21.03.1932
Neðri deild: 34. fundur, 45. löggjafarþing.
Sjá dálk 1234 í C-deild Alþingistíðinda. (4369)
155. mál, jarðræktarlög
Frsm. (Steingrímur Steinþórsson):
Landbn. hefir leyft sér að bera fram breyt. við jarðræktarlögin skv. bendingum búnaðarþings, og skal ég gera grein fyrir, í hverju breyt. þessar eru fólgnar.
Breytingarnar eru einkum tvær. Sú fyrri er, að í b-lið 1. gr., sem verður 9. gr., komi ákvæði um styrki til kartöflugeymslu á nokkrum stöðum. hér hefir legið fyrir frv. um kartöflugeymslu og markaðsskála í Reykjavík. N. var ljóst, að kröfur um hið sama myndu koma utan af landi, og vildi því koma heimild inn í jarðræktarlögin til að styrkja geymslur þessar á svipaðan hátt og bygging á heyhlöðum er styrkt nú, þó ekki fleiri en eina í hverri sýslu. hér er ekki um mikil fjárútlat að ræða. Búnaðarfél. gerir ráð fyrir, að geymslurnar yrðu á 6–8 stöðum utan Reykjavíkur, og er gert ráð fyrir að greiða 50 aura á dagsverkið. Eins og fyrr var tekið fram, er ekki ætlazt til, að í hverri sýslu verði nema ein geymsla, en auðvitað nota ekki nema nokkrar sýslur sér þetta. Geymsla, sem rúmaði 2000 tn. — og er þá gert ráð fyrir, að 3 tn. rúmist í hverjum tn..metra í geymslunum —, mundi hljóta 350 kr. styrk. Það er því ljóst, að hér er um smáar upphæðir að ræða, en gætu þó orðið til þess að ýta undir aukna ræktun kartaflna.
Önnur breytingin felst í 2. gr. frv., um verkfærakaupasjóð, sem er einn þáttur í jarðræktarlögunum. Verkfærakaupasjóður hefir til þessa aðeins styrkt hestaverkfæri til ræktunar, svo sem plóga, herfi o. s. frv. En margar beiðnir og bendingar hafa komið fram um, að hann styrkti menn einnig til kaupa á heyvinnutækjum, sláttuvélum, rakstrarvélum o. fl. Landbn. þótti rétt að verða við þessum óskum, þar sem búast má við, að dragi nokkuð úr jarðrækt, eins og nú lætur í ári, en bændum hinsvegar þörf á aðstoð við öflun heyja.
N. leggur og til, að veittur verði styrkur til kaupa á garðyrkjutækjum. Þetta ákvæði kemur einkum búnaðarfélögum í kaupstöðum að gagni, m. a. hér í Reykjavík. Mér er tjáð, að búnaðarfélag Reykjavíkur eigi fleiri þús. kr. í verkfærakaupasjóði og geti alls ekki notað þá upphæð, nema leyft sé að veita styrk til kaupa á garðyrkjuverkfærum. Svipað mun og ástatt í fleiri kaupstöðum, og virðist því full þörf á að fá þetta lagfært, ef verkfærakaupasjóður á að geta komið að fullum notum. Það virðist rétt að stuðla að aukinni jarðrækt einnig á þann hátt að veita mönnum styrk til kaupa á þeim verkfærum, sem hér er gert ráð fyrir. Ég tel því þessa breyt. sjálfsagða eins og sakir standa.
Aðrar breyt. eru svo smávægilegar, að um þær þarf ekki að fjölyrða; það eru aðeins lagfæringar á orðalagi, en engar efnisbreyt.
Loks vil ég geta þess, að við ætlumst til, að þessar breyt. og þær breyt., sem gerðar voru á þessum l. 1930, verði felldar inn í meginmál laganna frá 1928, svo að lögin séu ekki í mörgu lagi.
Að lokum vil ég taka það fram, að landbn. leggur mikla áherzlu á, að þessar breyt. nái fram að ganga. hún álitur, að þótt þessar breyt. séu ekki stórvægilegar, þá verði bændum mikill styrkur að þeim á þessum erfiðu tímum.