20.12.1934
Sameinað þing: 26. fundur, 48. löggjafarþing.
Sjá dálk 469 í B-deild Alþingistíðinda. (383)
1. mál, fjárlög 1935
Bjarni Bjarnason:
Ég ætla ekki að lengja umr. að verulegu leyti, en það er eitt mál, sem hér er til umr. í sambandi við afgreiðslu fjárlfrv., sem ég vil aðeins minnast á, en það eru íþróttamálin.
Ég skal viðurkenna, að þrátt fyrir það, að meiri hl. fjvn. beri fram eina fjárveitingartill. til íþróttamála, þá finnst mér, að þar með sé íþróttamálunum á engan hátt sýndur sá sómi, sem þyrfti að gera. Ég vil minna á það, að þann styrk, sem meiri hl. fjvn. leggur til, að verði veittur einu íþróttafélagi hér í bæ, Knattspyrnufélagi Reykjavíkur, skoða ég sem fordæmi þess, að framvegis verði veittur styrkur til íþróttafélaganna bæði hér í Rvík og eins úti um land, einkum þó ef þau reisa sér íþróttahús. En það, sem ég vildi að þessu sinni aðallega tala um, er sú till., sem hér hefir verið borin fram um styrk til væntanlegrar Ólympíufarar, og vil ég þá aðeins minnast á tillögu þessa í tilefni af því, að beint var til mín í gær nokkrum orðum í sambandi við styrkinn til sundlauga. Nú er í fjárlfrv. ætlaður nokkur styrkur til slíkra bygginga, sem nær þó hvergi nærri til að fullnægja nauðsynlegustu þörfum. Svo er með þetta mál eins og flest önnur, að við getum ekki sinnt því svo rækilega sem æskilegt væri. En að því er minnzt var á mig í þessu sambandi, sem sé, að ég hefði lagt á móti því í fjvn., að hún (nefndin) flytti till. um styrk til sundlaugarinnar á Álafossi, vil ég benda á, að margar slíkar beiðnir liggja fyrir, en með þessa laug stendur svo á, að hún er til afnota fyrir fjölda manna, en aðgangurinn er seldur, og er hún þess vegna ekki í tölu þeirra lauga, sem eru öllum notendum heimilar endurgjaldslaust, og það skiptir mjög miklu máli. Ég mundi t. d. fyrr greiða atkv. með styrk til sundlaugarinnar í Vestmannaeyjum, sem er opin fyrir alla Vestmannaeyinga, því að þær laugar, sem engar tekjur fá, þurfa vitanlega miklu fremur styrk en hinar, sem aðgangurinn er seldur að. Þetta er aðeins nefnt að gefnu tilefni.
Fyrir fjvn. lá beiðni um styrk til utanfarar íþróttamanna á Ólympíuleikana í Berlín 1936. Hv. 3. þm. Reykv. gat þess réttilega, að það þyrfti rækilegan undirbúning undir slíka för, og það veitti ekki af öllum tímanum, sem eftir er þangað til þetta mót hefst. Ég vil geta þess, að enga þýðingu hefir það fyrir menn, sem skammt eru komnir í íþróttum, að hugsa sér að æfa að nokkru gagni á hálfu öðru ári. Út frá þessu sé ég ekki ástæðu til að berjast fyrir því, að veita styrk í þessu skyni, og líka með það fyrir augum, að mér er kunnugt um, að íþróttafélögin hér í bæ eru mjög ósammála um, hvaða íþróttagrein helzt ætti að styrkja. Sum vilja styrkja knattspyrnu, aðrir frjálsar íþróttir, eða sund eða fimleika. Og meðan félögin, sem eiga að leggja til fólkið, eru svo mjög ósammála, þá er óaðgengilegt að veita fjárstyrk í þessu skyni. Þá er þess að geta, að tíminn er svo stuttur, að ekki getur verið að ræða um verulega æfingu í knattspyrnu eða frjálsum íþróttum. Um glímuna er það að segja, að tæplega er leggjandi í að styrkja glímuflokk til þessarar farar, þar sem enginn, sem þessa íþrótt sér, ber nokkurt skyn á hana. Ég get fullyrt, að það mætti velja marga af hv. þm., sem eru þó margir hverjir hvorki í æfingu né miklir glímumenn að upplagi, og þeir mundu sem glímumenn fá jafngóða dóma og úrvalsglímumenn þjóðarinnar hjá erlendum þjóðum, sem ekki eru dómbærar um þessa íþrótt; það hefir því ekkert íþróttalegt gildi frá þessu sjónarmiði, sem vitanlega er rétt. Annað mál er það, þó að einstöku sinnum séu sendir glímumenn, sem eru á vegum ýmissa félaga og kosta sig sjálfir. Ég vil heldur senda keppendur í einhverri íþrótt, sem útlendingar skilja og geta því lagt mælikvarða á, og það eina, sem ég hygg, að geti þar komið til greina, er leikfimi, og þeir einu, sem hugsanlegt er, að hægt yrði að senda, er leikfimiflokkur. Nú höfum við leikfimiflokka hér í Rvík, sem æfa sig af kappi, og ég hefi mikinn hug á, að þetta verði athugað fyrir næsta þing, til þess að sjá, hvort ekki væri þá hægt að leggja fram nokkurt fé til þess að styrkja leikfimiflokk. Munurinn á frjálsum íþróttum og leikfimi fyrir okkur í þessu sambandi er sá, að engir einstaklingar eru til á Íslandi, sem kunna eða geta svo mikið í íþróttum, að tiltök séu að senda þá á umrætt mót, en í leikfimi er öðru máli að gegna. Tvisvar hefir leikfimiflokkur kvenna sýnt erlendis, bæði á Norðurlöndum, í Englandi og Frakklandi, og fengið viðurkenningu fyrir því að standa jafnfætis því bezta, sem þekkt er.
Ennfremur gæti komið til mála að senda sundmenn, aðallega til að sjá, hvað gerist í þeirri íþrótt. Það gæti komið að miklu gagni. Þó geri ég ekki ráð fyrir, að við gætum sent sundmenn til þess að keppa. Ég skal geta um það, hvernig Ólympíunefndin lítur nú á frjálsar íþróttir. Hún hugsar sér að láta íþróttamennina æfa sig í vor og sumar, þá hugsar hún sér að ráða útlending til kennslu síðustu vikurnar fyrir mótið og láta hann æfa íþróttamenn undir Ólympíuleikana. Þetta er fjarstæða. Augljóst er, að kennari verður að æfa menn frá byrjun, til þess að þeir fái réttan stíl; þar undir er allt komið. Hitt er fjarstæða, að ráða hingað útlendan mann til að æfa íþróttamenn, sem aldrei hafa náð réttum stíl í íþrótt sinni. Ég segi þetta til skýringar á því, að ég hefi ekki viljað veita neinn styrk í þessu skyni, nema þá til leikfimiflokks. Ég býst ekki við að breyta um þá skoðun, er ég hefi nú gert grein fyrir.
Vil ég vænta þess, að menn líti með sanngirni á þetta mál og verði þá frekar örlátari á næsta þingi, ef það sýnir sig þá, að við höfum álitlegan leikfimiflokk. Nú eru hér leikfimiflokkar, sem æfa stöðugt hvað sem utanfararstyrk líður.
Ég tel því algerlega réttmætt, að fjvn. hefir verið treg gagnvart íþróttafélögunum til fjárframlaga. Fyrir því liggja, að mínum dómi, mjög skýr rök.