27.03.1931
Neðri deild: 35. fundur, 43. löggjafarþing.
Sjá dálk 916 í C-deild Alþingistíðinda. (2051)
139. mál, mannafli á eimskipum og mótorskipum
Jón Ólafsson:
Þótt ekki sé ástæða til að fara mörgum orðum um þetta frv. áður en það fer til n., vil ég þó benda væntanlegri n. á nokkur atriði, sem komu fram í grg. og framsöguræðu. Hv. flm. var að vitna til annara þjóða, vitandi það, að þær þjóðir, sem sigla með góðum árangri og þola bezt samkeppni, hafa gætt sin fyrir slíkum kröfum sem hér um ræðir. Nú hyggst hann að koma slíkri löggjöf á hér alveg á næstunni. Ég vildi þess vegna benda á þetta. Þá hafa hv. flm. algerlega gleymt þeirri hlið, sem snýr að alvörunni.
Í siglingum er eins og annarsstaðar mikil samkeppni. Það gæti því horft til vandræða fyrir okkur, ef við tækjum þetta upp, en aðrar þjóðir ekki. Og þetta myndi verða stór útgjaldaliður, sem ekki hefir verið áður.
Annars eru ástæður frv. fremur veigalitlar. En það sjá allir, að útgerðarmenn hafa ástæðu til að spara mannafla, til þess að reyna að standast samkeppnina. Og auðvitað verða menn að spara þar eins og á öðrum sviðum atvinnulífsins.
Hv. flm. var að tala um það, að öruggara yrði líf sjómannanna, ef fleiri væru á skipunum. Mér finnst það koma úr hörðustu átt, ef hv. þm. vill gefa í skyn, að þeir, sem sigla skipunum, forsómi að standa vakt. Sjómenn okkar eiga slíkt alls ekki skilið, því það er alkunnugt, að þeir eru óþreytandi að standa vakt, þegar hætta kann að vera á ferðum. Yfirmenn skipanna verða meira að leggja á sig, þegar skipshafnirnar eru fámennar. Það hafa þeir gert og munu reiðubúnir til þess áfram. Þeir bera ábyrgð á stjórn skipanna, og myndu þeir ekki fremur unna sér hvíldar á hættutímum, þó þeir hefðu fleirum á að skipa. Og ég veit ekki um eitt einasta slys, sem hægt er að kenna mannfæð á skipum né því, að skipverjar hafi ekki gert skyldu sína. Ég vil í þessu sambandi minna á það, að menn munu ekki hafa gert sér grein fyrir öllum afleiðingum þess fyrir fiskiveiðar Íslendinga, þegar gengið var inn á að samþykkja vökulögin svokölluðu, sem gerðu það að verkum, að þriðjungi fleiri „dekkmenn“ varð að hafa á togurunum en áður. En afleiðingin varð sú, að í stað þess að Englendingar gátu sent skip hingað með 14 mönnum til að sækja afla til sölu í Englandi, urðum við að hafa 19–20 manna skipshafnir til slíkra ferða eftir samþykkt vökulaganna. Þannig var ein grein útgerðarinnar sett út úr samkeppninni við þær þjóðir, sem ekki hafa lögbundið vinnutíma á skipum sínum.
Ég tel því yfirleitt mjög óheppilegt að lögbjóða fjölgun manna við verk, sem færri menn hafa áður getað afkastað án nokkurs baga eða skaða.
Ég get viðurkennt, að þetta mál má athugast í n., en það verður að gerast með gætni. Og sérstaklega verður að varast að leggja nokkrar kvaðir á þá grein íslenzks atvinnurekstrar, sem hér um ræðir, fram yfir það, sem aðrar þjóðir leggja á hjá sér. Aðstöðu okkar í samkeppninni við aðrar þjóðir má löggjafarvaldið ekki spilla.