30.03.1931
Neðri deild: 37. fundur, 43. löggjafarþing.
Sjá dálk 81 í B-deild Alþingistíðinda. (101)
13. mál, tilbúinn áburður
Frsm. (Einar Jónsson) [óyfirl.]:
Ég bjóst satt að segja ekki við, að menn létu sig í það að mótmæla þessu sjálfsagða máli, enda skal það viðurkennt, að það voru enganveginn frek mótmæli, sem komu fram í ræðu hv. þm. V.-Húnv. Hann taldi þetta mál viðsjárvert, að því leyti einkum, að styrkurinn kæmi ekki réttlatlega niður, og fleira fann hann til í þá átt og gat þess, að n. hefði ekki séð aðra leið færa til þess að jafna niður styrknum en að miða hann við vegalengdir. Þetta er alveg rétt. N. fann ekki aðrar leiðir líklegri né réttlátari, og þess má geta, að búnaðarþingið, sem hafði rétta mál til athugunar, komst einnig að sömu niðurstöðu, og um hv. Ed. er alveg það sama að segja, og svo er um alla hina mörgu og vísu menn, sem um þetta hafa fjallað, að þeir hafa ekki fundið aðra leið betri, svo að þess er tæplega að vænta, að landbn. þessarar hv. d. sé þeim vitringum skipuð, sem sjái betur en allir aðrir, hvað rétt er í þessu atriði.
Hv. þm. var að tala um það, að hér væri um slíkt lítilræði að ræða, að engan munaði um, hvorki til né frá. En þessu er ekki svo varið, því að sannarlega munar þá mikið um að fá þennan styrk, sem langt eiga að flytja frá höfn eða kaupstað. Menn eiga erfitt með að gera þetta upp á eigin spýtur, og það er þess vegna ekki nema rétt og sanngjarnt, að ríkið hlaupi dálítið undir bagga með þeim, sem harðast verða úti. Ber og á það að líta, að með þessum styrk er fyrst og fremst verið að styðja að aukinni ræktun í sveitum, því að í mörgum tilfellum mundu bændur láta ógert að kaupa tilbúinn áburð, vegna hins gífurlega flutningskostnaðar.
Um það, hvar mörkin skuli sett um vegalengdina, má vitaskuld deila, en hjá því varð ekki komizt, að setja þau einhversstaðar, og þess vegna tiltök n. 35 km., en vel má vera, að annað verði betra, enda er það ekkert aðalatriði.
Ég vona svo, að menn sjái sér fært að greiða fremur fyrir þessu máli, þar sem hér er ekki um mikinn útgjaldaauka að ræða, en hinsvegar stórmikið nauðsynjamál að styðja að aukinni túnrækt í landinu. Á hinn bóginn er sjálfsagt að taka því með þökkum, er fram koma bendingar um eitthvað það, sem betur má fara í þessu frv., eða um aðrar leiðir, sem líklegri væru til betri árangurs.