25.04.1933
Neðri deild: 57. fundur, 46. löggjafarþing.
Sjá dálk 50 í D-deild Alþingistíðinda. (1407)
165. mál, slysatryggingalög
Halldór Stefánsson:
Ég sé ekkert athugavert við það, þó að tilmælum sé beint til ríkisstj. eins og þeim, sem felast í þessari þáltill. En ég vil aðeins minnast á þau atriði í slysatryggingalögunum, sem þáltill. tekur til, ef verða mætti til upplýsingar í málinu.
Hv. flm. talaði um að koma á meira samræmi um greiðslu dagpeninga á milli sjómanna og þeirra, sem vinna í landi. Þegar þetta er rætt, þá verður að athuga ástæðuna til þess, að gerður er mismunur á þessum mönnum í lögunum. Upphaflega þegar stofnuð var iðntryggingin árið 1925, þá voru biðdagar ákveðnir 28 fyrir alla, eða 4 vikur, en um það mun hafa verið miðað við þann tíma, sem skráðir hásetar hafa rétt til nokkurra hlunninda hjá útgerðarmönnum eftir sjómanna- og siglingalögum. Seinna var þessu breytt gagnvart landverkamönnum og hásetum á bátum minni en 12 smál. og fært niður í 10 daga, en biðtími skráðra sjómanna hélzt óbreyttur. Á þinginu 1931 var biðtími skráðra háseta lengdur úr 4 vikum í 6 (og 12) vikur og þá jafnframt í sjómannalögunum lögð skylda á útgerðarmenn um bætur til skráðra háseta um jafnlangan tíma. Þó að biðtími eftir bótum sé í iðnaðartryggingu 10 dagar og í sjómannatryggingunni 42 dagar (eða 84 dagar lengri tíminn hefir ekki komið til greina), þá verður fyrst að líta á það, að ekki getur talizt, að slysatryggingin veiti fullar bætur fyrir tjón. Hitt verður og álitamál, hvort þeir menn, sem sæta biðtíma iðnaðartrygginga, eru betur settir en hinir, sem sæta biðtíma sjómannatrygginga. Í iðnaðartryggingu fá menn engar bætur fyrir biðdagana 10, en sjómenn njóta frá upphafi þeirra hlunninda, sem útgerðarmenn eru skyldir að veita, og síðan taka bætur slysatryggingar við. Það mætti því eins vel segja, að sjómenn væru betur settir með sinn biðtíma en iðntryggingarmenn, þar sem þeir hafa í raun og veru engan biðtíma. Þetta vildi ég aðeins taka fram hér, svo að það yrði athugað við nánari rannsókn.
Viðvíkjandi því, sem hv. flm. sagði um sérstakar ástæður á Akranesi, þá býst ég við, að svipaðar ástæður séu víðar. Hv. flm. gat þess, að sjómenn væru ráðnir upp á hlut á Akranesi og ættu því ekkert tilkall til hlunninda af hálfu útgerðarmanna samkv. ákvæðum siglingalaganna. En ef þeir eru ráðnir upp á hlut, þá er það nokkurskonar félagsútgerð; þeir eru þá atvinnurekendur sjálfir og eiga því að hafa sömu skyldu gagnvart sjálfum sér eins og útgerðarmenn almennt gagnvart öðrum. Ennfremur gat hv. flm. um annað atriði á Akranesi og víðar, að skráðir væru fleiri menn á bátana heldur en þeir, sem róa á þeim að staðaldri. Ég veit, að það er rétt, að á Akranesi er það svo, að allir þeir, sem starfa að fiskveiðunum, bæði sjómennirnir og landverkamennirnir, eru skráðir á skipin, og verða því að hlíta hinum lengri biðtíma. Það er ekki slysatryggingin eða slysatryggingalögin, sem gera kröfur til þess, að fleiri séu skráðir á skipin heldur en þeir, sem fara á sjóinn, heldur er það algerlega eigin ákvörðun, og ef það væri ekki gert, þá kæmu landmennirnir ekki undir þessi lengri biðtímaákvæði. Ég hefi átt tal um þetta við lögreglustjórann á Akranesi, og færði hann það til, að skráningunni fylgdu ýms hlunnindi og réttindi, sem landmenn nytu ekki. Skildist mér á honum, að menn mætu þessi hlunnindi og réttindi svo mikils, að þeir vildu ekki breyta til í þessu efni. Ég skal játa, að ég er ekki kunnugur þessu til hlítar, en þegar mönnunum er bent á, að það sé á þeirra valdi, hvort þeir láta skrá sig í skiprúm eða ekki, og þeir taka þann kostinn að láta skrá sig, þá verð ég að álíta, að þeir þykist hafa meiri hagnað af því. Hinsvegar má vel vera, að finna megi annað form fyrir þessu, og vil ég því ekki standa í vegi fyrir því, að þessum tilmælum verði vísað til stj. Mun ég þá gefa henni upplýsingar viðvíkjandi þessu, að því leyti, sem ég hefi kunnugleika til.