27.05.1932
Efri deild: 85. fundur, 45. löggjafarþing.
Sjá dálk 601 í C-deild Alþingistíðinda. (3567)
262. mál, vélgæsla á gufuskipum
3567Frsm. (Jakob Möller) [óyfirl.]:
Út af þeim særingarorðum hv. þm. Hafnf., sem hann nú síðast og oft áður let falla, að við stöndum í svo takmarkalausri þakklætisskuld við þessa menn, þá má nú á það benda, að frá nokkuð öðru sjónarmiði er nú þakklætisskuldin aðallega sú, að þessir menn hafa án nokkurs tilkostnaðar komizt í þá aðstöðu að fá atvinnu, sem er borguð með tiltölulega háu kaupi, an þess að uppfylla þau skilyrði, sem annars eru gerð til þeirra manna, sem þessa atvinnu stunda. Þakklætisskuldin er því ef til vill nokkur á báðar hliðar. Það er þess vegna mjög hæpið, að það sé viðeigandi að hafa þau ummæli í þessa sambandi, sem hv. þm. hefir gert.
Hinsvegar, þar sem hv. þm. hefir lagt svo mikið upp úr, að þessa undanþágumenn, sem margir hafa nú siglt með undanþágu aðeins frá 2 upp í 12 mánuði og ekki stundað þá atvinnu lengur, þá eigi nú að svipta þessari atvinnu, sem þeir aldrei hafa haft neinn rétt til, þá vil ég til samanburðar benda á þá menn, sem ganga á vélstjóraskólann og eru búnir að verja til síns undirbúnings undir þetta starf 6–7 árum, og svo eiga þeir undir högg að sækja að fá nokkra atvinnu, þegar þeir eru búnir, af því að í stöðunum sitja fyrir menn, sem ekkert hafa á sig lagt til þess, að komast í þær. (BSn: Það má hækka siglingartíma þeirra). Ég held, að það megi nú færa fram frá báðum hliðum slíkar sanngirnisástæður.
Ég hjó eftir því hjá hv. þm., að hann vildi ganga svo frá frv., að þeir af undanþágumönnunum, sem bezta hefðu þekkinguna, fengju aðgang að vélstjórastöðum framvegis. En hvernig á að tryggja það nema með prófi, að beztu mennirnir verði teknir? Þarna er um 40 menn að ræða, sem hafa fengið nokkra þekkingu á starfinu. Hvernig er hægt að ganga svo frá frv., að það sé gert? það er engin leið að gera það nema með prófi, og það er það, sem sjútvn. leggur til, að verði gert. Ég játa, að það er hart gagnvart mönnum, sem búnir eru að starfa við vélstjórn kannske upp undir 12 ár, að meina þeim það framvegis, og ég get líka játað það, að í byrjun minna afskipta af þessu máli var mín afstaða svipuð og hv. þm. Hafnf., en ég hefi ekki séð mér fært að halda við þá afstöðu. Ég hefi orðið að láta mér segjast um það, að þetta er viðsjárverðara en mér virtist í upphafi, og þess vegna hefi ég orðið að falla frá þeirri afstöðu, og halda mér að þessu, sem n. hefir lagt til, að komið verði upp námskeiðum og menn látnir ganga undir próf. Ég játa, að það er hart aðgöngu með menn, sem vanir eru ákveðnu starfi, að banna þeim að vinna að því framvegis eftir að þeir eru kannske orðnir svo og svo óhæfir til að byrja á öðru starfi. En ég bið menn að athuga það, að það er fjarri því, að svo sé ástatt um þessa menn. Það eru tiltölulega fáir, sem þannig er um, því ýmsir af þessum mönnum, sem hafa stundað vélgæzlu með undanþágu, eru ungir menn, sem áreiðanlega eru færir um að fara að hverju starfi, sem vera skal. — Annars sé ég ekki ástæðu til að lengja umr. um þetta. Það, sem hefir ráðið afstöðu n., eru hinar eindregnu áskoranir kunnáttumanna í þessum efnum, og þeir bera ábyrgð á úrlausn málsins.