12.04.1933
Neðri deild: 51. fundur, 46. löggjafarþing.
Sjá dálk 940 í B-deild Alþingistíðinda. (989)
34. mál, fjárþröng hreppsfélaga
Pétur Halldórsson:
Ég hjó eftir því hjá hv. síðasta ræðumanni, að aðalástæðan fyrir hinni illu afkomu ýmissa hreppsfélaga væri fátækraframfærið, sem lægi svo misþungt á hreppsfélögunum. Út af þessu vil ég beina því til hæstv. stj., hvort stj. gæti ekki, áður en frv. kemur til 2. umr., gefið upplýsingar um það, hvernig hag þessara sveitarfélaga er komið og af hvaða ástæðum. Ég álít, að fátækralöggjöfinni verði ekki kennt þetta fyrst og fremst, a. m. k. ekki fyrr en fram á það hefir verið sýnt með órækum tölum. Að því er Reykjavík snertir má segja það, að fáir hreppar á landinu hafa goldið meira afhroð í þessum efnum, því að það er jafnvel hrein undantekning, ef bæjarfélagið hér hefir fengið endurgreitt það, sem það hefir lagt til þurfamanna úr öðrum sveitarfélögum. Yfirleitt held ég, að óhætt sé að segja, að sveitarfélögin taki ekki meira tillit til þessara skulda sinna við Reykjavík en þótt þær væru blátt áfram ekki til. Mér þykir því rétt, að það verði upplýst, hvernig á þessum erfiðleikum sveitarfélaganna stendur í einstökum tilfellum. Ég er og hræddur um það, að slík löggjöf sem þessi verði til að gefa hreppsfélögunum undir fótinn með að fara ekki eins gætilega með fjármálin og ella. Það ætti að vera töluvert aðhald í því fyrir hreppsfélögin að því er fjármálin snertir, að ef illa er stjórnað, kemur það niður á öllum gjaldþegnunum, unz ekki er meira af þeim að hafa, en hér er hinsvegar gert ráð fyrir, að ábyrgð þeirra vegna verði mjög takmörkuð. Ég held því, að það sé töluvert satt í því, sem sagt hefir verið í sambandi við þetta frv., að það muni verða til að spilla tiltrú og lánstrausti þeirra sveitarfélaga, sem undir löggjöfina koma.
Ég vildi aðallega taka þetta fram í sambandi við frv. Að endingu vil ég svo aðeins endurtaka þau tilmæli mín til hæstv. stj., að stj. gefi þinginu upplýsingar um það, af hvaða ástæðum svo er komið sem komið er fyrir sveitarfélögunum. Það má ekki fullyrða, að þetta sé fátækralöggjöfinni að kenna, nema jafnframt séu færðar fram beinar tölur því til sönnunar.