09.12.1935
Neðri deild: 94. fundur, 49. löggjafarþing.
Sjá dálk 748 í C-deild Alþingistíðinda. (4378)
197. mál, fóðurtryggingarsjóður
Flm. (Páll Zóphóníasson):
Herra forseti! Ég skal ekki hafa langa framsögu um þetta mál. Öllum hv. þingdm. hlýtur að vera ljóst, hversu nauðsynlegt er að hafa á hverju hausti til nægan fóðurforða handa búfénu, svo því sé tryggt fóður, hvernig sem vetrar, og alveg sérstaklega norðanlands og austanlands, þar sem hafís getur lokað samgöngum tíma úr árinu. Alþingi hefir oft áður haft slíkar fóðurtryggingarráðstafanir til meðferðar, en þær ráðstafanir hafa hvergi nærri verið fullnægjandi. Má þar benda á lög um forðagæzlu heyforðabúra og kornforðabúra, og svo þann hluta búfjárlaganna, sem ræðir um fóðurbirgðafélög. Þetta frv. er enn ein tilraun til að tryggja, að alltaf verði til nægur varaforði, sem hægt sé að grípa til, þegar um óvenjulegt tíðarfar er að ræða, sem hefir í för með sér þörf mikils fóðurforða. Til þess er ætlazt, að ríkissjóður leggi fram ákveðna fjárhæð, eða allt að 75 þús. kr. á ári hverju, sem skiptist milli sýslufélaganna eftir búfjáreign. Þau ráða svo, hvort þau nota upphæðina eða ekki. Ef þau skilja nauðsyn þessara trygginga, taka þau sinn hlut og leggja sitt á móti. Frv. gerir grein fyrir því, að sýslun. skuli gera samþykkt um stofnun fóðurtryggingarsjóðs, er borin skuli undir atkvæði þeirra, er gjaldskyldir eru til sjóðsins samkv. samþykkt sýslunefndar.
Gert er ráð fyrir, að á haustin geti legið fyrir varaforði, sem hægt sé að gripa til í neyð. Við höfum hugsað mikið um, hvort láta ætti þennan varaforða liggja í hreppunum, láta hreppana hafa þetta í sínum höndum, en ekki sýslufélögin. En við þurfum að því að láta sýslun. hafa þetta, en ekki hreppsn., af því að það myndi oft geta komið fyrir, að einstakt sveitarfélag þyrfti aðstoðar við í sýslunni, og þá gæti sameiginlegur sjóður bjargað, þó lítill sjóður innan hrepps gæti það ekki. Ennfremur á sýslun. hægra með að sjá um geymslu á varaforða á hagkvæmum stöðum, þar á meðal semja við verzlanir um að liggja með varaforða.
Þetta er nú ekkert nýmæli fram yfir það, sem felst í þeim kafla búfjárræktarlaganna, er fjallar um fóðurbirgðafélög. En eitt nýmæli er hér á ferðinni, sem ég vil leyfa mér að benda hv. dm. á, en það er, að í óvenjulegum harðindum er gert ráð fyrir, að heimilt sé að láta nokkurn hluta af sjóðnum sem beinan styrk. Þetta hefir aldrei áður verið í l., þó að stundum hafi verið veitt svipuð lán úr bjargráðasjóði, sem síðar hafa verið gefin eftir að fullu eða nokkru leyti. Ég sé ekki ástæðu til að fara frekar út í frv., en legg til, að frv. verði vísað til landbn. að lokinni umr.