29.10.1934
Neðri deild: 22. fundur, 48. löggjafarþing.
Sjá dálk 1239 í B-deild Alþingistíðinda. (1804)
5. mál, útflutningsgjald
Páll Þorbjörnsson:
Hv. 6. landsk. hefir borið fram brtt. á þskj. 89 við frv. þetta, þar sem hann leggur til, að útflutningsgjald af fiskúrgangi verði hér eftir 4.00 kr. af hverjum 100 kg. Hann nefndi þetta réttlætismál, en ég held, að það sé það ekki, nema þá frá annari hliðinni. Það má vera, að þetta geti talizt réttlætismál frá þeirra hlið, sem að fiskimjölsverksmiðjunum snýr, en hitt er víst, að fiskieigendurnir munu ekki telja það réttlætismál gagnvart sér, þar sem það er víst, að þessi hækkun á útflutningsgjaldinu þýðir stórfellda verðlækkun á hráefninu.
Nú undanfarið hefir reynslan verið sú, að Norðmenn hafa greitt allt að 60% hærra verð fyrir þetta hráefni en innlendu verksmiðjurnar hafa viljað greiða. Fari verð þessarar vöru svo mjög niður sem búast má við, ef brtt. yrði samþ., þá myndi erfitt að fá það hækkað aftur. Það er að sjálfsögðu góðra gjalda vert að vernda innlendan iðnað, en svo langt má þó ekki ganga, að baka öðrum stórfellt tjón vegna þeirra ráðstafana. Þá þóttist hv. 6. landsk. færa rök að því, hversu mikill aðstöðumunur væri fyrir Norðmenn og Íslendinga að vinna úr þessum hráefnum, þar sem hér yrði að greiða allt að 1.36 í vinnulaun á kl., en í Noregi ekki nema 0.80. - Við þetta er það að athuga, að 1.36 um kl. stund er hvergi greitt nema hér í Rvík, og út um land er kaupgjaldið mun lægra, og mun jafnvel ekki greitt meira en 0.80 á stund í sumum fiskmjölsverksmiðjunum a. m. k. Þá vildi hann halda því fram, að flutningskostnaður milli hafna hér væri í mörgum tilfellum, hvað vöruteg. þessa snerti, eins mikill og til Noregs. Þessi fullyrðing mun á litlum rökum byggð, þar sem það er vitað, að Norðmenn verða að smala beinunum saman frá mörgum smáhöfnum kringum landið, auk þess að flytja þau til Noregs. Aftur á móti geta Íslendingar oft fengið þau þar, sem verksmiðjurnar eru, og er slíkt mikill hægðarauki.
Þá talaði hv. þm. um það, að með því að flytja beinin út til Noregs, þá hyrfi út úr landinu öll vinna við þau. En þetta er ekki rétt. Beinin eru þurrkuð hér, og við að þurrka þau er töluverð vinna, sem eingöngu fellur til landsmanna. - Að bein þau, sem út eru flutt, séu ekki talin rétt fram til tolls, skal ég ekkert um segja, en ekki getur verið ástæða til að hækka á þeim tollinn af þeim sökum. Að bæta úr þeim ágalla heyrir undir þá, sem tollgæzluna hafa með höndum, eins og með aðrar vörur, sem fluttar eru út og inn.
Ég vil svo að endingu beina því til fjhn., sem hefir haft mál þetta til meðferðar, að athuga vel, hvort með till. þessari sé ekki gengið svo á rétt fiskeigenda, að til stórskaða sé.