05.04.1933
Neðri deild: 45. fundur, 46. löggjafarþing.
Sjá dálk 32 í D-deild Alþingistíðinda. (1366)
87. mál, bættar samgöngur við Austfirði
Jón Auðunn Jónsson:
Ég get verið sammála hv. flm. þessarar till. um það, að samgöngur við Austfirði hafa verið slæmar á síðastl. ári, og einnig um það, að þörf er á því að bæta þær.
Hv. frsm. segir, að ekki séu komnir á neinir samningar við Eimskipafél. um að auka viðkomur skipanna á Austfjörðum á útleið á komandi hausti. En framkvæmdastjórinn hefir tjáð mér og hv. frsm., að hann væri fús að láta af hendi skriflega tillögur sínar um þessar viðkomur á Austurlandi. Það er vitanlega engum hagur að því, þó að skipin komi á þá staði, þar sem ekkert er að gera. Það kom fyrir á síðastl. hausti, að búið var að ráðstafa því, að Gullfoss kæmi við á Austfjörðum á útleið, og þetta tilkynnt í útvarpinu. Þegar skipið ætlaði á stað, var símað á móti því af Austfirðingum sjálfum, því þá var ekkert fyrir það að gera á Austurlandi. Þetta getur oft komið fyrir, og það er eðlilegt, að skipin vilji ekki koma við nema þar, sem eitthvað er fyrir þau að gera. Ég tek till. framkvæmdarstjórans sem ákveðið loforð frá Eimskipafél., og ég veit, að staðið verður við það að bæta við þremur viðkomum á Austfjörðum á útleið skipanna á komandi hausti, ef nokkur þörf verður fyrir það.
Hv. 1. landsk. fékk því til leiðar komið 1931, að Eimskip jók mjög áætlunarferðir til Austfjarða. Forstjórinn hefir sagt mér, að skipin hafi fengið svo litla flutninga í þeim ferðum, að félagið hafi tapað mörgum tugum þúsunda kr. á þessum Austfjarðaferðum, án þess að það yrði til nokkurra hagsbóta fyrir fólkið þar. Það má nærri geta, hvort „Eimskip“, sem berst nú mjög í bökkum, muni ekki vilja hliðra sér hjá að koma oftar við á hverjum stað heldur en nauðsynlegt er fyrir viðkomandi héruð.
Hinsvegar held ég, að hægt sé án tilfinnanlegs kostnaðarauka að láta Esju fara nokkrar hraðferðir til Austfjarða í sumar. Fengist þá um leið vissa fyrir því, hvort þörf er á slíkum ferðum. Ef svo reynist, verður þeim eflaust haldið uppi framvegis, en annars ekki.
Ég vil taka undir með þeim hv. þm., sem talað hafa um þörfina á því, að Súðin fari tvær hringferðir í okt.-nóv., til þess að flytja sláturafurðir héraðanna hingað til Rvíkur og víðar.
Hv. frsm. má ekki búast við öðru en skipaferðirnar fari nokkuð eftir flutningaþörfinni á hverjum tíma. Á árunum frá 1885 til 1900 var mikið og fjörugt atvinnulíf á Austfjörðum. Og þeir menn, sem að framkvæmdunum stóðu, sáu um, að bætt væri úr flutningaþörfinni, með því að fá skip til flutninganna. Þegar aftur atvinnulífið er dauft, er við búið, að skipaferðir verði strjálari. Þetta bindur alltaf hvað annað.
Ég er hræddur um, að það ásannist ekki, sem hv. þm. V.-Húnv. var að vona, að hægt verði að gera alla sæmilega ánægða með þeim strandferðum, sem hægt er að halda uppi á þessu ári, eingöngu fyrir það fé, sem ríkisskipunum er skammtað í þessa árs fjárl. Ég sé ekki fram á annað en að ríkissjóður verði að draga við sig allar útborganir fram yfir það, sem stendur í fjárl. Það getur meira að segja farið svo, að draga verði úr þeim fjárhæðum, sem áætlaðar eru í fjárl. Því eins og hæstv. ráðh. benti á, eru fjárl. fyrir þetta ár með millj. kr. tekjuhalla, og ég býst við, að allir séu sammála um það, að ekki verði komizt hjá því að borga út ýmislegt, sem ekki stendur í fjárl.