þá er ekkert athugavert við það. En þó geta þær verið rangar, en ekki vísvitandi. Hinu hefi ég haldið fram, að héraðslæknarnir hljóti að vita betur, enda hefir mér fundizt, að enginn hv. þdm. vilji neita því, að læknarnir standi nær að vita um þetta og því sé meira leggjandi upp úr þeirra skýrslum en sýslumannana, auk þess sem skýrslur læknanna eru yngri.
Hæstv. fjmrh. lét í veðri vaka, að yfirsetukonur mundu deyja, þó að brtt. okkar yrðu samþ. Við þurftum nú ekki að láta hann segja okkur það. En brtt. stuðla að því, að auðveldara verði að fá ljósmæður í stað þeirra, sem falla frá, og það er mergurinn málsins.
Eiginlega einu rökin, sem hæstv. fjmrh. hafði fram að færa, var þetta bréf, sem ég lánaði honum. En ég get lánað honum mörg fleiri skilríki, sem hann hefði eflaust gott af að kynna sér. En viðvíkjandi því, að hann þóttist ekki geta ráðið í það af bréfinu, hvort yfirsetukonan hefði þjónað lengi eða ekki, þá leiðir það af sjálfu sér, að um stuttan starfstíma er að ræða, þar sem bréfritarinn tekur það fram, að ein fæðing hafi komið fyrir í umdæminu síðan hún tók við. Væri aftur á móti um gamla yfirsetukonu að ræða, sem á mörgum árum hefði aðeins haft eina fæðingu í kjördæmi hæstv. ráðh., þá bendir það til, að kjósendum hans mundi fækka, því að eflaust eru þeir sama lögmáli háðir og aðrir menn, að þeir týna tölunni og deyja.