03.05.1932
Neðri deild: 66. fundur, 45. löggjafarþing.
Sjá dálk 1919 í B-deild Alþingistíðinda. (2118)
557. mál, sjúkrasamlög
Frsm. (Jón Ólafsson):
Eins og grg. frv. ber með sér, flytur allshn. Það að tilhlutun Sjúkrasamlags Rvíkur. Það er kunnugt, að sjúkrasamlög landsins eru illa komin á síðustu árum, eins og fleiri fyrirtæki. Þau eiga við fjárhagsörðugleika að stríða, svo magnaða, að helzt lítur út fyrir, að þau liði undir lok, ef þeim er ekki rétt hjalparhönd, og er það bezt gert með því að leysa þau undan ýmsum skyldum. N. hefir vandað til frv. eftir föngum, m. a. sent landlækni það til umsagnar, og hann hefir sent n. það aftur með sínum skýringum og miklum fróðleik um sjúkrasamlög.
Í 1. gr, frv. er gert ráð fyrir nokkurri hækkun á tillagi ríkissjóðs. f lögunum frá 1919 er gert ráð fyrir því, að 75 aur. komi á hvern legudag sem tillag úr ríkissjóði. En hér er gert ráð fyrir, að þetta tillag hækki um helming, verði 1,50 kr. á hvern legudag. N. þótti ekki tiltækilegt að gera till. um meiri hækkun, þó að samlagið óskaði eftir henni.
2. gr. frv. fjallar að mestu leyti um öryggisráðstafanir til handa þessum samlögum. Hún kveður skýrt á um það, hvað menn megi eiga til þess að vera fulltækir í þessi sjúkrasamlög, og þar eru greinileg ákvæði um hjón, sem áður hefir vantað. Yfirleitt er þarna tekið það helzta fram um réttindi samlagsmeðlima. Nýmæli er það í 2. gr., að meðlimunum er gefinn kostur á að tryggja sér dagpeninga, en áður var það svo, að þeir gátu fengið dagpeninga hjá samlaginu, ef það var megnugt að greiða þá. Á þessari getu hefir orðið misbrestur. Aðalstarfsemi samlaganna hefir verið í því fólgin að borga læknis- og meðalahjálp, en nú þykjast þau geta farið að tryggja meðlimum sínum dagpeninga.
Í 3. gr. eru ákvæði um það, að ef menn eflast að eignum meðan þeir eru í samlaginu, geti komið að því, að þeir verði að ganga úr því, en geri menn það ekki, né tilkynni stj. viðkomandi samlags þessar breyttu ástæður, slær 3. gr. varnagla við öllu þessháttar, og getur jafnvel endurgreiðsla komið til mála í slíkum tilfellum. Ennfremur er gert ráð fyrir því í frv., að sjúkrasamlögin geti stöðvað útborganir eða samið um, að nokkur hluti skuli vera óborgaður, ef þau lenda í miklum greiðsluörðugleikum, og flotið þannig yfir vandræðin. Þetta virðist vera nauðsynleg ráðstöfun, því að stundum hefir reynzt ómögulegt að semja í slíkum tilfellum við ýmsa hlutaðeigendur, jafnvel lækna, lyfjabúðir og sjúkrahús. En í þessu frv. er gefin nægileg trygging fyrir því, að þessir aðilar séu skyldugir að semja við samlögin, þegar þau eru sérstaklega illa stæð.
N. þótti sjálfsagt að verða við tilmælum stjórnar Sjúkrasamlags Rvíkur og flytja þetta frv., með það fyrir augum, að henni var það ljóst, að þessi samlog gera mikið gagn með því að bjarga fátækum fjölskyldum frá því að þurfa að þiggja af sveit, og er þannig einn liður í því starfi, að hjálpa mönnum frá því að vera upp á aðra komnir og geta bjargað sér sjálfir. N. var á einu máli um það, að nauðsynlegt sé að útvega þessum félögum ívilnanir, svo að þau geti haldið áfram starfi sínu. En þar sem nægur fróðleikur fylgir frv. um þessi félög, svo að hv. þdm. geta kynnt sér málið rækilega af því, sé ég ekki ástæðu til þess að fara fleiri orðum um það nú.